کنفرانسی در بن با هدف تدارک اجلاس آتی بینالمللی آب و هوا تا روز ۱۸ ماه مه ادامه دارد. رئیس جمهور آمریکا و تصمیمی که به زودی درباره توافق آب و هوایی پاریس اعلام خواهد کرد، از دغدغههای شرکتکنندگان در کنفرانس است.
تبلیغات
این روزها نزدیک به سه هزار نماینده در شهر بن در آلمان گرد هم آمدهاند تا مقدمات برگزاری اجلاس جهانی آب و هوا را فراهم آورند که قرار است در آغاز ماه نوامبر ۲۰۱۷ در شهر بن برگزار شود. محور این پیشمذاکرات تهیه نوعی آییننامه تا پایان سال ۲۰۱۷ است تا به کمک آن بتوان توافق آب و هوایی پاریس را متحقق کرد.
موضوع ترامپ
انتظار میرود که تمرکز بر موضوع "توافق آب و هوایی پاریس" در اجلاس جهانی بعدی آب و هوا باعث ایجاد نگرانیهایی شود. چون در مورد تایید این توافق از سوی دولت آمریکا به رهبری دونالد ترامپ تردید وجود دارد. ترامپ در تاریخ اول ماه مه در برابر هزاران تن از طرفدارانش گفت که در طول دو هفته آینده در این باره تصمیم خواهد گرفت.
توافق بینالمللی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی در دسامبر سال ۲۰۱۵ به امضای نمایندگان نزدیک به ۲۰۰ کشور جهان رسید. آمریکا این توافقنامه را در سپتامبر سال ۲۰۱۶ امضا کرد. هدف از تهیه و تدوین این توافق، جلوگيری از افزايش دمای زمين بيش از دو درجه سانتیگراد در قرن بیست و یکم و تلاش در جهت محدوديت افزايش دما به زير یک و نیم درجه سانتيگراد نسبت به سطح آن پيش از صنعتی شدن اعلام شده است.
یوخن فلاسبارت، معاون وزارت حفاظت از محیط زیست آلمان، هنگام گشایش کنفرانس آب و هوا در بن گفت: «اینکه ۱۹۵ کشور بر سر اهدافی معین به توافق رسیدهاند، موفقیتی عظیم است که نباید گذاشت به خطر بیفتد.»
عقبنشینی آمریکا؟
کشورهایی که توافق آب و هوایی پاریس را امضا کردند به یاد دارند که مذاکرات مربوط به آن با مشکلات عدیدهای روبرو بود. به گفته یوخن فلاسبارت، پارلمانهای بسیاری از کشورهای امضاکنندهی توافق آن را تصویب کردهاند و ازاین رو به معاهدهای بینالمللی بدل شده که دیگر قابل مذاکره نیست.
معاون وزارت حفاظت از محیط زیست آلمان میگوید که اگر دولت آمریکا بخواهد استفاده از زغال سنگ را از سر گیرد، میتوان تصور کرد که این کشور باری را که از این طریق حاصل شود در جایی دیگر جبران کند.
فعالان حفاظت از محیط زیست نسبت به خروج از توافق پاریس به دونالد ترامپ هشدار میدهند. یک کارشناس محیط زیست از سازمان "گرین پیس" در کنفرانس بن میپرسد: «اگر آمریکا چند ماه پس از امضای یک قرارداد بینالمللی پا پس بکشد و از آن خارج شود، دیگر چگونه میشود در آینده به دولت آن اعتماد کرد؟»
اما یک فعال سازمان "صندوق جهانی طبیعت" (WWF) معتقد است که تلاشها برای حفاظت از محیط زیست در آمریکا در حال به ثمر نشستن است و بدین خاطر نباید برای تصمیم دولت آمریکا در حال حاضر اهمیت چندانی قائل شد. او میگوید که بازار انرژیهای تجدیدپذیر در آمریکا به سرعت در حال رشد و در نتیجه شمار افرادی که در این عرصه مشغول به کار میشوند هم در حال افزایش است. همچنین به گفته این فعال محیط زیست، صنعت زغال سنگ در آمریکا شانس رشد ندارد و حتی بدون توافق پاریس هم شکست میخورد.
به عقیده معاون وزارت حفاظت از محیط زیست آلمان خروج آمریکا از توافق آب و هوایی پاریس تاثیر زیادی بر نتایج مثبت این توافق نخواهد گذاشت و بقیه کشورها مصمماند به مفاد این توافق عمل کنند. او همچنین معتقد است که حتی اگر آمریکا تصمیم به عقبنشینی از توافق پاریس بگیرد، در آینده به آن خواهد پیوست.
قرار است دونالد ترامپ تصمیم خود درباره توافق آب و هوایی پاریس را در هفته جاری اعلام کند. پس از آن، نمایندگانی که هم اکنون در کنفرانس بن در حال مذاکرهاند، یک هفته وقت خواهند داشت تا درباره رویکرد خود در برابر آمریکا تصمیم بگیرند.
۲۰۱۶ چگونه سالی برای محیط زیست در جهان بود
رکورد گرمترین سال، رسوایی شرکتهای خودروسازی و مرگ تدریجی صخرههای بزرگ مرجانی استرالیا از جمله خبرهای تلخ زیستمحیطی در سالی بودند که به پایان رسید. توافقتاریخی پاریس اما کورسوی امید برای آیندهای بهتر را رقم زد.
عکس: picture-alliance/H. Bäsemann
گرمترین سال تاریخ
ماه ژانویه امسال پژوهشگران اعلام کردند که سال ۲۰۱۵ گرمترین سال کره زمین از زمان آغاز ثبت دمای هوا تاکنون بوده است. گرم شدن زمین اما در ماههای بعدی همچنان ادامه داشت تا جایی که سال ۲۰۱۶ این رکورد را از آن خود کرد. دمای کره زمین در مقایسه با دوران پیشاصنعتی (اواسط قرن ۱۹) ۱/۲ درجه سانتیگراد افزایش داشته است.
عکس: picture-alliance/H. Bäsemann
دستکاری خودروهای دیزلی
آزمایشهای متعدد اثبات کردند که تقریبا تمامی خودروهای دیزلی تولیدی دستکاری شده و سیستم تصفیه اگزوز آنگونه که مقرر شده، عمل نمیکند. نتیجه این رسوایی به معنای در خطر قرار گرفتن زندگی ساکنان شهرها و افزایش میزان مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا بوده است. این واقعه موجب شده تا اینک بحثهای متعددی در رابطه با حذف خودروهای دیزلی از شهرها در سراسر جهان به جریان افتد.
عکس: picture-alliance/dpa/K.-J. Hildenbrand
پنجمین سالگرد فاجعه اتمی فوکوشیما
در ماه مارس شهر فوکوشیما در کانون توجه قرار گرفت؛ پنج سال پیش در رآکتورهای ۱، ۲ و ۳ نیروگاه هستهای این شهر، سوخت هستهای ذوب شده و رآکتور ۴ نیز آتش گرفت. نیروگاه فوکوشیما هنوز تحت کنترل کامل درنیامده و نشت مواد رادیواکتیو ادامه دارد. به گفته دولت ژاپن فاجعه اتمی فوکوشیما تا بدینجا ۱۷۵ میلیارد دلار خسارت برجای گذاشته است.
عکس: Getty Images/C. Furlong
مرگ مرجانها
دیواره بزرگ مرجانی در شرق استرالیا بزرگترین مجموعه صخرههای مرجانی در دنیا به شمار میرود و به عنوان میراث جهانی زیستمحیطی یونسکو به ثبت رسیده است. افزایش دمای آب اقیانوسها در سالهای اخیر موجب مرگ مرجانها و تغییر رنگ آنان به سفید شده است. دیواره بزرگ مرجانی ۲ هزار کیلومتر طول دارد و ۴۰۰ نوع مختلف مرجان، ۱۵۰۰ نوع ماهی بیش از ۴ هزار گونه از نرمتنان در آن جا خانه دارند.
عکس: XL Catlin Seaview Survey
کشمکشهای جدی بر سر گلایفوزیت در اروپا
گلایفوزیت (گلیفسات) پرفروشترین سم علفکش در جهان است. طبق اعلان آژانس جهانی تحقیقات سرطان این محصول سرطانزاست و در محصولات کشاورزی میتوان ردپای آن را یافت. اعلام موضوع به بحثها و کشمکشهای متعددی در رابطه با مصرف این سم علفکش دامن زده است. کمیسیون اروپا تا پایان سال ۲۰۱۷ استفاده از گلایفوزیت را مجاز دانسته است. قرار است تا آن زمان پژوهشهای بیشتری روی این محصول شیمیایی صورت بگیرد.
عکس: picture-alliance/dpa/R. Jensen
دور دنیا با انرژی خورشیدی
هواپیمای خورشیدی "ایمپالس ۲" ساخته دانشمندان سوئیسی توانست در سال ۲۰۱۶ دور دنیا پرواز کند. صفحههای خورشیدی نصب شده روی بالهای دراز این هواپیما سوخت مورد نیاز برای ملخ و باتری تعبیه شده در بدنه را تأمین کردند. به این ترتیب خلبانها این امکان را داشتند که در شب نیز به پرواز خود ادامه دهند.
سال ۲۰۱۶ در خیلی از نقاط کره زمین چه در زمستان و چه در تابستان شاهد آبوهوایی طغیانگر بودیم؛ موجی از هوای داغ و سوزان، آتشگرفتن جنگلها و بروز سیلاب. هر چند گرمایش زمین در سالهای اخیر موجی از تغییرات آبوهوایی را به همراه داشته است، اما با این حال هنوز نمیتوان با قطعیت آن را عامل تکتک رخدادهای آبوهوایی یاد شده دانست.
عکس: Reuters/G. Blevins
شش میلیون قربانی
۹۰ درصد از مردم جهان با آلودگی شدید هوا دست و پنجه نرم میکنند. طبق پژوهش سازمان جهانی بهداشت سالانه نزدیک به شش میلیون نفر در اثر پیامدهای آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. این معضل بیش از همه در شهرهای بزرگ قربانی میگیرد. تردد وسایل نقلیه، سوزاندن چوب و ذغالسنگ سه عامل مهم ایجاد آلودگی هوا در جهان به شمار میروند.
عکس: Getty Images/K. Frayer
اقدام آمریکا و چین برای هموارسازی راه
چین و آمریکا در ماه سپتامبر بر پیمان جهانی تغییرات آبوهوایی موسوم به "توافقنامه اقلیمی پاریس" مهر تأیید زدند. این توافقنامه اینک از سوی ۱۱۸ کشور تصویب شده و از روز ۴ نوامبر رسما به اجرا گذاشته شد. طبق توافقنامه تاریخی پاریس جامعه بینالمللی موظف است تا با در پیش گرفتن اقدامات پیشگیرانه میانگین گرمایش زمین را تا "زیر دو درجه سانتیگراد" نسبت به شروع انقلاب صنعتی نگاه دارند.
عکس: Reuters/D. Sagolj
دشمن شماره یک محیط زیست
هواپیما یکی از مهمترین عوامل آلودهکننده محیط زیست است. افزایش رونق سفرهای هوایی به معنای افزایش تولید گازهای گلخانهای است. در ماه اکتبر ۱۹۱ کشور در کیگالی، پایتخت رواندا بر سر کاهش تولید گازهای گلخانهای به توافق رسیدند و متعهد شدند تا سال ۲۰۲۱ با اجرای پروژههای مختلف سهم کوچکی در راستای تحقق این هدف ایفا کنند. با این حال اقدامات پیشبینیشده برای جلوگیری از تغییرات اقلیمی همچنان ناکافی هستند.
عکس: picture-alliance/AP Photo/F. Mori
خورشید به جای ذغالسنگ
۴۵ کشور جهان در کنفرانس اقلیمی مراکش متعهد به چشمپوشی از ذغالسنگ و استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر شدند. مراکش نخستین نیروگاه عظیم خورشیدی خود را (تصویر) به راه انداخته است. این نیروگاه بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان به شمار میرود که در شهر ورزازات ساخته شده است.
عکس: Getty Images/AFP/F. Senna
طرح محیط زیستی اوباما برای قطب شمال
باراک اوباما در پایان ۸ سال ریاستجمهوریاش حفاری در بخشهای بزرگی از قطب شمال را ممنوع کرد. از همین رو مجوزهای جدید برای حفاری نفت و گاز در این مناطق صادر نخواهند شد. این تصمیم اوباما استقبال دوستداران محیط زیست و خشم دستاندرکاران صنعت نفت آمریکا را به همراه داشت. دونالد ترامپ، رئیسجمهور بعدی آمریکا اعتقاد چندانی به گرمایش زمین ندارد و از منتقدان سرسخت طرح محیط زیستی اوباما بوده است.