سبزه بکاریم؟ سبزه نکاریم؟
۱۳۹۶ اسفند ۱۵, سه‌شنبه
در روزهای منتهی به سال ۱۳۹۷ بحثی در شبکه‌های اجتماعی مطرح شده است که به جای کاشت سبزه و دور ریختن آن در روز ۱۳ فروردین، نهالی کوچک کاشته شود تا به غنای فضای سبز شهر بیفزاید.
خبرگزاری ایسنا در گزارشی مفصل در این رابطه می‌نویسد: «به عقیده کارشناسان این کار نه تنها زیست محیطی نیست بلکه می‌تواند تعادل طبیعت را به هم بزند.»
امید نوری، متخصص فضای سبز شهری با اشاره به اینکه کاشت نهال از سوی شهروندان کار علمی و درستی نیست، به ایسنا گفته است: «هر منطقه از تهران شرایط اکولوژیک خاص خود را دارد که نمی‌تواند میزبان هر گونه گیاهی باشد. از این رو باید در کاشت گیاهان دقت بسیار کرد. کاشت نهال بدون نظر کارشناسی شده، هدر دادن منابع است و بعدها می‌تواند هزینه‌های زیست‌محیطی برای شهر تهران داشته باشد.»
در بخش دیگری از این گزارش میترا البرزی‌منش، فعال حوزه محیط زیست گفته است: «سبزکردن سبزه هیچ ایرادی ندارد و حتی یک حرکت محیط زیستی هم محسوب می‌شود. این پیشنهاد که به جای گندم دانه پرتقال یا نارنج سبز کرده و در روز سیزده بدر این سبزه را در طبیعت بکاریم، پیشنهاد به ظاهر خوبی است اما از نظر من کارشناسانه نیست.»
سبزه نکاشتن برای از بین بردن نوروز؟
گروه دیگری از مخالفان در شبکه‌های اجتماعی اما معتقدند، دلیل مخالفت با کاشت سبزه، مبنای زیست محیطی ندارد، بلکه "دست‌های پشت پرده" قصد از بین بردن سنت دیرینه نوروز را دارند.
برای مثال کاربری در توئیتر نوشته است: «از چند سال گفتید، ماهی قرمز نخریم، امسال هم سبزه نکاریم، تا چند سال دیگه هم به کل هفت سین را نیست و نابود کنید.»
کاربر دیگری هم با انتقاد از برخی از فعالان محیط زیستی که بانی این طرح بودند، می‌نویسد: «تو وقتی میری جنگل درخت قطع نکن، نمی‌خواد برای حفظ محیط زیست ماهی و سبزه هفت سین رو تحریم کنی.»
یکی دیگر از مخالفان این طرح هم می‌نویسد: «راه نجات محیط زیست این هست که سالی ده تا درخت سازگار با محیط بکارید، آشغال نریزید و آب را آلوده نکنید و تا جایی که می‌تونید، استیک و کوبیده نخورید اما چون این موارد سخته، سانتی‌مانتالیسم بالا میزنه و با سبزه نکاشتن و ماهی قرمز نخریدن، مخالفت می‌کنید.»
هشتگ "نوروز بدون اسراف" و "هر ایرانی یک نهال"
اما این بحث از کجا آغاز شد؟ چندی پیش گروهی در شبکه‌های اجتماعی نوشتند، پویشی به نام "هرایرانی یک نهال" را راه انداخته‌اند که در آن از شهروندان خواسته می‌شود، جای سبزه عید یک نهال بکارند.
مخالفان کاشت سبزه با هشتگ #نوروز_بدون_اسراف و #هرایرانی_یک_نهال از دلایل مخالفت خود در این‌باره می‌نویسند.
کاربری که موافق این طرح است در توئیتر نوشته است: «اگر ۳۰ میلیون نفر هم بخواهند سبزه بکارند، برای هر سبزه ۱۰۰ گرم گندم مصرف شود، معادل سه هزار تن گندم. به نظر شما چرا در برابر این اسراف این مقدار گندم باید بی‌تفاوت باشیم؟»
برخی هم به توئیت حساب کاربری رسمی شهرداری تهران اشاره داشتند؛ شهرداری تهران اما در حساب کاربری رسمی خود در توئیتر نوشته بود: «از شهروندان تهرانی می‌خواهیم از کمپین درخت به جای سبزه حمایت کنند. کاشت درخت از سنت‌های نوروزی ماست لذا بیایید در کنار سبزه درخت بکاریم و این درخت را ۱۳ فروردین ماه به حیاط منتقل کنیم.»
کاشت سبزه، سنتی دیرینه
روایات و نظرات متفاوتی درباره رسم کاشت سبزه پیش از عید نوروز وجود دارد اما آنچه مشخص است، کاشت سبزه برای نوروز و سفره هفت سین قدمتی دیرینه دارد.
ایرانیان از دیرباز هر سال پیش از نوروز چند نوع سبزه می‌کاشتند و معتقد بودند این رسم شگون دارد چون سال نو با سبزی و سرسبزی آغاز می شود.
در ایران باستان رسم بر این بود که ۲۵ روز پیش از نوروز در کاخ پادشاهان دوازده ستون از خشت خام برپا می‌کردند و بر هرکدام یک نوع غله می‌کاشتند و معتقد بودند اگر سبزه‌ها خوب رشد کند، سال پربرکتی است.
از دیرباز هم خانواده‌ها سبزه‌ها را در تا روز ۱۳ فروردین نگه می‌داشتند و در این روز، زمانی که برای سیزده بدر از خانه بـیرون می‌رفتند، در آب روان می‌انداختند.
اما اگر شما هم هنوز در دودلی سبز کردن سبزه عید هستید و از طرفی نگران دور انداختن آن در روز ۱۳ فروردین، شاید بد نباشد بدانید که چند سالی است که ستادهای محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری‌ها در شهرهای مختلف ایران در غرفه‌های خاص برخی از پارک‌ها سبزه شهروندان را تحویل می‌گیرند و آ‌نها را بازیافت و به عنوان کود مصرف می‌کنند. پس دیگر برای سبز کردن سبزه عید عذاب وجدان نداشته باشید.