جنبش اعتراضی مردم ایران که هفته آخر شهریور ماه آغاز شد هم به لحاظ گستردگی و سویه عمیق ضد حکومتی بودن آن بی‌سابقه است هم از نظر طیف مشارکت‌کنندگان و حامیان آن در میان هنرمندان و ورزشکاران.

این جنبش در ابتدا در واکنش به کشته شدن مهسا امینی پس از بازداشت توسط گشت ارشاد آغاز شد و خیلی سریع به سراسر ایران و در میان قشرهای مختلف گسترش یافت.

در حدود ۱۱۰ روز گذشته صدها نفر از معترضان کشته، ده‌ها هزار نفر آنها بازداشت و برای عده‌ای از آنها حکم اعدام صادر شده که در مواردی اجرا هم شده است.

در میان تمام این افراد چهره‌های سرشناسی از دنیای ورزش و فرهنگ و هنر نیز حضور دارند. روز سه‌شنبه، ۱۳ دی ماه فهرستی از ورزشکارانی منتشر شد که طی این مدت به قتل رسیده، زندان و شکنجه شده و برای شماری از آنان حکم اعدام صادر شده و یا در خطر صدور چنین حکمی قرار دارند.

کمپین حقوق بشر ایران که این گزارش را در وب‌سایت خود منتشر کرده می‌گوید در فاصله ۳۰ شهریور تا ۱۵ دی سه ورزشکار به نام‌های علی مظفری، محمد قاسمی‌فر و احسان قاسمی‌فر به قتل رسیده‌اند.

بنابر این گزارش مظفری با شلیک مستقیم گلوله جنگی ماموران امنیتی در قوچان کشته شده و محمد قاسمی‌فر در دزفول با تفنگ ساچمه‌ای از پشت سر هدف قرار گرفته است.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

به نوشته کمپین، احسان قاسمی‌فر از قهرمانان پرورش اندام بود و در حرکت‌های اعتراضی در شهر کرج کشته شد و "خانواده او برای اعلام خبر درگذشتش بر اثر سکته قلبی، زیر فشار نهادهای امنیتی قرار گرفته بودند".

محکوم به اعدام، در خطر اعدام

محمدمهدی کرمی، از ورزشکاران کاراته‌باز یکی از پنج نفری است که در پرونده کشته شدن یک بسیجی در اعتراضات مراسم چهلم کشته شدن حدیث نجفی در کرج به اعدام محکوم شده است.

سهند نورمحمدزاده از دیگر ورزشکاران پرورش اندام ۱۲ مهر در جریان حرکت‌های اعتراضی در تهران بازداشت شد و وکیل تسخیری او دو ماه بعد از ابلاغ حکم اعدام او به اتهام "محاربه" خبر داد.

پرهام پروری، اهل سقز  شناگر و مربی شناست. او در تهران بازداشت و ابتدا به محاربه محکوم شد اما به نوشته کمپین وکیلش ۲۶ آذر گفته اتهام محاربه از پرونده این معترض حذف شده است.

یکی از نزدیکان پروری به کمپین حقوق بشر گفته است: «او هنگام بازگشت از محل کار تنها به این دلیل که شماره پلاک خودرویش متعلق به شهر سقز، زادگاه مهسا امینی بود توسط نیروهای یگان‌ویژه مورد ضرب و شتم قرار گرفت و بازداشت شد.»

وحشت‌آفرینی و قتل حکومتی

مطابق شواهد، حکومت جمهوری اسلامی در مواجهه با جنبش اعتراضی اخیر کاملا سراسیمه و غافلگیر شده و پس از ناکامی در "جمع کردن" اعتراض‌ها به سیاست ایجاد رعب و وحشت از طریق صدور احکام سنگین برای بازداشت شدگان روی آورده است.

بسیاری از حقوقدانان معتقدند با توجه به اتهام‌های بی‌تناسب با اعتراض‌های مدنی، عدم امکان دسترسی متهمان به وکیل تعینی و موارد متعدد شکنجه و تحت فشار گذاشتن بازداشت شدگان برای گرفتن اعتراف اجباری احکام صادر شده اعدام فراقضایی و در صورت اجرا قتل حکومتی هستند.

بیشتر بخوانید: نقش حساس ورزشکاران ایران در همبستگی با خیزش مردمی؛ مصاحبه

مرجان جنگجو، سنگ‌نورد شیرازی از دیگر ورزشکارانی است که ۱۱ آبان پس از حمله نیروهای امنیتی به خانه‌اش بازداشت و به مکان نامعلومی منتقل شد اما تا کنون خبری از او در دست نیست.

کمپین حقوق بشر این مورد را "عجیب" خوانده و از قول یک منبع آگاه نوشته است: «ناامیدی دوستان مرجان جنگجو از جستجوی مکان‌هایی که ممکن است ردی از او بیابند تا بدانجا پیش رفته که به گورستان‌های شیراز و اطراف آن سر می‌زنند و درباره مزارهای بی‌نام و نشان تازه پرس و جو می‌کنند شاید اثری از او بیابند.»

پرونده‌سازی و تهدید ورزشکاران

بخش پایانی گزارش کمپین زیر عنوان "پرونده سازی و تهدید ورزشکاران" از جمله به بازداشت شش ورزشکار توسط نیروهای امنیتی شیراز اختصاص دارد که مطابق این گزارش "تحت فشار و شکنجه شدید" مجبور به اعتراف اجباری شدند.

دو متهم این پرونده، دنا شیبانی و محمد خیوه پس از پخش اعتراف‌های اجباری با قید وثیقه آزاد شدند اما از وضعیت هم پرونده‌ای‌های آنها اطلاع دقیقی در دست نیست.

مهرداد پارسا، مربی کاراته و بدن‌سازی، هشتم دی ماه در تهران بازداشت شده اما به نوشته کمپین حقوق بشر از وضعیت او و محل نگهداریش هم اطلاعی در دست نیست.

تا کنون برخی از چهره‌های نام‌آشنای فوتبال ایران مانند وریا غفوری و پرویز برومند، دو کاپیتان سابق تیم استقلال، کاوه رضایی، ملی‌پوش سابق، حسین ماهینی، کاپیتان پیشین پرسپولیس وعلی‌رضا نجاتی قهرمان کشتی و دارنده چند مدال آسیا و جهان هم طی ماه‌های اخیر در پیوند با حرکت‌های اعتراضی و حمایت از معترضان با احضار، تهدید و بازداشت روبرو بوده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

به نوشته کمپین در این مدت برخی فوتبالیست‌های مشهور مانند عارف غلامی، مدافع استقلال و سروش رفیعی، بازیکن و کاپیتان پرسپولیس به دلیل انتقاد از سرکوب معترضان با اقدامات تنبیهی مواجه شدند.

کمپین حقوق بشر در گزارش خود نوشته: «از ابتدای خیزش انقلابی مردم، برخی چهره‌ها همچون علی کریمی و علی دایی بازیکنان برجسته فوتبال ایران و الناز رکابی صخره‌نورد ایرانی به دلیل ایستادن در کنار مردم معترض توسط مقامات قضایی و نهادهای امنیتی به بازداشت، مصادره اموال و حتی مرگ تهدید شده‌اند.»

علی کریمی مدتی است از ایران خارج شده اما تخریب، توهین و تهدید او در رسانه‌های حکومت و حتی صدا و سیمای جمهوری اسلامی بسیار شدید است.

علی دایی اما در ایران زندگی می‌کند و تهدید، توهین و فشار بر او به شکل‌های مختلف ادامه دارد. پنجم دی‌ماه ماموران امنیتی هواپیمای مسافربری حامل همسر و دختر علی دایی را در مسیر حرکت به سمت امارات مجبور به فرود در فرودگاه کیش کردند.

گرچه این دو نفر به طور قانونی از کنترل فرودگاه عبور کرده و گذرنامه‌شان مهر خروج خورده بود اما ممنوع‌الخروج اعلام شدند. این گونه اقدام‌ها با واکنش‌های انتقادی و اعتراضی بین‌المللی روبرو شده است.