"گلوله‌ای که سه سال است منتظر گواهی در دادگاه است"
۱۴۰۴ آبان ۳۰, جمعه
«اول مثل نیش زنبور بود. بعد کل بدنم یخ کرد. خون از شکمم می‌جوشید. بیهوش شدم. دوباره با صدای دوشکا به هوش آمدم.»
متین هاشمی این جملات را آرام می‌گوید، اما دستش هنوز روی جای زخم شکمش است. او یکی از ده‌ها نفری است که در "روز سیاه جوانرود" با سلاح جنگی هدف قرار گرفتند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در روز ۳۰ آبان ۱۴۰۱، در روزهای اوج خیزش سراسری زن، زندگی، آزادی شهر جوانرود در استان کرمانشاه شاهد یکی از بزرگترین اعتراضات ضد حکومتی بود.
طبق گزارش ۹۴ صفحه‌ای مشترک "کمپین حقوق بشر در ایران" و "شبکه حقوق بشر کردستان" که شهریور ۱۴۰۲ منتشر شد، بین مهر تا دی ۱۴۰۱ در شهر جوانرود دست‌کم ۸ شهروند از جمله یک کودک کشته و بیش از ۸۰ نفر با گلوله جنگی زخمی شدند؛ ۸۹ نفر از جمله ۲۶ کودک خودسرانه بازداشت و بسیاری شکنجه شدند؛ بیمارستان به قرارگاه شناسایی معترضان تبدیل شد و شهر برای هفته‌ها در محاصره کامل نظامی بود.
"زن قهرمانی کە جلوی‌نیروهای سرکوب ایستاد"
متین هاشمی، از زخمی‌شدگان خیزش زن، زندگی، آزادی کە اکنون در مونیخ آلمان زندگی می‌کند، دربارە آن روز می‌گوید: «۳۰ آبان، ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر به سمت قبرستان شیخ‌صفاالدین رفتیم تا در مراسم خاکسپاری عرفان کاکایی و بهاءالله ویسی ۱۶ ساله شرکت کنیم. زنان جلوتر از مردها بودند. اما ناگهان همه چیز متشنج شد. ماموران حکومتی پس از شنیدن شعارهای اعتراضی مردم، به سمت معترضان شلیک کردند».
بیشتر بخوانید: اعزام نیروی سرکوب در آستانه چهلم جانباختگان جوانرود
او در ادامە می‌گوید: «با دوشکا به سمت مردم شلیک می‌کردند. در خیابان طالقانی چند نفر مورد اصابت گلوله قرار گرفتند. من هم در ورودی یک کوچه خوردم زمین. می‌خواستند مرا ببرند، اما یک زن جلوی‌شان ایستاد و نگذاشت. از خانه‌ای به خانه دیگر بردندم تا بالاخره به بیمارستان رسیدیم. پزشکان گفتند کلیه چپ را باید بردارند.»
"عاملان جنایت آزاد؛ قربانی‌ها تحت فشار"
با گذشت سه سال، شکایت برخی از خانوادە‌ها، راه بە جایی نبردە است. عدنان حسن‌پور، عضو شبکه حقوق بشر کردستان، به دویچه‌وله فارسی گفت: «برای برخی از کودکان در همان هنگام پروندەسازی شد و پروندەی آنان بە مراجع قضایی ارجاع و در سابقەی آنها ثبت شد. یعنی نە تنها حمایتی از آنان نشد بلکە بە نحوی عمل شد کە آیندەی آنان نیز در معرض تبعات این وقایع قرار بگیرد. بە عبارت سادەتر آنان در آیندە نیز با پیامدهای سرکوب آبان دست بە گریبان خواهند بود.»
هاوری جاف (نام مستعار)، یک فعال مدنی جوانرودی، نیز بە دویچە ولە فارسی گفت: «جمهوری اسلامی به جای دلجویی و برگزاری دادگاه برای عاملان این جنایت، تلاش کرده است خانواده‌های جانباختگان خیزش ژن، ژیان، ئازادی را تهدید و تحت فشار قرار دهد و با ارائه مشوق‌های مالی، آنها را مجاب کند که تحت پوشش بنیاد شهید قرار گیرند. به این معنا که بپذیرند عاملان این جنایت نه خود جمهوری اسلامی، بلکه نیروهای مخالف بوده‌اند. اما خانواده‌ها از پذیرش چنین مسئله‌ای سر باز زده‌اند.»
بیشتر بخوانید:جوانرود در قرق سپاه، هلی‌کوپترهای نظامی بر فراز کردستان
این فعال جوانرودی تاکید می‌کند کە جنایات صورت پذیرفتە نە تنها در جوانرود، بلکه در تمام ایران تاثیرات عمیقی روی مردم گذاشتە است. او می‌گوید کە مردم این روزها را فراموش نمی‌کنند و بە بهانەهای مختلف از جملە سالگرد یا تولد کشتە‌شدگان آن روزها را یاد می‌کنند و کماکان در پی دادخواهی هستند.
حقیقت‌یاب مستقل سازمان ملل و سازمان عفو بین‌الملل گزارش‌های جداگانه‌ای درباره جوانرود منتشر کردند. متین هاشمی می‌گوید کە همان گلوله را در مونیخ به اعضای کمیته حقیقت‌یاب مستقل سازمان ملل نشان دادە است و داستان خود را برای آنها روایت کردە است. اما تاکنون هیچ پیگرد قضایی الزام‌آوری علیه فرماندهان سپاه یا مقام‌های ایرانی آغاز نشده است.
عدنان حسن‌پور تأکید می‌کند: «در کل با توجە بە عدم تمکین و فشارپذیری حکومت ایران نمی‌توان بە نتیجەبخش بودن پیگیری نهادهای بین‌المللی چندان امیدوار بود. البتە نفس ثبت جنایات و سرکوبها در روند پیگیری و عدالت انتقالی احتمالی در آیندە بی تردید موثر خواهد بود.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سه سال بعد، متین هاشمی هنوز همان گلوله را کە از بدنش خارج شدە است را در جیبش نگه داشته است. او می‌گوید: «این گلوله روزی در دادگاه گواهی خواهد داد. برای من زن، زندگی، آزادی تمام نشده و هر روز با خودم می‌گویم، مقاومت یعنی زندگی.»