سالگرد مهسا؛ رکورد در محدودیت اینترنت، شدت گرفتن جو امنیتی
۱۴۰۲ شهریور ۱۴, سه‌شنبه
به گزارش کانال تلگرامی "امتداد" ایران در شش ماه اول سال ۲۰۲۳ "رکورددار محدودیت‌های اینترنتی در جهان" شده است. امتداد نوشت مسدودسازی‌های گسترده در نیمه دوم سال گذشته و اختلالات شدیدی که در شبکه اینترنت اعمال شد، بی‌سابقه بوده است.
بر اساس این خبر از روزهای آخر شهریور سال گذشته، یعنی از هنگام کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد و شروع اعتراضات زن زندگی آزادی در ایران، "دسترسی به اینترنت بین‌الملل، پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی پرطرفدار خارجی برای کاربران ایرانی مترادف با استفاده از انواع ابزارهای فیلترشکن بوده است."
در این خبر با اشاره به آمارهای تحلیلی وبسایت "سرف‌شارک" نوشته شده است که در نیمه اول سال جاری میلادی ۲۹ کشور جهان درگیر انواع سانسورهای اینترنتی بوده‌اند. میزان محدودیت‌های اینترنتی که از ابتدای سال ۲۰۲۳ آغاز و تا پایان نیمه اول آن ادامه داشته، ۴۲ مورد بوده که سهم ایران از این میزان ۱۴ مورد است.
اخراج اساتید غیرخودی ادامه دارد
"امتداد" از اخراج بهروز چمن‌آرا، رئیس سابق پژوهشکده کردستان‌شناسی و از اساتید گروه زبان و ادبیات کردی دانشگاه سنندج از هیئت علمی این دانشگاه خبر داد.
این استاد دانشگاه اعلام کرده که "به دلایل غیرعلمی و غیردانشگاهی" کنار گذاشته شده است. او گفت: «با هماهنگی اداره حراست دانشگاه، نامه‌ای مکتوب از جانب اداره کل اطلاعات استان مبنی بر رد صلاحیت عمومی اینجانب برای ادامه خدمت در کسوت هیأت علمی دانشگاه صادر و به صورت تلفنی به اینجانب ابلاغ شد.»
اخراج کادر آکادمیک و استادان منتقد دانشگاه‌های ایران از دوره محمود احمدی‌نژاد شروع شده و تا امروز ادامه دارد. این اخراج‌ها در سال جاری به اوج رسید. به گزارش روزنامه "اعتماد" از آغاز فعالیت دولت سیزدهم به ریاست ابراهیم رئیسی در مرداد ۱۴۰۰ تا هشتم شهریور امسال، ۱۱۰ استاد دانشگاه برخلاف خواست خود از تدریس محروم شده‌اند.
این استادان یا اخراج شده یا به اجبار بازنشسته شده‌اند. در گزارش تصریح شده که "این اسامی، فهرست تمام استادان حذف شده نیست، بلکه فقط نام‌هایی است که خبرنگار اعتماد درباره کناره‌گیری اجباری آنها، اطمینان حاصل کرده است".
دانشگاه‌های ایران از کانون‌های اصلی اعتراضات سراسری سال گذشته در ایران بودند و حکومت ایران دست به سرکوب وسیع دانشجویان و استادانی زد که با سیاست قلع و قمع معترضین همراه نشدند.
این اخراج‌ها در ایران و جهان با اعتراض‌های گسترده مواجه شد، اما بسیاری بر این باورند که حکومت ایران در پی یک "انقلاب فرهنگی" دیگر در دانشگاه‌هاست.
زندان به خاطر نشر ویدیوی کتک زدن یک زن توسط راننده اسنپ
بنا بر اخبار منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی سحر قبادی، دختری که از کتک زدن یک زن با قفل فرمان توسط راننده اسنپ فیلمبرداری کرده بود، روز ۸ شهریور بازداشت شده و پس از بازجویی به زندان اوین منتقل شده است. این زن حاضر نشده بود حجاب اجباری را رعایت کند. رسانه‌های ایران بعدا نوشتند که درگیری به خاطر روشن نبودن کولر خودرو بوده و نه حجاب اجباری.
ویدیوی حمله این راننده اسنپ در فضای مجازی موجی از نفرت را از سیاست حکومت ایران برانگیخت که به حامیان خود اجازه تعرض به شهروندان را تحت عنوان "امر به معروف" داده است.
واکنش‌ها در فضای مجازی به این ویدیو به حدی بود که اسنپ مجبور شد بیانیه‌ای صادر کرده و بابت رفتار راننده عذرخواهی کند.
این شرکت نوشت: «رفتار خشونت‌آمیز کاربر راننده به هیچ عنوان پذیرفته‌شده نیست و مطابق قوانین اسنپ، این فرد در همان دقایق اولیه پس از ثبت گزارش برای بررسی دقیق موضوع غیرفعال شد.»
سایت انتخاب مسدود شد
دسترسی به سایت انتخاب مسدود شد. انتخاب روز گذشته و به دنبال انتشار یک گزارش انتقادی از سیاست‌های دولت سیزدهم، به‌ویژه سیاست خارجی آن توقیف شد.
وبسایت انصاف نیوز در انتقاد از این رفتار با رسانه نوشت انتخاب تنها چند روز پس از سخنان ابراهیم رئيسی، رئیس جمهور ایران درباره "نقدپذیری خود و همکارانش در قوه‌ی مجریه" و تاکید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی بر "تحقق و گسترش آزادی‌ها" توقیف شد.
عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی در توییتر خود توقیف پایگاه خبری انتخاب را "گامی دیگر بسوی تقویت رسانه‌های فرامرزی و انتقال مرجعیت رسانه‌ای از داخل به خارج" توصیف کرد.
خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران دلیل توقیف وبسایت انتخاب را به ویدئویی نسبت داده که به نوشته این خبرگزاری "مغایر با منافع ملی و علیه سیاست‌های اصولی نظام جمهوری اسلامی ایران در سیاست خارجی" بوده است.
انتخاب از جمله به "ماجراجویی‌های بی‌حاصل" و "به‌کارگیری دیپلمات‌های کم‌تجربه و غیرمتخصص" از سوی دولت رئيسی اشاره کرده که هزینه سنگینی را بر منافع ملی ایران تحمیل کرده است.
گزارش همچنین به این واقعیت اشاره کرده است که تلاش کشورهای منطقه برای ایجاد تعادلی در مناسبات با جمهوری اسلامی، "ناشی از قدرت دیپلماتیک دولت رئيسی" نیست، بلکه تنها به این دلیل است که آنها برای محدود کردن "تهدیدهای" ایران و "جلوگیری از ضربه دیدن برنامه‌های توسعه خود تصمیم گرفتند به صورت تاکتیکی با ایران ارتباط برقرار کنند."
نصب دوربین‌های نظارتی در سقز
بر اساس گزارش رسانه‌های کردی، در هفتەهای گذشتە و در آستانه اولین سالگرد قتل ژینا مهسا امینی، نماد خیزش سراسری زن، زندگی، آزادی نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی در سطح معابر شهر سقز و چند نقطه از آرامستان آیچی دوربین‌های نظارتی نصب کردەاند.
یک پرسنل شهرداری سقز کە بە دلیل مسائل امنیتی هویت او را فاش نمی‌کنیم، در گفت‌وگو با دویچە وله فارسی ضمن تائید این مسئلە گفت: «نهادهای امنیتی، از جملە ادارە اطلاعات و اطلاعات سپاه پاسداران، دست‌کم در ۲۰ نقطه پر تردد شهر کە عمدە اعتراضات خیابانی، در اوج خیزش زن، زندگی، آزادی در آنها متمرکز بود، دوربین‌های نظارتی نصب کردەاند. همچنین در مسیر منتهی بە روستای آیچی و آرامستان آیچی نیز دوربین نظارتی نصب شدە است».
بیشتر بخوانید:اعتصاب در کردستان؛ سقز در قرق نیروهای حکومتی
در روزهای گذشتە گزارشات متعددی نیز از پرواز‌های مکرر هلی‌کوپترهای سپاه پاسداران بر فراز شهرهای کردستان، از جملە سقز منتشر شدە است.
در آستانه اولین سالگرد قتل ژینا مهسا امینی، نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی موج جدیدی از فشار، بازداشت، احضار و ارعاب علیه شهروندان، خانوادە جان‌باختگان، کنشگران و ا‌صناف و بازاریان در سراسر ایران و به طور خاص در کردستان را آغاز کردەاند.
زنان روزنامه‌نگاری که مجبور شدند به کارهای دیگر روی‌آورند
"شرق" در گزارشی با عنوان "روزنامه نگاران دیروز، کارافرینان امروز" از سرنوشت جمعی از روزنامه نگاران زن نوشته که به خاطر "شرایط معیشتی و فضای رسانه‌ای" عطای روزنامه‌نگاری را به لقایش بخشیده و کسب و کار اینترنتی راه انداخته‌اند. گزارش می‌گوید که برخی از این زنان هنوز قلم می‌زنند، اما بعضی مجبور شده‌اند، کارِ روزنامه نگاری را کنار بگذارند و "در رویدادی به نام سپیدار"، محصولاتشان را برای فروش بگذارند. این گزارش "گوشه کوچکی از روایت این روزنامه نگاران است".
روزنامه اعتماد نیز در گزارشی جامع‌تر روایت ۱۴ خبرنگار زن را نوشت که "برای امرار معاش به تولید و فروش پوشاک و تنقلات و کیف چرمی و ... مشغول شده‌اند." در گزارش آمده است که "رویداد سپیدار" در "کافه پنجره" آثار دست‌ساز جمعی از زنان خبرنگار را عرضه کرده است که برخی از آنان "از بهترین‌های حوزه سیاسی" در "قدرتمندترین روزنامه‌های کشور" بوده‌اند.
ایران یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های خبرنگاران در جهانبه شمار می‌رود. شرایط ادامه کار برای تعداد محدودی از خبرنگاران و رسانه‌های منتقد روز به روز دشوارتر می‌شود.