شبکه تروریستی القاعده سرکرده‌ای دارد که انتصابش به دلیل حساسیتهای مربوط به طالبان در افغانستان، رسما اعلام نمی‌شود. طبق گزارشی مبتنی بر ارزیابی کمیته ناظر بر تحریم‌های داعش و القاعده، سیف‌العدل در ایران به سر می‌برد.
سیف العدل افسر سابق ارتش مصر و ۶۳ ساله استعکس: EPA/FBI/dpa/picture alliance
تبلیغات
کمیته ناظر بر تحریم‌های داعش و القاعده در شورای امنیت اعلام کرده که سیف العدل مصری که پس از کشته شدن ایمن الظواهری رهبر القاعده شد، در ایران به سر می‌برد.
این جانشینی به دلیل پاره‌ای مشکلات به صورت رسمی اعلام نشده است. سازمان ملل در گزارش خود می‌گوید: «نظر غالب در میان کشورهای عضو این است که عدل اینک رهبر واقعی القاعده است اما مسئله به دلیل حساسیتهای مربوط به طالبان در افغانستان، اعلام نمی‌شود. مسئله مهم دیگر حضور سیف العدل در ایران است.»
حساسیت مورد اشاره به این باز می‌گردد که طالبان تا کنون کشته شدن الظواهری در کابل را رسما اعلام نکرده است. آنها پس از روی کار آمدن، به آمریکا و غرب اطمینان داده بودند که مأمن هیچ فرد و گروهی که منافع‌شان را تهدید کند، نخواهند بود.
گزارش سازمان ملل می‌گوید، اذعان به کشته شدن الظواهری، خط بطلانی بر این وعده خواهد بود؛ ضمن آن که مصداق همکاری و نزدیکی طالبان و القاعده تلقی می‌شود.
کمیته ناظر بر تحریم‌های داعش و القاعده در شورای امنیت، یادآور شده که یکی از اعضای سازمان ملل با درج خبر حضور سیف العدل در ایران در گزارش این سازمان مخالف بوده است.
این موضوع که رهبر شبکه تروریستی القاعده با اکثریت قاطع سنی‌ها، در یک کشور شیعه اقامت داشته باشد، می‌تواند برای هواداران و وابستگان ایجاد ابهام کند و چه بسا دلیل تاخیر در اعلام رسمی رهبری او همین باشد.
سیف العدل در فهرست افراد تحت تعقیب اف‌بی‌ای
سیف العدل مصری ۶۳ ساله است و اسامی مختلفی دارد؛ از جمله محمد ابراهیم مکاوی یا ابراهیم المدنی. او به مشارکت در کشتار شهروندان امریکایی، تخریب تاسیسات و تجهیزات دفاعی امریکا متهم است. گفته می‌شود سیف العدل در حملات متعدد به سفارت‌خانه‌های آمریکا در شرق آفریقا دست داشته است.
پوستری که پلیس فدرال آمریکا برای اعلام تحت تعقیب بودن سیف العدل منتشر کرده، عکسی دارد که گفته می‌شود در سال ۱۳۹۱ در تهران گرفته شده است.
ایالات متحده سیف العدل را یکی از رهبران کمیته‌ای می‌داند که فعالیت‌های فراملی این گروه را تعیین و تنظیم می‌کند.
تهران تا کنون هرگونه ارتباط با القاعده را رد کرده، هر چند گفته می‌شود که پس از حملات یازدهم سپتامبر، شماری از نیروهای ارشد این شبکه همراه خانواده‌هایشان در ایران پناه گرفته‌اند. روزنامه انگلیسی "گاردین" به تصاویری اشاره کرده که حدود یک دهه قبل منتشر شدند و ظاهرا سیف العدل را در ایران به همراه چند کادر دیگر القاعده نشان می‌داد.
ایمن الظواهری، جانشین بن لادن و طراح اصلی عملیات ۱۱ سپتامبر، اوایل سال ۲۰۲۲ در حمله هدفمند نیروهای آمریکایی به محل اختفایش در کابل کشته شد. مقامات آمریکایی در زمان اعلام این خبر گفته بودند که برنامه کشتن او از ماه‌ها قبل در دست اقدام بود و طالبان نیز از حضور او در کابل آگاهی داشت.
سال ۲۰۱۱، شبکه خبری سی‌ان‌ان گزارش داده بود که محمد ابراهیم مکاوی، افسر سابق ارتش مصر که در القاعده با نام سیف‌العدل شناخته می‌شود، قرار است برای یک دوره گذار جای بن‌لادن را در این شبکه تروریستی پر کند.
شبکه حقانی؛ هم‌پیمان القاعده، متحد کنونی گروه‌های تروریستی
شبکه حقانی یکی از پرنفوذترین گروه‌های تروریستی خاورمیانه است. اخیرا پهپاد‌های آمریکایی در مرز افغانستان و پاکستان دستکم ۲۶ تن از جمله اعضای این گروه را هدف قرار دادند. نگاهی داریم به چگونگی شکل‌گیری و فعالیت شبکه حقانی.
عکس: picture-alliance/dpa
جلال‌الدین حقانی، روحانی متعصبی بود که در دهه ۱۹۸۰ میلادی با نیروهای اتحاد شوروی (سابق) در افغانستان می‌جنگید. در آن زمان نیروهای مجاهدین از حمایت آمریکا برخوردار بودند. در سال ۱۹۹۵ شبکه حقانی با نیروهای طالبان وارد همکاری شد و دو گروه در عملیاتی مشترک در سال ۱۹۹۶ موفق به تسخیر کابل شدند. در سال ۲۰۱۲ ایالات متحده شبکه حقانی را یک گروه تروریستی شناخت.
عکس: AP
جلال‌الدین حقانی در سال ۱۹۳۹ در ایالت پکتیا به دنیا آمد. او در دارالعلوم حقانیه تحصیل کرد که در سال ۱۹۴۷ توسط مولانا سمیع‌الحق، روحانی پرنفوذ پاکستانی که از او به عنوان "پدر معنوی طالبان" هم یاد می‌شود، تأسیس شده بود. بسیاری از رهبران طالبان، تحصیل‌کرده دارالعلوم حقانیه هستند و این مؤسسه با دیگر گروه‌های افراطی نیز روابط خوبی دارد و در میان آنان پرنفوذ است.
عکس: AP
جلال‌الدین حقانی در دوران طالبان وزیر روابط قبایلی بود. او تا زمان سقوط طالبان در سال ۲۰۰۱ توسط آمریکا، در همین سمت فعالیت داشت. بعد از ملاعمر رهبر پیشین طالبان، از حقانی به عنوان پرنفوذترین چهره شبه‌نظامی در افغانستان یاد می‌شد. او همچنین دارای روابط بسیار خوب و تنگاتنگ با اسامه بن‌لادن، رهبر شبکه القاعده بود.
عکس: picture-alliance/dpa
به گفته کارشناسان امنیتی مرکز فرماندهی شبکه حقانی در شهر میران‌شاه، مرکز وزیرستان شمالی در پاکستان است. مقامات آمریکایی و افغان ارتش پاکستان را به پشتیبانی از این گروه متهم می‌کنند. این اتهام بارها از سوی مقامات پاکستانی تکذیب شده است. بنا به گفته مقام‌های کاخ سفید نیروهای شبکه حقانی حملاتی را علیه نیروهای خارجی و افغان و همچنین غیرنظامیان در خاک افغانستان ترتیب می‌دهند.
عکس: Getty Images/AFP/J. Tanveer
در سال ۲۰۱۵ گزارش‌هایی مبنی بر درگذشت جلال‌الدین حقانی منتشر شد، اما شبکه حقانی در همان زمان این گزارش‌ها را تکذیب کرد. رهبری این گروه را اینک سراج‌الدین حقانی، پسر جلال‌الدین حقانی بر عهده دارد. او همچنین معاون گروه طالبان است.
عکس: picture-alliance/dpa
هر چند تا کنون اطلاعات دقیق و معتبری در مورد سراج‌الدین حقانی در دست نیست، اما کارشناسان امنیتی میگویند او دوران کودکی را در میران‌شاه گذرانده و در دارالعلوم حقانی در حومه پیشاور تحصیل کرده است. گفته می‌شود که سراج‌الدین در زمینه نظامی تخصص دارد. برخی تحلیل‌گران امنیتی میگویند او در مقایسه با پدرش دیدگاه‌های تندتر و سختگیرانه‌تری دارد.
عکس: picture-alliance/dpa
اناس حقانی یکی از برادران سراج‌الدین حقانی است که در حال حاضر در بازداشت دولت افغانستان است و با مجازات مرگ روبروست. شبکه حقانی به دولت افغانستان هشدار داده، اعدام اناس حقانی پیامدهای سنگینی برای افغانستان به همراه خواهد داشت.
عکس: picture-alliance/AP Photo/National Directorate of Security
مؤسسات تحقیقاتی و کارشناسان امور افغانستان میگویند شبکه حقانی بین سه تا ده هزار پیکارجو دارد. گفته می‌شود این گروه بیشترین کمک مالی را از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس دریافت می‌کند. شبکه حقانی همچنین در زمینه آدم‌ربایی و اخاذی نیز فعالیت داشته و بخشی از هزینه‌های خود را از این راه تأمین می‌کند.
عکس: Getty Images/AFP/J. Tanveer
شبکه حقانی همچنین روابط بسیار تنگاتنگی با دیگر گروه‌های تروریستی منطقه‌ای و بین‌المللی نظیر القاعده، جنبش طالبان پاکستان (تحریک طالبان پاکستان TTP)، لشکر طیبه و گروه‌های اسلامگرای آسیای مرکزی دارد. جلال‌الدین حقانی نه تنها با بن لادن، بلکه با ایمن ظواهری، رهبر کنونی القاعده نیز روابط دوستانه و تنگاتنگی داشت.
