روزنامه "واشنگتن پست" در گزارشی از فعالیت سازمان‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا پرده برداشته است. تشکیل شبکه اطلاعاتی وسیع و بدور از نظارت عمومی سبب ایجاد «جهانی مخفی و خارج از کنترل» شده است. بنا به گزارش این روزنامه هیچ‌کس به‌درستی نمی‌داند که بودجه دستگاه‌های امنیتی «کجا و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرد.» گردانندگان واقعی این «جهان مخفی» نیز بی نام و نشان هستند.

زمانی طولانی برای تهیه گزارش

واشنگتن پست برای تهیه این گزارش حدود ۲ سال سرگرم تحقیق و بررسی بوده و نتایج بدست آمده را دلهره‌آور ارزیابی می‌کند. بنا به این گزارش در آمریکا بیش از ۱۲۷۱ سازمان دولتی و ۱۹۱۳ شرکت خصوصی وجود دارند که مشغول مبارزه با تروریسم، تامین امنیت کشور و جمع‌آوری اطلاعات هستند. این سازمان‌ها و شرکت‌ها در بیش از ۱۰ هزار نقطه‌ی آمریکا دارای دفتر یا نمایندگی هستند.

واشنگتن پست می‌نویسد که حدود ۸۵۴ هزار نفر در سازمان‌های اطلاعاتی و امنیتی مشغول به کار هستند. همه این افراد از آزمون‌ها و صافی‌های متعددی عبور کرده و اجازه دسترسی به «اطلاعات محرمانه و سری» را دارند. گزارشگران واشنگتن پست این پرسش را مطرح می‌کنند که «این تعداد کارکنان که بیش از ۵/ ۱ برابر جمعیت پایتخت آمریکا را تشکیل می‌دهند، اصولاَ به چه کاری مشغول هستند؟»

افراد عادی در سراسر جهان تنها با نام سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا سیا (CIA) آشنا هستند. اما در اصل در آمریکا دست‌کم ۱۶ اداره بزرگ دولتی در عرصه امنیت و جمع‌آوری اطلاعات وجود دارند که بودجه‌ای حدود ۴۰ میلیارد دلار در سال را به خود اختصاص می‌دهند.

عدم استفاده بهینه از اطلاعات

به گفته این روزنامه آمریکایی، در اغلب موارد نتیجه کار این سازمان‌ها با یکدیگر مشابه بوده و سبب اتلاف وقت و هزینه عمومی از یک سو و ایجاد آشفتگی و تصادم کاری از سوی دیگر می‌شود. واشنگتن پست بازدهی کار سازمان‌های امنیتی در آمریکا را «تولید زباله» نامیده است.

دوسوم این اطلاعات محرمانه در پنتاگون، یعنی در وزارت دفاع آمریکا جمع‌آوری می‌شوند، اما تنها تعداد محدودی از کارشناسان این وزارت‌خانه اجازه بازبینی این اطلاعات را دارند. نتیجه این خواهد شد که این «ابرکاربران» که دارای حقوق ویژه‌ای نیز هستند، ناتوان از هضم، درک و دسته‌بندی اطلاعات موجود‌ند. به گفته یکی از این کارشناسان پنتاگون «عمر من آنقدر نیست که بتوانم از همه‌ی این اطلاعات سر در‌بیاورم.»

فهرست طولانی از سهل‌انگاری سازمان‌های امنیتی

به نظر کارشناسان تعدد سازمان‌ها و نهادهای امنیتی-اطلاعاتی و رقابت میان آنان بیش از آنکه سبب بازدهی بیشتر شود، به اخلال در روند کارها منجر خواهد شد. رایموند تانتر، یکی از کارشناسان امنیتی در کاخ سفید با نگرشی انتقادی در این‌باره می‌گوید: «زمانی که ۱۶ سازمان امنیتی بطور جداگانه و با ساختارهایی متفاوت مشغول به کار واحدی هستند باید مطمئن بود که رقابتی ناسالم شکل خواهد گرفت.»

گرچه از سال ۲۰۰۱ میلادی، یعنی از حمله به برج‌های مرکز تجارت جهانی در نیویورک، تاکنون عملیات تروریستی مهم و بزرگی در آمریکا رخ نداده است، اما با این وجود فهرست اختلال‌ها، اهمال‌کاری‌ها و ناکامی‌های سازمان‌های امنیتی در آمریکا طولانی است.

در ما‌ه‌های اخیر دست‌کم می‌توان به دو مورد از تلاش‌های تروریستی در آمریکا اشاره کرد که سازمان‌‌های امنیتی بدون هیچ‌گونه آمادگی در قبال آنها، غافل‌گیر شدند. بطور نمونه بمب‌گذاری در میدان معروف شهر نیویورک در اول ماه مه ۲۰۱۰ سبب شگفتی تمام سازمان‌های اطلاعاتی در آمریکا شد.

بازسازی سازمان امنیتی سیا

رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا و لئون پانتا، رئیس سازمان امنیتی سیا درصددند که همکاری میان نهاد‌های امنیتی را کارآمدتر سازند. به گفته پانتا تنها مخارج هنگفت دولتی دلیلی کافی برای اصلاح و تغییر در نهادهای امنیتی آمریکا است. به گفته‌ی پانتا برنامه‌ای ۵ ساله برای بازسازی سازمان امنیتی سیا تهیه شده است. گزارش واشنگتن می‌نویسد: «اما کاهش حجم فعالیت‌های سازمان‌های امنیتی به سادگی ممکن نیست. بویژه تا زمانی که ندانیم چه کسی به چه کاری مشغول است.»

از سوی دیگر مقابله با تروریسم در آمریکا موضوعی به شدت سیاسی است که شهامت انتقاد از نهاد‌های امنیتی را از افراد سلب کرده است. هر گونه انتقاد و گلایه از کارکرد سازمان‌های امنیتی به معنای «تضعیف مبارزه علیه تروریسم بین‌المللی» در آمریکا قلمداد می‌شود.

SE/BM