نام‌گذاری روز پنجم اکتبر (۱۳ مهر) به عنوان "روز جهانی معلم" (World Teachers' Day) پیشنهاد سازمان یونسکو بود. هدف آن بود که نه تنها از آموزگاران و نقش آنها در آموزش تجلیل گردد، بلکه بر این نظر یونسکو نیز تاکید گذاشته شود که کیفیت آموزش با کیفیت کار و زندگی معلمان ارتباط تنگاتنگ دارد و برای ارتقا کیفیت آموزش، باید شرایط کار و زندگی معلمان بهبود یابد.

تری پرایس، رئیس اتحادیه معلمان كانادا و عضو سازمان آموزش بین‌الملل (EI)، در سال‌های گذشته در یکی از پیام‌های خود به مناسبت روز جهانی معلم نوشت: «معلم‌ها چشم‌های بچه را به روی دنیا باز می‌كنند و به آنها حس كنجكاوی و اعتماد به نفس می‌دهند. بدون معلم‌ها آموزش معنی حقیقی خود را از دست می‌دهد، زیرا آموزش تنها بیان ساده اعداد و ارقام و بدیهیات زندگی نیست، آموزش تنفس است، به عمل رساندن توانایی‌هاست، آفرینش نگاهی تازه است و كمك به بچه‌ها برای شناخت رویاهای‌شان و ساخت دنیایی بهتر است.»

ایران عضو سازمان آموزش بین‌الملل یا همان سازمان جهانی معلمان است که بیش از ۳۰ میلیون معلم در بیش از ۱۷۰ کشور جهان عضو آن هستند. هدف این سازمان ارتقای آموزش و ارائه‌ی راه‌حل‌هایی برای رفع نیازهای صنفی معلمان است.

روز معلم و مشکلات معلمان در ایران

در حالی که در اغلب کشورهای جهان در روز معلم مراسم‌ گوناگونی برگزار می‌شود، امسال در ایران روز جهانی معلم به سکوت گذشت. محمد نیک‌نژاد، عضو کانون صنفی معلمان، به روزنامه‌ی "سرمایه" گفته است: «متاسفانه امسال خلاف سال‌های گذشته اجازه برگزاری هیچ نوع نشست و تجمع صنفی به مناسبت روز جهانی معلم داده نشد.»

سال گذشته گروهی از معلمان جلوی وزارت آموزش و پرورش در تهران جمع شده بودند تا به معلمان پیشکسوت گل بدهند و همراه با خانواده‌های خود، ساعاتی را به این مناسبت سپری کنند، اما آنان با حمله‌ی نیروهای امنیتی و انتظامی مواجه و چهار تن از آنان نیز بازداشت شدند.

"سازمان معلمان ایران" و "کانون صنفی معلمان ایران" دو نهاد صنفی مستقل معلمان در ایران هستند که قانونا اجازه‌ی فعالیت دارند، اما امسال به هیچکدام‌شان مجوز برگزاری مراسم روز معلم داده نشد. علی اکبر باغانی، دبیر کانون صنفی معلمان ایران، به روزنامه‌ی "سرمایه" گفته است، سختگیری امسال مسئولان برای برگزاری روز جهانی معلم بیشتر از گذشته بود.

هنوز تعدادی از فعالین صنفی معلمان در بازداشت به‌سر می‌برند. بنا بر گزارش‌های منتشر شده در سایت کانون صنفی معلمان ایران، هم اکنون دست کم ۶ معلم در زندان حبس‌اند: محمد داوری، مدیر وبلاگ سخن معلم، رسول بداقی، عضو کانون صنفی معلمان، امینی و فرزاد کمانگیر دو معلم از کردستان، جعفر ابراهیمی، عضو کانون صنفی معلمان، و هاشم خواستار، یکی از مسئولان سایت کانون صنفی معلمان.

کانون صنفی معلمان ایران در بیانیه‌ای به مناسبت روز جهانی معلم خواستار آزادی این شش نفر شده است. در این بیانیه همچنین خواسته شده، تمامی پرونده‌هایی كه از سال ۷۸ تاكنون در شعب مختلف دادگاه‌ها و دادسراها برعلیه فعالان صنفی تشكیل شده، مختومه اعلام شود و حقوق تضییع شده‌ی آنان اعاده گردد.

معلمان ایران با مشکلات و نارسایی‌های صنفی متعددی روبرو هستند. پائین‌بودن درآمد آنها شاید مشکل نخستین آنهاست. محمد بهلولی، یکی از اعضای کانون صنفنی معلمانظ در روزنامه‌ی "سرمایه" نوشته است: «سال‌هاست که در ایران، گویی پیوندی ناگسستنی میان سامانه آموزش و پرورش و انبوهی از نارسایی‌ها و کمبودها بسته شده است. آنچنان که هنگامی که از آموزش پرورش سخن می‌رود، همگی به یاد کسری بودجه‌های میلیاردی، ساختمان‌های فرسوده و مخروبه، مدرسه‌های کپری، بخاری‌های نفتی قدیمی و کلاس‌های ۴۰ نفره می‌افتیم.»

MM/KG