زندگی خطرناک فعالان محیط زیست؛ ۱۷۷ تن در سال گذشته کشته شدند
۱۴۰۲ شهریور ۲۲, چهارشنبه
هر دو روز یک فعال محیط زیست هزینه تلاش برای نجات رودخانه‌ها، جنگل‌ها و حیات وحش را با جان خود می‌پردازد. ۸۸ درصد قربانیان از کشورهای آمریکای لاتین هستند. کلمبیا خطرناک‌ترین کشور جهان برای فعالان محیط زیست محسوب می شود.
هر دو روز یک فعال محیط زیست در جهان کشته می‌شودعکس: Andre Penner/AP Photo/picture alliance
تبلیغات
گزارش سازمان غیردولتی گلوبال ویتنس (Global Witness) نشان می‌دهد زندگی در برخی کشورها برای کسانی که مانع منافع صنایع انرژی، معدن یا کشاورزی شوند، خطرناک است. فعالان محیط زیست به ویژه در آمریکای لاتین بارها در تیررس جنایتکاران قرار گرفته‌اند. سال گذشته ۱۷۷ حافظ محیط زیست در سراسر جهان کشته شده‌اند.
به گفته گلوبال ویتنس، اگرچه این رقم نسبت به سال قبل از آن (۲۰۰ کشته) کمی کمتر است، اما "وضعیت در سراسر جهان به طور قابل توجهی بهبود نیافته." هنوز هر دو روز یک فعال محیط زیست کشته می‌شود. این سازمان غیردولتی مستقر در لندن می‌گوید: «بدتر شدن بحران آب‌وهوایی و افزایش تقاضا برای مواد خام ... فشار را بر محیط زیست و کسانی که در راه حفاظت از آن تلاش می‌کند، افزایش می‌دهد.»
۸۸ درصد قربانیان در آمریکا لاتین
بر اساس این گزارش، کلمبیا خطرناک ترین کشور جهان برای دوستداران محیط زیست است. ۶۰ مورد از ۱۷۷ قتل در این کشور آمریکای جنوبی رخ داده و تعداد قربانیان تقریبا دو برابر شده است.
گوستاوو پترو، اولین رئیس‌جمهور چپ‌گرای کلمبیا، زمانی که در سال ۲۰۲۲ زمام کار را در دست گرفت، متعهد شد که خشونت علیه فعالان محیط‌زیست را مهار کند، اما اقدامات او از نظر سازمان‌های غیر دولتی محلی ناکافی است. علاوه بر کلمبیا، برزیل (۳۴ کشته)، مکزیک (۳۱)، هندوراس (۱۴) و فیلیپین (۱۱) نیز از جمله کشورهای خطرناک محسوب می‌شوند. ۸۸ درصد از کل قتل‌های زیست محیطی در آمریکای لاتین ثبت شده است.
آنچه به خصوص تلخ است این است که اکثر قاتلان هرگز مجازات نمی‌شوند. شروتی سورش، سخنگوی این سازمان می‌گوید: «کسانی که مسئول حملات مرگبار به فعالان محیط زیست هستند برای مدت طولانی بدون مجازات مانده‌اند. دولت‌های جهان باید فورا از کشتار کسانی جلوگیری کنند که از سیاره ما با محافظت از اکوسیستم‌هایی که نقش مهمی در مقابله با بحران اقلیمی ایفا می‌کنند.»
مردم بومی اولین قربانیان
به گفته گلوبال ویتنس در مجموع ۱۹۱۰ فعال بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ یعنی ظرف ۱۰ سال کشته شده‌اند. به ویژه مردم بومی بارها هدف قرار گرفته‌اند. آنها اگرچه تنها پنج درصد جمعیت جهان را تشکیل می‌دهند، اما بیش از یک سوم قربانیان از آنان هستند.
ماریا لئوسا موندوروکو، فعال بومی از آمازون برزیل می‌گوید: «چوب‌برها و جستجوگران غیرقانونی طلا در حال تجاوز به سرزمین‌های ما هستند و هر کسی که در برابر آنها بایستد، تهدید می‌شود. آنها به روستای ما حمله کردند، خانه‌های ما را به آتش کشیدند و ما مجبور به فرار شدیم.»
قتل فعالان محیط زیست ظاهرا فقط نوک کوه یخ است. لورا فورونز نویسنده گزارش سالانه Global Witness می‌گوید: «آنها با طیف وسیعی از خشونت روبرو هستند؛ مورد تهدید، حمله، آزار و اذیت و محاکمه قرار می‌گیرند و به حاشیه رانده می‌شوند. هدف همیشه این است که مردم را ساکت کنند تا در مسیر فعالیت اقتصادی قرار نگیرند.»
گلوبال ویتنس از دولت‌ها خواسته تا قوانین موجود را به طور جدی اجرا و ایمنی مدافعان محیط زیست را تضمین کنند. مهمتر از همه، حق جوامع بومی بر زیستگاه و فرهنگ سنتی خود باید بهتر محافظت شود. از سوی دیگر، شرکت‌ها باید اطمینان بدهند که در زنجیره تامین منافع آنها، حقوق بشر نقض نمی‌شود».
حیواناتی که شاید از صحنه روزگار حذف شوند
به رغم بهبود نسبی وضعیت زندگی بعضی از حیواناتی که نسل‌شان در خطر انقراض قرار داشت، باز بر فهرست حیواناتی از این دست افزوده شده است. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست فهرست این حیوانات را منتشر کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa
کاهش شدید شمار اوکاپی
شمار اوکاپی‌ها، حیوانات افسانه‌ای، که شبیه اسب‌اند، به شدت کاهش یافته است. این حیوانات که به خانواده زرافه‌ها تعلق دارند، در جنگل‌های انبوه کنگو زندگی می‌کنند. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) اعلام کرده که مشخص نیست در حال حاضر چند اوکاپی در جهان موجودند. شمار این حیوانات در دهه ۱۹۹۰ در شمال شرق کنگو بیش از ۴ هزار و ۴۰۰ بوده، اما ۱۰ سال بعد، این تعداد به ۲ هزار و ۵۰۰ رسیده است.
عکس: cc-by-sa-3.0/Raul654
در آستانه انقراض
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) اوکاپی را از انواع حیواناتی دانسته که در خطر انقراض‌اند. در جدول این سازمان جهانی همچنین به حیواناتی که در خطر شدید انقراض قرار دارند و حیواناتی که نسل‌شان منقرض شده نیز اشاره شده است. یکی از حیواناتی که نسل‌شان منقرض شده "ببر بالی" است. البته همه انواع ببرهای جهان چون "ببر سیبری" (عکس) نیز در خطر انقراض‌اند.
عکس: picture-alliance/dpa
بیش از ۲۰۰ نوع پرنده در خطر انقراض
اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) در سال ۱۹۴۸ تاسیس شده و مقر آن در شهر ژنو سوئیس است. برپایه گزارش این اتحادیه، بیش از ۲۰۰ نوع پرنده در خطر انقراض هستند. یکی از انواع این پرندگان کرکس‌های بنگالی هستند که در هند و جنوب شرقی آسیا زندگی می‌کنند. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست بر این نظر است که نسل این پرندگان در چین و مالزی منقرض شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
کاهش شمار فیل‌های آسیا
شمار فیل‌های آسیا حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار راس تخمین زده می‌شود. اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست در گزارش خود اعلام کرده که فیل‌های آسیا در خطر انقراض قرار دارند. شمار این حیوانات طی سه نسل به نصف تقلیل یافته و روند کاهش آنها همچنان ادامه دارد. فیل‌های آسیا بیشتر در بنگلادش، هند، چین و اندونزی زندگی می‌کنند.
عکس: picture-alliance/Horst Galuschka
فیل‌های آفریقا هم در خطر انقراض‌اند
فیل‌های آفریقا نیز با خطر انقراض روبرو هستند. این فیل‌ها به خاطر شرایط نامساعد زندگی و کشتار به خاطر تجارت عاج‌هایشان در خطر انقراض قرار دارند. کنفرانس اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست در بوتسوانا از دوم تا چهارم دسامبر ۲۰۱۳ به بررسی راهکارهایی برای مقابله با کشتار فیل‌ها در آفریقا پرداخت. گفته می‌شود تنها در سال ۲۰۱۲ دست‌کم ۲۰ هزار فیل در قاره آفریقا به طور غیرقانونی کشته شده‌اند.
عکس: picture-alliance/dpa
مرگ در تور ماهیگیری
تهدید بزرگ برای نهنگ‌ها این است که آنها ناخواسته به تور کشتی‌های ماهیگیری می‌افتند و آنجا جان می‌دهند. البته نهنگ‌ها در معرض انقراض نیستند و تنها نوع خاصی از آن که در منطقه کالیفرنیا زندگی می‌کند با خطر نابودی روبرو شده است. تخمین زده می‌شود که در سراسر جهان تنها حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ نهنگ کالیفرنیا وجود دارد.
عکس: WDC
بهبود شرایط بعضی حیوانات در خطر انقراض
در میان حیواناتی که در خطر انقراض قرار داشتند و به تدریج شرایط‌‌شان بهبود یافته، لاک‌پشت‌های چرمی هستند. لاک‌پشت‌های‌چرمی بزرگ‌ترین گونه از لاک‌پشت‌های دریایی هستند. طول آنها می‌تواند تا بیش از دومتر و وزن‌شان به بیش از نیم‌تن برسد. زندگی این جانوران ۱۰ سال پیش در خطر شدید انقراض قرار داشت، اما در گزارش اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست، نسل لاک‌پشت چرمی اکنون در خطر (نه خطر شدید) قرار دارد.
عکس: gemeinfrei
شادی‌ها و نگرانی‌ها در حمایت از حیوانات
شرایط زندگی پرندگانی چون آلباتروس نیز بهبود یافته است. آلباتروس‌ها از رسته‌ی کبوتران دریایی هستند و بال‌هایی بلند و باریک و منقاری قلابدار دارند. آنها بزرگ‌ترین پرندگان دریایی هستند. خانم جین اسمارت، رئیس اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست با اشاره به "موفقیت‌های فوق‌العاده" برای حمایت از حیوانات گفت هنوز بیش از ۲۱ هزار نوع حیوان در خطر انقراض قرار دارند.
عکس: picture-alliance/dpa
خرس پاندا و کرگدن در آستانه انقراض
خرس پاندا و کرگدن از جمل حیواناتی هستند که نسل‌شان در آستانه انقراض است. در سراسر جهان تنها یک تا دوهزار خرس پاندا (تصویر) موجود است. این نوع خرس در نواحی مرکزی و جنوب غربی چین زندگی می‌کند. گفته می‌شود تنها حدود ۲۲۰ کرگدن سوماترا در جهان موجودند. فهرست اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست (IUCN) از سال ۱۹۶۳ منتشر می‌شود و مبنای گزارش‌هایش اطلاعاتی هستند که کشورهای جهان در اختیارش قرار می‌دهند.
