روسیه: به این زودی به ایران اس۳۰۰ نمیدهیم
۱۳۹۴ اردیبهشت ۵, شنبه دو هفته پس از لغو ممنوعیت فروش سامانه پدافند هوایی اس۳۰۰ به ایران توسط ولادیمیر پوتین، سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه میگوید تحویل سامانه اس۳۰۰ به ایران در آینده نزدیک نخواهد بود.
معاون وزیر امور خارجه روسیه به خبرگزاری روسی "تاس" گفته است: «من فکر نمیکنم این کار در آینده نزدیک صورت بگیرد. مهمتر این است که یک تصمیم سیاسی و حقوقی اتخاذ شده تا راه برای چنین فرصتی باز شود.»
قرارداد خرید اس۳۰۰ از روسیه در سال ۲۰۰۷ امضا شد. براساس این قرارداد روسیه متعهد بود پنج سامانه دفاع هوایی اس۳۰۰ به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار به ایران بفروشد. ایران یک پیشپرداخت ۱۶۷ میلیون دلاری نیز به حساب روسیه واریز کرد اما تا اواسط ۲۰۱۰ هیچ چیزی به ایران تحویل داده نشد.
در سپتامبر ۲۰۱۰ دمیتری مدودف رئیس جمهور وقت روسیه در چارچوب قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت درباره ایران، فروش اس۳۰۰ به ایران را ممنوع کرد و دولت روسیه پیشپرداخت اولیه را به ایران بازگرداند.
لغو ممنوعیت فروش سامانه اس۳۰۰ به ایران روز دوشنبه (۱۳ آوریل/۲۴ فروردین) از سوی ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه اعلام شد. چند روز بعد پوتین در یک برنامه تلویزیونی دلیل تغییر تصمیم روسیه را مرتبط با پیشرفت مذاکرات اتمی با ایران دانست. او گفت: «با توجه به پیشرفت مذاکرات اتمی، دلیلی نمیبینیم یکطرفه بر منع ارسال موشکها تاکید کنیم.»
بازی دیگر با برگ ایران
این تصمیم مسکو با واکنشهای مختلفی مواجه شد. در ایران با توجه به سوابق مناسبات مسکو با تهران در چند دهه اخیر، بسیاری از تحلیلگران آن را "بازی دیگر روسیه با کارت ایران" ارزیابی کردند.
برخی حتی آن را نوعی "سنگاندازی" در مسیر مذاکرات هستهای ایران و غرب و جلوگیری از دستیابی به توافق نهایی دانستند. تحلیلگران گفتند تصمیم پوتین بیش از آنکه اقدامی در جهت منافع ایران باشد اقدامی برای گرفتن امتیاز از غرب است.
روزنامه شرق روز شنبه (۵ اردیبهشت/ ۲۵ آوریل) نوشت، «ظاهرا این بار نیز روسها توانستهاند با برگ اس۳۰۰ بازی کنند، احتمالا امتیازات خود را از غرب گرفتهاند و پس از آن زیر تعهدات چند روز پیش خود میزنند.»
در خارج از ایران تصمیم روسیه با واکنش تند اسرائیل روبرو شد. نتانیاهو از این تصمیم روسیه بهشدت انتقاد کرد و در تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین هشدار داد که تحویل اس۳۰۰ به ایران به "سیاست تهاجمی" این کشور در منطقه دامن میزند.
برخی منابع غیررسمی میگویند تغییر موضع روسیه احتمالا نتیجه تهدید نتانیاهو به ارسال سلاح به دولت اوکراین در صورت تحویل سامانه اس۳۰۰ به ایران بوده است. ظاهرا مسکو دربرابر این تهدید اسرائیل عقبنشینی کرده است.