نیکلای پاتروشف، رئیس شورای امنیت ملی روسیه بعد از جلسه اضطراری "سازمان پیمان امنیت جمعی" (C.S.T.O.) اظهار داشت که طرح‌های مشخصی برای پایان دادن به این درگیری‌های خونین به تصویب رسیده است. این پیمان از سازمان‌های نطامی منطقه‌ای است که توسط روسیه هدایت می‌شود. هدف از مداخله نظامی پایان دادن به درگیری‌های خونین قومی میان قرقیزها و ازبک‌های ساکن جلال‌آباد و اوش است.

دیمیتری مدودف، رئیس جمهور روسیه، شرایط حاکم بر قرقیزستان را غیرقابل تحمل خواند. بنا به گزارش آژانس‌های خبری روسیه مدودف اظهار داشت، «مردم می‌میرند، هم‌چنان جوی‌های خون جاری است، اعمال خشونت‌‌آمیز شدید به بهانه تعلق قومی صورت می‌گیرند». رئیس جمهور روسیه تأکید کرد، این درگیری‌ها برای امنیت منطقه بسیار خطرناک است و باید از هر اقدامی در جهت پایان دادن به خشونت‌ها فرو گذار نکرد.

هنوز مشخص نیست که آیا برای پایان دادن به درگیری‌ها از نیروهای پیاده نظام استفاده خواهد شد یا نه. بنا به گزارش خبرگزاری رویترز تنها هلی‌کوپترها و خودروهای نظامی به قرقیزستان فرستاده خواهند شد. خبرگزاری‌های روسی نیز به نقل از نیکلای پاتروشف، رئیس شورای امنیت ملی روسیه گزارش دادند، قرقیزستان به اندازه کافی نیروهای پیاده در اختیار دارد و آن‌چه مورد نیاز است تجهیزات نظامی است. دولت موقت قرقیزستان تا به‌حال بارها تقاضای حمایت نظامی از سوی روسیه را مطرح کرده است. نیروهای نظامی قرقیزستان هنوز نتوانسته‌اند به درگیری‌های خونین پایان دهند.

خواست شورای امنیت برای پایان دادن به خشونت‌ها

شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز درگیری‌های خونین در قرقیزستان را محکوم کرد و خواستار خاتمه فوری خشونت در این کشور شد. کلود هلر، رئیس شورای امنیت به نیابت از سوی پانزده عضو این نهاد بین‌المللی اعلام کرد، باید هرچه زودتر مواد غذایی و امدادی به این منطقه ارسال شود.

ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا نیز در مورد وضعیت قرقیزستان هشدار دادند. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا خواستار «پاسخی بین‌المللی» به این بحران شد. کاترین آشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا شرایط در قرقیزستان را «بسیار خطرناک» توصیف کرد. وی در لوکزامبورگ گفت، ما باید در برقراری دوباره نظم در این منطقه تلاش کنیم. آشتون افزود، ناظران سازمان ملل متحد و سازمان امنیت و همکاری‌های متقابل قرار است تصویر روشنی را از اوضاع فعلی منطقه ارائه دهند.

غارت و چپاول ادامه دارد

بنا به گفته شاهدان عینی در شهرهای جلال‌آباد و اوش آتش‌زدن مغازه‌ها، به‌کارگیری خشونت و خون‌ریزی توسط باندهای مسلح ادامه دارند. در خیابان‌ها هم‌چنان تیراندازی می‌شود. جامعه ازبک‌ها گروه‌های مسلح قرقیز را متهم به چپاول و غارت اموال ازبک‌ها می‌کند. این گزارش‌ها حاکی است که تنها در جلال‌آباد ۷۰۰ ازبک تا به حال کشته شده‌اند. در گزارش‌های رسمی خبر کشته شدن ۱۲۰ نفر تأیید شده است.

بسته شدن مرزهای ازبکستان

هزاران تن از ازبک‌های ساکن قرقیزستان در حال فرار از منطقه درگیری به سوی کشور همسایه ازبکستان هستند. نیروهای امدادی در دره فرگانا چادرهای زیادی را برپا کردند. به دلیل هجوم ازبک تبارها به مرزهای ازبکستان، دولت این کشور اعلام کرد که مجبور شده مرزهای خود به قرقیزستان را ببندد.

عبدالله آریپوف، معاون نخست وزیر ازبکستان در دیدار از منطقه مرزی این کشور با قرقیزستان اعلام کرد، از امروز کشورش نمی‌تواند پناهندگان بیشتری را بپذیرد. او تعداد پناهندگان را ۴۵۰۰۰ تن اعلام کرد. کمیته بین‌المللی سازمان صلیب سرخ از ۸۰ هزار ازبک خبر داده که مجبور به ترک خانه خود شده‌اند. از این تعداد ۱۵ هزار نفر در مرزهای ازبکستان تجمع کرده‌اند.

ترکیب جمعیت ازبکستان

۷۰ درصد از جمعیت ۵ میلیون و سیصدهزارنفری قرقیزستان را قرقیزها تشکیل می‌دهند. اقلیت ازبک در این کشور شامل حدود ۱۵ درصد از ساکنان است. در مناطقی مانند اوش این تعداد به ۵۰ درصد می‌رسد. در سال ۱۹۹۰ در همین منطقه به دنبال درگیری‌های شدید قومی صدها نفر کشته شدند.

SJ/RN