در حالی‌که کشورهای بیشتری به تحریم صنایع نفت، گاز و پتروشیمی ایران می‌پیوندند، بهروز علیشیری، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران، گفت که «۶۰ درصد سرمایه‌گذاران شرکت‌کننده در همایش فرصت‌های سرمایه‌گذاری تمایل خود را برای حضور در پروژه‌های نفتی ایران اعلام کردند».

وی افزود: «۱۰ شرکت خارجی برای حضور در پروژه‌های نفت، گاز و پتروشیمی ایران با مدیران نفتی کشور مذاکراتی را انجام داده‌اند.» علیشیری در گفت‌وگوی خود با خبرگزاری ایسنا درباره نام و نشان این شرکت‌های خارجی سکوت کرد و نگفت چه کشورهایی مایل به سرمایه‌گذاری در بخش نفت، گاز و پتروشیمی ایران هستند.

در پی تصمیم فرانسه مبنی بر قطع خرید نفت از ایران، دولت ایتالیا نیز اعلام کرد که سرگرم بررسی این موضوع بوده و رایزنی‌هایی را با شرکت‌های ایتالیایی برای پایان دادن به خرید نفت از ایران شروع کرده است. به گفته مقامات ایتالیایی، «قطع خرید نفت از ایران اجتناب‌ناپذیر شده است».

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در حالی از «استقبال بی‌نظیر سرمایه‌گذاران خارجی» در بخش نفتی ایران سخن می‌گوید که آمریکا سرگرم ترغیب کشورهای ‌آسیایی از جمله چین، ژاپن، هند و کره‌جنوبی برای کاهش معاملات نفتی‌شان با ایران است. کره‌جنوبی نیز در روز پنج‌شنبه (۲۴ نوامبر / ۳ آذر) اعلام کرد که سرگرم بررسی اعمال ممنوعیت برای ورود محصولات پتروشیمی ایران به این کشور است.

صنایع نفت و گاز ایران که به شدت از کمبود سرمایه‌گذاری و فناوری جدید رنج می‌برد، حتا توان رقابت با شرکای خود در میدان‌‌های مشترک نفت و گاز را نیز ندارد. نشریه "دانش نفت" درباره این ضعف ساختاری از قول رستم قاسمی، وزیر نفت می‌نویسد: «قاسمی از برنامه توليد طرح‌های توسعه‌ای ميادين مشترك نفتی كشور ابراز نارضايتی كرده و از مديرانش خواستار ارايه برنامه‌ای جديد در اين زمينه شده است. وی به مديران نفتی تاكيد كرده كه در برنامه جديد توليد طرح‌های توسعه‌ای ميادين مشترك نبايد حجم برداشت ايران از شريكانش كمتر باشد.»

بیم‌ها و امیدهای مسئولان در نیاز جامعه جهانی به نفت ایران

به‌رغم این واقعیت که اقتصاد ایران شدیداَ به صادرات نفت وابسته است، مسئولان جمهوری اسلامی خبر از به کارگیری حربه نفت می‌دهند. خبر آنلاین می‌نویسد: « در شرایطی که بحران اقتصاد جهانی روز به روز در حال افزایش است نگرانی ها در بازار جهانی نفت مبنی بر احتمال افزایش تحریم‌ها و قطع صادرات نفت از سوی ایران بر تشدید ناآرامی ها در بازار نفت افزوده است.»

این سایت خبری می‌افزاید: «پس از تهدید وزیر نفت (ایران) مبنی بر استفاده از نفت به عنوان یک کالای سیاسی در مقابله با تحریم‌ها بسیاری از مسئولان کشورهای مصرف‌کننده و کارشناسان جهانی نسبت به این مساله واکنش نشان داده‌اند و تاکید دارند که قطع صادرات نفت از سوی ایران می‌تواند موج جدیدی از ناآرامی‌ها را در جهان ایجاد کند.»

جمهوری اسلامی امیدوار است که مشکلات برای جایگزینی نفت ایران، کشورها و شرکت‌های تحریم‌کننده را در تصمیم خود متزلزل کند و آن‌ها را از هم‌سویی با آمریکا و متحدانش باز دارد.

بر اساس تخمین‌ها و سهمیه ایران در اوپک، صادرات روزانه نفت حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه ارزیابی می‌شود. با توجه به میانگین بهای نفت در سال ۸۹ خورشیدی مجموع درآمد صادرات نفت خام ایران حدود ۷۰ میلیارد دلار در سال گذشته برآورد می‌شود.

به گفته برخی کارشناسان نفت، تحریم‌های بین‌المللی و کاستی‌های فنی و مدیریتی سبب شده که میزان صادرات ایران به مقدار قابل توجهی نسبت به سال گذشته کاهش یابد.

حدود ۴۵۰ هزار بشکه نفت‌خام ایران روزانه به اروپا صادر می‌شود، این مقدار تنها دربرگیرنده ۱۸ درصد از نفت مورد نیاز اتحادیه اروپا است. ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و یونان از جمله خریداران مهم نفت ایران هستند. به گفته کارشناسان نفتی در آمریکا در صورت قطع نفت ایران، برخی از کشورهای عضو اوپک براحتی می‌توانند نیازهای نفتی اتحادیه اروپا را تامین کنند.

SI/KG