سرقت علمی وزرای ایرانی و واکنش زیان‌دیدگان
۱۳۸۸ مهر ۸, چهارشنبه
مجله‌ی علمی نیچر روز چهارشنبه (۳۰ سپتامبر ـ ۸ مهر) مقالهای با عنوان «وزرای ایرانی در صف سرقت علمی» به چاپ رساند.
در این مقاله پس از اشاره به سرقت علمی کامران دانشجو، وزیر علوم ایران، به خبری که به تازگی در مورد سرقت علمی حمید بهبهانی، وزیر راه و ترابری، به چاپ رسیده پرداخته شده است.
در این مقاله آمده است، بررسی‌های نیچر نشان می‌دهد که مقالهای که به طور مشترک توسط حمید بهبهانی، حسن زیاری، معاون وزیر راه و مدیر عامل راه‌آهن ایران و محمد خبیری نوشته شده، در بخش‌های وسیعی از مقالهای که پیش از این توسط محققان دیگری نوشته شده بود کپی‌برداری شده است. محمد خبیری در آن زمان دانشجوی دوره‌ی «پی اچ دی» بود.
نیچر با همراه کردن لینک مقاله‌ی کپی‌برداری‌شده و مقالات اصلی می‌افزاید، قسمت اعظم این مقاله که وزیر راه ایران و دو تن دیگر آن را در سال ۲۰۰۶ در مجله‌ی علمی "ترانسپورت" چاپ کرده‌اند، پیش از این در سه مقاله‌ی دیگر به چاپ رسیده بود.
نیچر یادآوری می‌کند که بهبهانی استاد راهنمای محمود احمدی‌نژاد، رئيس جمهوری ایران، در کسب دکترا در رشته‌ی مهندسی و برنامه‌ریزی حمل و نقل بود.
مواضع نویسندگان اصلی
بین جیانگ، محقق دانشگاه "یول" (Gävle) سوئد و یکی از نویسندگان مقالات اصلی می‌گوید: «در این مقاله‌ی تقلبی از روی دو مقاله‌ی من کپی‌برداری شده است» و می‌افزاید: «این کار شنیع است.».
کریستوف کلارامونت، یکی از نویسندگان مقالهای که از روی آن کپی‌برداری شد، در گفت‌وگو با نیچر این سرقت علمی را «کاملا واضح» خواند. وی که مدیر بخش تحقیقات آکادمی دریایی مؤسسه‌ی برست در فرانسه است در ادامه افزود: «ما منتظر واکنش متناسب سردبیر مجله‌ی ترانسپورت هستیم.».
نیچر تلاش کرده با مؤلفان مقالات تقلبی هم تماس بگیرد، اما تا کنون موفق نشده است.
به نوشته‌ی نیچر، بررسی‌های این نشریه کپی‌برداری هر دو وزیر ایرانی را آشکار کرده است. این مجله‌ی معتبر علمی همچنین خاطرنشان می‌سازد که سه مجله‌ی علمی که مقاله‌ی کامران دانشجو در آنها به چاپ رسیده بود گفته‌اند که این مقاله را از ژورنال حذف کرده‌اند.
سرقت علمی وزیر علوم
نیچر هفته‌ی پیش در مقالهای که به صورت آنلاین منتشر شد عنوان کرد که قسمت‌های وسیعی از متن مقالهای که در سال ۲۰۰۹ در مجله‌ی Engineering with Computers توسط کامران دانشجو و مجید شهروی به چاپ رسید از روی مقاله‌ی محققان کره‌ی جنوبی، منتشر شده در سال ۲۰۰۲ در مجله‌ی Journal of Physics D کپی‌برداری شده است.
نیچر با ذکر لینک‌های مربوطه می‌نویسد، بخش‌های دیگر مقاله نیز از روی جز‌و‌ه‌ی چند تن از محققان گرفته شده و قسمتی از آن نیز مربوط به مقالهای است که در سال ۲۰۰۶ در International Journal of Impact Engineering به چاپ رسیده است.
نیچر می‌نویسد، کمپانی Springer که دفتر آن درنیویورک است و مسئول چاپ مجله‌ی "مهندسی با کامپیوتر" است تصریح کرده که این مقاله را حذف خواهد کرد.
به گفته‌ی نیچر، کپی‌برداری مشابهی از همین نویسندگان در مجلات Springer´s Journal of Mechanical Technology یا JMST و Taiwanese Journal of Mechanics و ژورنال ایرانی Mechanical and Aerospace Engineering به چاپ رسیده است که متن آنها تقریبا مشابه مقالهای است که در مجله‌ی "مهندسی با کامپیوتر" منتشر شده است.
مارک د یونخ Mark de Jongh، دبیر ژورنال JMST می‌گوید، این مجله قصد دارد که دومین مقاله را از این ژورنال حذف کند. او تصریح می‌کند: «من به این نتیجه رسیده‌ام، مقالهای که مشکوک به تقلبی بودن است ۵۰ درصد با مقالهای که پیش از این در ژورنال فیزیک D به چاپ رسید مشابهت دارد.».
به گفته‌ی نیچر، Journal of Mechanics هم می‌خواهد اقدام مشابهی انجام دهد.
یی ـ چونگ شو (Yi-Chung Shu)، دبیر اجرایی این ژورنال و یکی از محققان در مهندسی مکانیک در دانشگاه ملی تایوان به نیچر گفت: «ما به تازگی تحقیقات خود در این مورد جدی را به پایان برده و به این نتیجه رسیده‌ایم که مقالهای که به قلم کامران دانشجو و مجید شهروی منتشر شده از روی مقالات دیگران کپی‌برداری شده است.». وی افزود: «این مقاله قطعا از این ژورنال حذف خواهد شد.».
FV/BM