همزمان با افزایش فشار آمریکا برای تسریع روند صلح در افغانستان، روسیه هم از برگزاری کنفرانسی در هفته آینده خبر می‌دهد. دولت افغانستان و نیروهای طالبان دریافت دعوتنامه مسکو برای این کنفرانس را تائید کرده‌اند.
عکس آرشیوی از نشست نمایندگان طالبان و شخصیت‌های سیاسی افغانستان در مسکو، فوریه ۲۰۱۹عکس: Getty Images/AFP/Y. Kadobnov
تبلیغات
برخی رسانه‌های روسی روز سه‌شنبه، نهم مارس (۱۹ اسفند) از برنامه روسیه برای برگزاری کنفرانس افغانستان در روز پنج‌شنبه هفته آینده خبر داده‌اند.
به گزارش خبرگزاری آلمان، وزارت خارجه افغانستان دریافت دعوتنامه رسمی برای شرکت در این کنفرانس را تائید کرده و گفته موضوع بررسی خواهد شد.
دفتر سیاسی اسلامگرایان افراطی طالبان در دوحه، پایتخت قطر نیز دریافت دعوتنامه مسکو را تائید کرده است. محمد نعیم سخنگوی دفتر سیاسی طالبان به خبرگزاری آلمان گفته گروه طالبان در حال حاضر مشغول رایزنی درباره کنفرانس روسیه است.
فریدون خوزون، سخنگوی شورای عالی مصالحه ملی افغانستان به دویچه‌وله می‌گوید سفیر روسیه در کابل دعوتنامهای برای شرکت در کنفرانس مسکو به رئیس این شورا عبدالله عبدالله ارائه کرده است.
کنفرانس مسکو برای یافتن راه صلح
هدف از برگزاری کنفرانس مسکو یافتن راهی برای پایان دادن به مناقشه داخلی در افغانستان و برقراری صلح عنوان می‌شود. خبر برگزاری این کنفرانس در شرایطی منتشر شده که نامه وزیر خارجه آمریکا به رئیس جمهوری افغانستان با تاکید بر ضرورت تسریع روند مذاکرات صلح بحث‌های زیادی را دامن زده است.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا در نامه‌ای به محمد اشرف غنی ضمن هشدار درباره وضعیت افغانستان خواستار به نتیجه رسیدن هر چه سریع‌تر مذاکرات صلح با طالبان شده است.
این نخستین اقدام مشخص دولت جو بایدن در ارتباط با وضعیت افغانستان و آینده مذاکرات صلح است و در کابل با واکنش‌های انتقادی زیادی روبرو شده است.
انتقاد از اشرف غنی به خاطر "دستورنامه" آنتونی بلینکن
محمد عارف رحمانی، نماینده مجلس افغانستان در یک پیام توئیتری با انتشار تصویری از نامه آنتونی بلینکن آن را یک "دستورنامه و تهدیدنامه جدی" خوانده و می‌گوید اگر مطالبات شهروندان پاسخ داده می‌شد هیچ وزیر خارجه‌ای نمی‌توانست اشرف غنی را چنین تهدید کند.
وزیر خارجه آمریکا از کندی روند مذاکرات صلح ابراز ناخشنودی کرده و تاکید می‌کند که واشنگتن در حال حاضر بر این اعتقاد است که این روند باید شتاب گیرد.
آنتونی بلینکن چند توصیه مشخص کرده که یکی از آنها برگزاری کنفرانسی از طرف سازمان ملل با حضور نمایندگانی از کشورهای روسیه، چین، پاکستان، هند و ایالات متحده برای یافتن یک راه حل سیاسی برای بحران افغانستان است.
او نوشته پس از موافقت درباره طرح اولیه آمریکا از ترکیه می‌خواهد که نشستی با شرکت مقام‌های ارشد دولت افغانستان و گروه طالبان برگزار کند تا در آن موافقت صلح نهایی شود.
وزیر خارجه آمریکا به اشرف غنی یادآور شده که عدم اتحاد رهبران افغانستان در دهه ۹۰ میلادی پیامدهای فاجعه‌باری داشته و هشدار داده که این اتفاق نباید تکرار شود.
آمریکا از افغانستان می‌خواهد مذاکرات صلح را مطابق با طرح زلمی خلیل‌زاد نماینده ویژه ایالات متحده در امور افغانستان پیش ببرد.
مخالفت امرالله صالح، واکنش جمهوری اسلامی
امرالله صالح، معاون او رئیس جمهوری اسلامی افغانستان طرح خلیل‌زاد برای تشکیل یک دولت انتقالی صلح را "سند ننگ" خوانده و گفته که به هیچ وجه زیر بار چنین طرحی نمی‌رود.
در همین حال جمهوری اسلامی ایران هم به نامه بلینکن واکنش نشان داده است. سخنگوی وزارت خارجه می‌گوید ایران تا کنون هیچ دعوتنامهای از سازمان ملل در خصوص افغانستان دریافت نکرده و پس از دریافت، آن را بررسی خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری فارس، سعید خطیب‌زاده روز دوشنبه گفت: «نگاه ما به دوستان، دوستی است و هیچ وقت نگاه ابزاری به هیچ یک از دوستان خود در منطقه نداشتیم. افغانستان برای ما به خودی خود حوزه بسیار مهمی است و افغانستان برگ مذاکراتی ما با هیچکس نیست.»
او درباره احتمال حضور ایران در نشستی با شرکت آمریکا و دیگر کشورهای منطقه درباره افغانستان گفته است: «ما هیچ تماس مستقیم یا غیرمستقیمی با آمریکا درباره موضوعات برجامی یا غیر برجامی نداشته و نداریم.»
جنگ قدرت بی پایان در افغانستان
۱۶ سال پس از شروع عملیات نظامی آمریکا در افغانستان، این کشور جنگزده کماکان در چنگال خشونت اسلامگرایان گرفتار است. حمله تروریستی روز ۳۱ مه به منطقه دیپلمات‌ها در کابل، جلوه‌ای است از قدرت نظامی این نیروها در افغانستان.
عکس: picture alliance/Photoshot
حمله تروریستی به "امن‌ترین" نقطه افغانستان
در جریان انفجار روز ۳۱ ماه مه کابل، دست‌کم ۹۰ نفر کشته و بیش از ۴۰۰ نفر مجروح شدند. این حمله تروریستی قلب سیستم امنیتی را هدف قرار داده بود. "منطقه سبز" محلی است که نمایندگی سیاسی کشورهای مختلف و از آن جمله سفارت آلمان و همچنین بسیاری از وزارتخانه‌های افغانستان در آن واقع است. محله‌ای که بیش از سایر نقاط کابل محافظت می‌شود. به‌رغم این کنترل، تروریست‌ها موفق به انجام این حمله مرگبار شدند.
عکس: REUTERS/O. Sobhani
حکایت بی پایان حملات تروریستی
این نخستین باری نیست که کابل هدف حملات تروریستی واقع می‌شود. در اوایل ماه مه، در اثر یک حمله تروریستی ۸ سرباز خارجی مستقر در این کشور جان باختند. حمله‌ای که مسئولیت آن را داعش برعهده گرفت. در ماه مارس نیز در جریان حمله به بیمارستان نظامی کابل، ۳۸ نفر کشته و ۷۰ نفر از بیماران و کادر پزشکی بیمارستان مجروح شده بودند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/M. Hossaini
طالبان و آغاز "عملیات منصور"
طالبان همه ساله در فصل بهار بر دامنه حملات خود می‌افزایند. در ماه آوریل سال جاری نیز طالبان شروع "حملات بهاری" خود را اعلام کردند. طالبان اعلام کرده‌اند که این حملات اساسا متوجه نیروهای نظامی و انتظامی افغانستان و همچنین سربازان خارجی مستقر در این کشور است. "حملات بهاری" طالبان این بار با نام "عملیات منصور" اجرا می‌شوند.
عکس: Reuters
سیاست افغانستان دولت ترامپ
دولت ترامپ هنوز سیاست خود را در قبال افغانستان روشن نکرده است. میشائیل کوگلمن، کارشناس مسائل افغانستان بر این باور است که ترامپ سیاستی کمابیش مشابه سیاست اوباما درباره افغانستان دنبال خواهد کرد. کوگلمن معتقد است که سیاست دولت ترامپ نیز همچون دولت اوباما بر ایده برقراری صلح و آشتی بین طالبان و دولت افغانستان استوار خواهد بود.
عکس: picture-alliance/AP Photo/J. Ernst
مذاکرات صلح افغانستان
اما طالبان تمایلی برای شرکت در گفت‌وگوهای صلح از خود نشان نمی‌دهند. کارشناسان مسائل افغانستان بر این باورند که چون طالبان در شرایط کنونی در برابر نیروهای دولتی این کشور از موقعیت برتری برخوردارند، تن به مشارکت در هیچ مذاکره‌ای نخواهند داد. موقعیت طالبان از سال ۲۰۰۱ تا به امروز، هیچگاه چون امروز قوی نبوده است. نیروهای این گروه اسلامگرا بر بخش‌های زیادی از کشور تسلط دارند.
عکس: Getty Images/AFP/N. Shirzad
حمایت پاکستان
رئیس جمهور افغانستان سال گذشته آشکارا اعلام کرد که برای کشاندن طالبان پشت میز مذاکره روی حمایت و پشتیبانی پاکستان حساب نمی‌کند. کارشناسان بر این باورند که دولت پاکستان از نیروهای طالبان برای مقابله با نفوذ هند در افغانستان بهره می‌گیرد. سخنگوی پیشین طالبان پاکستان، احسان‌الله احسان اخیرا توسط پلیس پاکستان دستگیر شد و تنها پس از آنکه او هند را متهم به حمایت از طالبان نمود، مورد عفو قرار گرفت.
عکس: Getty Images/AFP/H. Muslim
نقش جنگ‌سالاران
صرف‌نظر از جایگاه طالبان در افغانستان، جنگ‌سالاران نیز نقش مهمی در این کشور ایفا می‌کنند. در اوایل ماه مه، گلبدین حکمتیار، رهبر حزب اسلامی پس از ۲۰ سال زندگی در مهاجرت به کابل بازگشت و نقش مهمی در سیاست افغانستان برعهده گرفت. سپتامبر ۲۰۱۶ دولت افغانستان با حکمتیار به توافق رسید. هدف دولت از این اقدام ترغیب گروه‌های مسلمان برای نزدیکی و همکاری با دولت مرکزی بود. اقدامی که نتیجه چندانی در پی نداشت.
عکس: Reuters/O.Sobhani
منافع روسیه در افغانستان
روسیه بر حضور و نقش خود در افغانستان افزوده است. روسیه سال‌ها نقشی در درگیری‌های افغانستان نداشت. اما حال اوضاع ژئوپولیتیکی منطقه تغییر کرده است. در چنین شرایطی روسیه نیز تصمیم گرفته است که نقش فعال‌تری در ارتباط با افغانستان در پیش بگیرد. روسیه ظرف ماه‌های گذشته با مشارکت کشورهایی همچون چین، ایران و پاکستان اقدام به برگزاری چندین کنفرانس نموده است.
عکس: picture-alliance/A. Druzhinin/RIA Novosti
دولت ناکارآمد
در شرایطی که جنگ قدرت با شدت و حدت تمام در جریان است، از محبوبیت دولت اشرف غنی روزبه‌روز کاسته می‌شود. فساد مالی در دولت و همچنین مشارکت در جنگ طولانی آمریکا علیه تروریسم در افغانستان تاثیری منفی بر رویکرد مردم نسبت به دولت این کشور داشته است.
