بر اساس آمارهایی که سازمان ملل در قالب طرح مقابله با ایدز منتشر کرده، در نیجریه بیش از دو و نیم میلیون نفر مبتلا به ایدز هستند و بیشتر آنها بین ۱۵ تا ۲۵ سال دارند. آنها در جامعه دائما مورد تبعیض قرار می‌گیرند و حتی از سوی افراد خانواده و دوستان با تحقیر و بی‌توجهی روبه‌رو می‌شوند. در مجموع سطح آگاهی نسبت به این بیماری بسیار پائین است. بیشتر مردم اصلا نمی‌دانند که ایدز چگونه شیوع پیدا می‌کند و چطور می‌توان از ابتلا به آن جلوگیری کرد. به این ترتیب ترس زیادی در جامعه نسبت به این بیماری وجود دارد و برخورد عمومی با افراد مبتلا همواره با پیش‌داوری روبه‌رو است. در این میان جوانان مبتلا به ایدز قربانیان شماره یک این‌گونه برخوردها هستند. آنها این برخوردهای تبعیض‌آمیز را در خانواده، در رابطه با همسایگان و در مدرسه تجربه می‌کنند.

وضعیت جوانان مبتلا به ایدز در نیجریه

مریم یکی از این قربانیان برخوردهای نادرست موجود در نیجریه است. او ۱۳ سال دارد و با مادرش زندگی می‌کند. آنها دائما مجبور به تغییر مکان زندگی خود هستند. مریم تبعیض و برخوردهای تحقیرآمیز را نسبت به خود بویژه در مدرسه به کرات تجربه کرده است. او هنگامی می‌فهمد ایدز دارد که مادرش به شدت بیمار می‌شود و به بیمارستان می‌رود. آنجا از او تست ایدز می‌گیرند. جواب این تست مثبت بوده و به همین دلیل از مریم نیز آزمایش می‌گیرند و معلوم می‌شود که او نیز مبتلا به ایدز است. او تعریف می‌کند:

« از آن پس در مدرسه دانش‌آموزان همیشه به من ناسزا می‌گفتند. می‌گفتند که بیماری مرگباری دارم. من تسلیم این حرف‌ها نمی‌شوم و همیشه در جواب می‌گویم که ایدز حتما به مرگ منجر نمی‌شود و من نمی‌میرم.»

اما تمام جوانان از اعتماد به نفس و قاطعیت مریم برخوردار نیستند. معمولا وقتی جوانی می‌فهمد که مبتلا به ایدز است، روحیه خود را می‌بازد و در هم می‌شکند.

"دوروتی آکنوا" مدیر مرکز بین‌المللی روشنگری درباره مسائل جنسی در شهر "مینا" واقع در غرب نیجریه می‌گوید که جوانان مبتلا به ایدز معمولا خیلی زود ترک تحصیل می‌کنند و سپس گرفتار بیکاری می‌شوند. آنها در این شرایط دیگر حمایتی را که لازم دارند دریافت نمی‌کنند و وضع روحی آنها روزبه‌روز بدتر می‌شود. او می‌گوید:

«روزی یک پسر جوان وارد دفتر من شد. مشاوره معمول پس از تست ایدز را به او دادم و چون می‌دانستم که مسیحی است دستش را گرفتم و گفتم: بیا با هم دعا کنیم. گفتم که خدا او را دوست دارد. در این لحظه به گریه افتاد. او گفت که در تمام عمر خود هیچگاه حس نکرده که خدا دوستش دارد.»

بیماران مبتلا به ایدز در بیشتر موارد ازسوی دوستان و خانواده طرد می‌شوند. بسیاری از افراد نمی‌دانند که ایدز تنها از طریق روابط جنسی منتقل نمی‌شود. به همین دلیل جوانانی که هنوز ازدواج نکرده‌اند با اتهام به فساد و بی‌بند وباری مواجه می‌شوند. فائضه ۱۶ سال دارد. او بیماری ایدز دارد و مجرد است. فائضه می‌گوید:

«مردم از من دوری می‌کنند چون فکر می‌کنند که من یک فاحشه هستم. اما این حقیقت ندارد. شاید بیماری را هنگام تولد از مادرم گرفتم یا شاید بر اثر تماس با اشیاء برنده‌ای که آلوده به ویروس ایدز بوده‌اند، به این بیماری مبتلا شده‌ام.»

"دوروتی آکنوا" توضیح می‌دهد که پدر ومادر فرد مبتلا تصور می‌کنند که فرزندشان روابط نامشروع داشته و از این طریق آلوده به ویروس ایدز شده‌است. اینکه بیماری او پی‌آمد رابطه جنسی همراه با موافقت دو طرف یا تجاوز بوده، اهمیت زیادی ندارد. آنها در اکثر موارد واکنش شدیدی از خود نشان می‌دهند.

بیماران مبتلا به ایدز و ازدواج

یکی دیگر از سختی‌های مبتلا بودن به ایدز هنگامی نمایان می‌شود که بیمار قصد ازدواج دارد. در نیجریه عقد ازدواج معمولا توسط امامان و کشیشان انجام می‌شود و آنها معمولا قبل از اجرای مراسم خواستار نشان دادن جواب منفی آزمایش ایدز افراد هستند. اما در عین حال برای بیماران ایدزی روزنه‌های امیدی هر چند هم کوچک وجود دارد. گروه‌های امدادگر تلاش می‌کنند با همکاری نزدیکتر با یکدیگر، افراد مبتلا به ایدز را با هم آشنا کنند تا آنها بتوانند میان خود زوج خود را پیدا کنند.

انکار وجود ایدز از سوی رهبران مذهبی

به دلیل ناآگاهی مردم نسبت به بیماری و همینطور عدم همکاری مقامات محلی در نیجریه ویروس ایدز همچنان شیوع پیدا می‌کند. "کاوایی وینسنت" در انجمنی برای حمایت از جوانان مبتلا به ایدز کار می‌کند و در این باره می‌گوید:

«هنوز عده‌ای هستند که وجود بیماری ایدز را انکار می‌کنند، بویژه مقامات محلی و افراد فعال در انجمن‌های مذهبی. مردم برای این افراد احترام قائل‌اند و به حرفشان گوش می‌دهند. بسیاری از امامان و کشیش‌ها به مردم می‌گویند که آنها نباید به کسانی که درباره بیماری ایدز حرف می‌زنند توجه کنند. چون آنها دروغ می‌گویند و ایدز اصلا وجود ندارد.»

با وجود این دولت نیجریه و بسیاری از موسسات امدادگر، مبارزه با بیماری ایدز را با جدیت دنبال می‌کنند. البته اینگونه اقدامات بیشتر در شهرها صورت می‌پذیرد. روستاها معمولا از کمک‌رسانی و روشنگری درباره ایدز محروم می‌مانند.

آخرین آمار مربوط به ایدز در ایران

در ایران نیز بیشتر مبتلایان به ویروس ایدز جوان هستند. جدیدترین آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت که در سه ماه آخر سال ۱۳۸۸ صورت گرفته، نشان می‌دهند که در ایران حدود ۲۱ هزار نفر مبتلا به ویروس HIV هستند که ۴۰ درصد از آنها بین ۲۵ تا ۳۴ سال دارند. در بیش از ۷۰ درصد از موارد عامل ابتلا به ایدز، تزریق مواد مخدر از طریق استفاده از سرنگ مشترک است. این بیماری در حدود ۹ درصد از موارد از راه تماس جنسی منتقل می‌شود.

علاوه بر این، بیش از ۹۳ درصد از مبتلایان به ایدز در ایران را مردان تشکیل می‌دهند. زنان آلوده به ایدز در بیشتر موارد بدون اینکه آگاه باشند از طریق شوهرانشان به این بیماری مبتلا شده‌اند.

AZ/BM