رئیس پیشین دانشکده اقتصاد تهران میگوید میزان واقعی بیکاری چند برابر آمار رسمی است و این وضع ادامه خواهد داشت. چندی پیش وزیر کار نیز گفته بود که درصد بیکاری تا چند سال آینده کاهش نمییابد.
تبلیغات
مرکز آمار ایران ابتدای سال جاری در گزارش تفصیلی خود از وضعیت بازار کار در سال ۹۵، شمار بیکاران را نزدیک به سه میلیون نفر اعلام کرد.
عباسعلی ابونوری، اقتصاددان و رئیس سابق دانشکده اقتصاد تهران معتقد است این آمار واقعی نیست و میگوید با احتساب بیکاری پنهان، آشکار و افراد تحصیلکرده تعداد بیکاران ایران به ۱۵ میلیون نفر میرسد.
او که درباره نحوه برآورد خود توضیح بیشتری نداده، پنجشنبه (۲۵ خرداد/ ۱۵ ژوئن) به "نسیم آنلاین" گفت: «وضعیت رکود و بیکاری همچنان ادامه خواهد داشت و فکر نمیکنم تا ۴ سال آینده هم از بین برود.»
مطابق گزارشهای مرکز آمار در سال گذشته اندکی بیش از ۱۰ درصد شاغلان ایرانی اشتغال ناقص داشتهاند. برخی کارشناسان این گروه و فارغالتخصیلان آمادهی ورود به بازار کار را بیکاران پنهان قلمداد میکنند.
اشتغال ناقص از جمله شامل افرادی میشود که در هفته کمتر از مدت زمان تعیین شده در قانون کار اشتغال دارند، به دلیل رکود واحد تولیدی بیکار شدهاند یا به دلیل نوع اشتغال در فصل غیرکاری قرار دارند.
هجوم فارغالتحصیلان بیکار
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی ریاست جمهوری، حسن روحانی ابتدای امسال در مراسمی گفته است: «در سالهای گذشته بهجای ایجاد اشتغال برای جوانان، درهای دانشگاه را گشوده و آنها را راهی دانشگاه کردند و حدود ۵ میلیون نفر وارد دانشگاه شدند و امروز سالانه حدود ۸۰۰ هزار نفر، فارغالتحصیل و وارد بازار کار میشوند.»
به این تعداد، باید متقاضیان کار بدون تحصیلات دانشگاهی و بیکاری انباشته شده از سالهای قبل را نیز افزود. بر این اساس در سال دستکم یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر وارد بازار کار ایران میشوند.
دختران جوان و افراد دانشگاهی میان کارتنخوابهای تهران
به گفتهی شهردار تهران، ۱۵ هزار کارتنخواب در پایتخت زندگی میکنند. در میان این افراد کسانی هستند که چند کتاب ترجمه کردهاند و برخی سابقه حضور در جبهه جنگ ایران و عراق را دارند.
عکس: AFP/Getty Images/B. Mehri
محمد باقر قالیباف شهردار تهران در یک برنامه تلویزیونی گفت که شهر تهران ۱۵ هزار نفر کارتنخواب دارد. آنطور که شهردار تهران گفته است در میان این افراد، کسانی هستند که ۴ - ۵ کتاب ترجمه کردهاند، برخی فارغالتحصیل دانشگاههای دولتی ایران هستند و برخی سابقه حضور در جنگ ایران و عراق را دارند.
عکس: AFP/Getty Images/B. Mehri
شهردار تهران گفته که تقریبا تمام کارتنخوابهای تهران "عزت نفس" دارند.
عکس: didban
کاهش سن زنان کارتنخواب به ۱۷ سالگی
در همین زمینه پیش از این خبرگزاری "ایلنا" به نقل از رضا جهانگیریفرد، معاون خدمات اجتماعی شهرداری تهران، گزارش داد میانگین سن زنان کارتنخواب در تهران به ۱۷ سال رسیده و حتی دیده شده که دختران زیر ۱۵ سال نیز کارتنخواب شدهاند.
عکس: Irna
به گفته "معاون خدمات اجتماعی شهرداری تهران" در ۸ سال گذشته بیشترین آمار زنان بیخانمان و کارتنخواب به "زنان سالمند" تعلق داشت اما اکنون "زنان جوان" نیز کارتنخواب شدهاند.
عکس: Irna
هزاران کارتنخواب در تهران، "ام القرای جهان اسلام"
شهردار تهران در حالی در سال ۱۳۹۳ به وجود ۱۵ هزار کارتنخواب در تهران اعتراف کرده که سال ۱۳۹۲ حسین هاشمی استاندار وقت تهران گفته بود که تهران "امالقرای جهان اسلام" است و "باید فکری برای ساماندهی ۱۰ هزار کارتنخواب پایتخت کرد".
عکس: Irna
خبرگزاری "ایرنا" روز اول مهر ۱۳۹۳ در گزارشی نوشت "کارتنخوابی، چهارمین آسیب اجتماعی تهران" است.
عکس: Irna
در این گزارش عنوان شده که محرومیتهای اجتماعی و فقر مالی، عاملی بسیار تعیینکننده در ورود افراد به مسیر بیخانمانی است.
عکس: Irna
هر ساله با آغاز فصل سرما در تهران، شهرداری تهران و مقامات انتظامی از طرحهای ضربتی جمعآوری کارتنخوابها خبر میدهند.
عکس: Irna
به گزارش خبرگزاری "ایرنا" آنطور که تصاویر و عکسهای این عملیاتها نشان میدهد جمعآوری کارتنخوابها گاهی همراه با خشونت است.
عکس: Irna
بنا بر این گزارش حتی تعدادی از کسانی که در تعریف کارتنخواب جا نمیشوند در این طرحها به اشتباه گرفتار میشوند.
عکس: Irna
در برخی موارد ماموران با کابل اقدام به جمعاوری آنها میکنند، چون انگیزهی تیم جمعآوری "کسب درآمد" است.
عکس: Isna
یکی از مددکاران طرح شناسایی کارتنخوابها، ۱۹ مهر ۹۳ به خبرگزاری "ایرنا" گفته است: «برای هر دستگیرشده مبلغ مشخصی دریافت میکنیم. هرچه آمار بیشتر باشد پول بیشتری به ما میرسد. رفتار بعضی مددکاران با کارتنخوابها و زنان و کودکان بیسرپناه گاهی به هیچ وجه شبیه مددکار نیست و نوعی شکار انسان در شب است.»
عکس: Isna
این مددکار اجتماعی اضافه کرده: «این افراد بعد از یک شبانه روز نگهداری و جمع آوری اطلاعات آنها، آزاد می شوند و دوباره تبدیل به انسانی می شود که دستگیریش مبلغ مشخصی درآمد ایجاد خواهد کرد.»
عکس: Isna
اخیرا همایون هاشمی، رئیس سازمان بهزیستی، به خبرگزاری "مهر" گفته است آمارها نشان میدهد که ۸۵ درصد کارتنخوابها خانواده دارند.
عکس: Mehr
روزنامه "شرق" خرداد ۱۳۹۳ در گزارشی با عنوان "یک شب تا صبح با زنان کارتنخواب"، پای صحبت برخی از آنان نشست.
عکس: Irna
یکی از زنان کارتنخواب درباره گذران یک شبانهروز از زندگی خود میگوید: «سخت میگذره تو خیابون. آواره، در به در. به نظرت آسون میگذره؟ نه با این کرایهخونههای گرون. پولی که ما نداریم. اتاق بهمون نمیدن. مشکلات بچه و نداری و بیماری و در به دری. صبح که بلند میشیم اینقدر بدو بدو میکنیم تا بتونیم پول عملمون رو جور کنیم. با کار خونه مردم. مردم هم برای رضای خدا یه چیزی میدن به ما.»
عکس: Isna
بر اساس اعلام مقامات شهرداری تهران ۱۵ تا ۲۰ درصد بیخانمانهای تهران را زنان تشکیل میدهند.
عکس: Irna
کارتنخوابهای تهران
عکس: Mehr
عکس 181 | 18
خروج از رکود و ایجاد رونق اقتصادی، از مهمترین پیششرطهای ایجاد اشتغال پایدار محسوب میشوند. در این میان بخش ساخت و ساز که موتور محرک بسیاری از بخشهای دیگر قلمداد میشود نقش مهمی بر عهده دارد اما همچنان در رکود به سر میبرد.
رئیس پیشین دانشکده اقتصاد تهران میگوید: «تراکم انباشتگی شدیدی که در بخش مسکن ایجاد شده، گریز از رکود مسکن به ویژه در کوتاه مدت را تا حدی غیرممکن کرده، بنابراین پیشبینی بنده این است که بازار مسکن همچنان در رکود شدید باقی خواهد ماند.»
افزایش تورم و بیکاری
یکی از افتخارات دولت یازدهم کاهش میزان تورم از بالای ۴۰ درصد به کمتر از ۱۰ درصد است. بسیاری از صاحبنظران معتقدند در صورت رونق گرفتن اقتصاد میزان تورم میتواند اندکی افزایش یابد و دولت باید این واقعیت را بپذیرد.
عباسعلی ابونوری، یکی از این کارشناسان است و اعتقاد دارد: «دولت مجبور است برای تعدیل کردن نسبی رکود، دست از سر نرخ تورم بردارد، بنابراین ممکن است نرخ تورم به ۱۵ تا ۱۶ درصد هم برسد و این را نباید ضعف دولت دانست.»
گرچه برخی از برآوردهای این اقتصاددان بدبینانه به نظر میرسد، پیشبینی او درباره ادامه بحران بیکاری در دولت دوازدهم، پیشتر از سوی برخی مدیران ارشد دولتی، از حمله علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تائید شده است.
ربیعی چندی پیش جهتگیری و برنامهریزی دولت برای سال ۹۶ را ایجاد یک میلیون شغل اعلام کرده و گفته بود اگر اشتغالزایی در چهار پنج سال آینده نیز به همین شکل ادامه داشته باشد، باز هم درصد بیکاری در سطح کنونی باقی خواهد ماند.
مراکز قدرت و چالشهای دولت
با توجه به افزوده شدن سالانه دستکم یک میلیون و ۲۰۰ هزار جویای کار، در صورتی که دولت موفق به ایجاد یک میلیون شغل جدید هم بشود میزان بیکاری در پایان سال ۹۶ افزایش خواهد یافت.
به گزارش مرکز آمار در سال گذشته ۶۱۵ هزار شغل جدید ایجاد شده و در پایان سال ۹۵ میزان بیکاری از ۱۱ درصد آغاز سال به ۱۲ و ۴ دهم درصد افزایش یافته است.
علی دینی ترکمانی کارشناس مسائل اقتصادی روز گذشته، ۲۴ خرداد در گفتوگو با سایت خبری فرارو مهمترین مشکل دولت دوازدهم در حوزه اقتصاد را "ساختار اشتباه و تو در توی نهادی و تعداد زیاد مراکز قدرت" عنوان کرد.
به گفتهی این کارشناس، این نهادها از قدرت تصمیمگیری بالایی برخوردارند و "بعضا با اقداماتشان برای دولت دردسر ایجاد میکنند".
اغلب این نهادها تحت نظر رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنهای فعالیت میکنند و به رغم استفاده از بودجه عمومی نه مالیات میپردازند نه بر فعالیتشان نظارت موثری اعمال میشود.
آمار هفت میلیونی کودکان کار در ایران
به گفته یک فعال حقوق کودکان، طبق آمار رسمی ۲ میلیون و طبق آمارهای غیررسمی ۷ میلیون کودک کار در ایران وجود دارد. در برخی از استانهای ایران میانگین سنی کودکان زبالهگرد تنها ۱۲ سال است.
عکس: mehrnews
سارا رضایی از فعالان حقوق کودکان به خبرگزاری "ایسنا" گفته است که طبق آمارهای رسمی در ایران حدود دو میلیون کودک کار وجود دارد.
عکس: picture alliance/dpa/A.Taherkenareh
این در حالی است که به گفته این فعال حقوق کودکان آمارهای غیررسمی از وجود ۷ میلیون کودک کار در ایران خبر میدهند.
عکس: Borna
کودکان کار در ایران بیشتر به "گلفروشی، دستفروشی، زبالهگردی و دود کردن اسپند" مشغول هستند.
عکس: Tabnak
بسیاری از کودکان کار از تحصیل محروم شدهاند.
عکس: Dana
در روزهای اخیر خبرگزاری "ایلنا" به نقل از فرانک ایمانی "رییس گروه امور آسیب دیدگان اجتماعی سازمان بهزیستی" نوشت در ایران تنها یک سوم کودکان کار تحت نظر سازمان بهزیستی قرار دارند.
عکس: Tabnak
به گفته سوسن مازیارفر یکی از اعضای این نهاد حامی حقوق کودکان، در برخی استانهای ایران میانگین سنی کودکان زبالهگرد تنها ۱۲ سال است.
عکس: mehrnews
در ایران ماده ۷۹ قانون کار، اشتغال کودکان زیر ۱۵ سال را ممنوع دانسته است. قانون همچنین برای کار کودکان ۱۵ تا ۱۸ ساله نیز شرایط خاصی پیشبینی کرده است، اما این قانون عملا نادیده گرفته میشود.
عکس: Dana
۱۲ ژوئن روز جهانی منع کار کودکان است.
عکس: Borna
طبق گزارش اخیر سازمان خیریه "کودکان را نجات دهید"، ایران در میان ۱۷۲ کشور جهان در رده ۸۰ فهرست "کودکیهای دزدیده شده" قرار دارد.