گزارشی که از طرف سازمان ملل متحد صادر شده، حاکی از این است که ایران محموله‌هایی از سلاح غیرقانونی را برای سوریه ارسال کرده تا دولت این کشور از این سلاح‌ها در سرکوب اعتراضات مردمی استفاده کند.

سازمان ملل متحد چندی پیش کمیته‌ای را به نام «کمیته متخصصان» تشکیل داد که هدف اصلی آن بررسی میزان پایبندی ایران به چهار قطعنامه تحریمی صادره از شورای امنیت علیه ایران در برنامه هسته‌ای آن بود.

گزارش تهیه شده از طرف این کمیته بیانگر این است که ایران تحریم‌ها را جدی تلقی نکرده و هنوز به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهد. همچنین در گزارش آمده است که ایران در سرکوب نظامی تظاهرکنندگان سوری که علیه حاکمیت این کشور دست به اعتراض زده‌اند، نقش دارد.

سازمان ملل در این گزارش که چند خبرگزاری آن را منتشر کرده‌اند، اعلام کرد که ایران چندین محموله سلاح غیرقانونی را برای دولت سوریه ارسال کرده و موفق شده با دقت زیاد و به روشی ماهرانه، هویت مسئولان این «قاچاق سلاح» را مخفی نگاه دارد.

الشرق‌الاوسط به نقل از دیپلمات‌های غربی نوشت که بخشی از این سلاح‌ها از طریق سوریه در اختیار گروه‌های شبه‌نظامی در لبنان و فلسطین مانند حزب‌الله و حماس قرار گرفته است. دست‌اندرکاران تهیه این گزارش اعلام کرده‌اند که ۹ محموله سلاح از طرف ایران برای سوریه ارسال شده که شش محموله آن رسما برای استفاده در داخل سوریه قاچاق شده و کمیته سازمان ملل در جریان آن قرار نگرفته است.

منابع آگاه گفته‌اند که سازمان ملل از دولت سوریه خواسته تا در مورد محتویات این گزارش پیرامون قاچاق سلاح از ایران به سوریه، پاسخ خود را به شکل رسمی اعلام کند.

بسیاری از مسئولان غربی می‌گویند که سوریه تبدیل به گذرگاهی شده که از طریق آن، ایران برای حزب‌الله در لبنان و حماس در نوار غزه، سلاح ارسال می‌کند. این در حالی‌ست که سوریه و ایران تاکنون این موضوع را تکذیب کرده‌اند.

گزارش سازمان ملل همچنین حاکی از این است که ایران مایل است تا با افزایش تجارت و سطح روابط دیپلماتیک، نفوذ خود را در برخی کشورهای آفریقایی افزایش دهد و سپاه پاسداران نیز به شکل همزمان مشغول گسترش دامنه نفوذ خود در کشورهای عربی است.

در این گزارش به عنوان مستندات فعالیت ایران در قاچاق سلاح، شکایت نیجریه به سازمان ملل از ایران در پرونده کشف محموله سلاح قاچاق شده از ایران در این کشور اشاره شده است. ایران در این زمینه اعلام کرده بود که محموله سلاح مزبور طی قراردادی تجاری برای گامبیا ارسال شده بود.

کمیته سازمان ملل همچنین در اشاره به نمونه‌های دیگر نقض تحریم‌های شورای امنیت از طرف ایران، به تلاش تهران برای قاچاق سلاح به ترکیه، قبرس، آلمان، اسراییل و بریتانیا اشاره کرده و گفته که سلاح‌های ارسالی ایران شامل گلوله، مسلسل، مواد منفجره و موشک‌های کوچک بوده است.

متخصصان سازمان ملل اعلام کرده‌اند بر این باور هستند که تهران به مرحله استفاده از اکسید اورانیوم رسیده و بدین ترتیب به دنبال منابع اضافی برای کسب اورانیوم است تا بتواند به غنی‌سازی این ماده ادامه دهد.

این گزارش در مورد روش فعالیت غیرقانونی ایران آورده «ایران از خلل‌های موجود در سیستم مجازات‌ها و تحریم‌های صادره از طرف شورای امنیت استفاده کرده و محموله‌هایی حاوی ادوات و تجهیزات تکنولوژیک که در فهرست مواد ممنوعه ذکر شده را دریافت می‌کند و بدین ترتیب از بند مجازات‌های جهانی رهایی می‌یابد و در عین حال به برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد».

به گفته اعضای این کمیته، ایران نسبت به خرید تکنولوژی هسته‌ای از کشورهای پیشرفته استفاده کرده و برای تحقق هدف خود از کشورهای دیگر و از طریق معرفی شرکت‌های صوری و معاملات مالی مشکوک اقدام کرده تا تکنولوژی هسته‌ای را به خدمت خود درآورد.

معترضان سوری: آماده تظاهرات «جمعه آزادگان»

گزارش سازمان ملل در حالی صادر شده که هزاران معترض سوری خود را آماده برگزاری تظاهراتی در روز جمعه (۱۳ مه / ۲۳ اردیبهشت) در دفاع از «کرامت زنان زندانی» و تحت نام «جمعه آزادگان» می‌کنند.

این در حالی‌ست که شرایط امنیتی در سوریه بسیار سخت‌تر شده و بازداشت‌ها و حمله نیروهای امنیتی به شهرهای زیادی سرایت کرده است. ارتش سوریه شهرهای بانیاس، حمص و درعا را تحت محاصره کامل قرار داده و در عین حال حلب به عنوان دومین شهر بزرگ سوریه پس از دمشق، شاهد تظاهرات نزدیک به هزار نفر از دانشجویان بود که خواستار خاتمه محاصره نظامی سه شهر یاد شده بودند.

تانک‌های ارتش سوریه برای مقابله با تظاهرات روز جمعه در شهرهای داعل، طفس، جاسم و الحاره و همچنین در نزدیکی دو شهر حمص و حماه مستقر شده‌اند. در جریان بازداشت‌های گسترده یک روز پیش از تظاهرات روز جمعه، عدنان الشغری، شهردار بانیاس نیز بازداشت شده است.

واکنش آمریکا و فرانسه

آمریکا در واکنش به آنچه در سوریه می‌گذرد اعلام کرد که سرکوب معترضان در این کشور نشانه ضعف آشکار دولت بوده و بشار اسد تنها انزوای خود را بیشتر می‌کند.

هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن و هم‌پیمانانش مشغول بررسی راه‌های افزایش فشار بر دولت سوریه برای اجرای اصلاحات دموکراتیک و گسترده هستند.

الشرق‌الاوسط به نقل از یک منبع فرانسوی بلندپایه اعلام کرد از نظر پاریس، زمان برای بشار اسد رو به انتها است و چهار طرح برای اعمال فشار بر دولت اسد در دست بررسی و اجرا قرار دارد و در عین حال جامعه بین‌الملل نیز دست از اعمال فشار بر نظام سوریه برنخواهد داشت.

علی مهتدی

تحریریه: شهرام اسلامی