به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) سرلشکر غلامعلی رشید، جانشین ستاد کل نیروهای مسلح روز شنبه (۱۸ سپتامبر/۲۷ شهریور) در سخنانی در تهران گفت: «جوامع انسانی بنا به شرایط یا در صلح به سر می‌برند یا در جنگ. و در حد فاصل این جنگ و صلح شرایط تهدید وجود دارد و ما هم اکنون در شرایط تهدید به‌سر می‌بریم.»

جانشین ستاد کل نیروهای مسلح تاکید کرد: «ارتش و سپاه ما دائم خود را آماده می‌کنند و این سخن گزافه نیست که ما در آستانه یک جنگ احتمالی در آینده هستیم.»

«احتمال حمله نظامی به ایران» از زمان حمله آمریکا به افغانستان در سال ۲۰۰۱ در رسانه‌ها و محافل دولتی و غیردولتی ایران همواره مطرح بوده است. در اواخر دولت بوش به‌ دلایل مختلف سایه‌ی چنین تهدیدها و لاجرم گمانی‌زنی‌ها کمرنگ شد، اما پس از تصویب قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت و نیز تحریم‌های یکجانبه آمریکا و اروپا و برخی دیگر از کشورها علیه ایران، باردیگر «جنگ» و «احتمال حمله نظامی به ایران» بیشتر شنیده می‌شود.

برخی تحلیل‌گران شرایط کنونی رویارویی جامعه‌ی بین‌المللی با ایران را مشابه اوضاع عراق پیش از حمله‌ی نیروهای بین‌المللی به رهبری آمریکا به عراق ارزیابی می‌کنند و مدعی‌اند که ادامه‌ی تحریم‌ها و تنش در روابط ایران با جهان خارج، در آینده نه‌چندان دور به یک درگیری نظامی دیگر در منطقه، دست‌کم به شکل حمله هوایی منجر خواهد شد.

سرلشکر غلامعلی رشید در سخنان روز شنبه خود گفت: «در طول ۱۰ سال گذشته همواره تهدیداتی بر علیه ما وجود داشته است. البته فکر می‌کنم فرماندهان نظامی آمریکا این اشتباه استراتژیک را مرتکب نخواهند شد زیرا از لحاظ نظامی قادر به حملات زمینی علیه ایران نیستند و نسبت به اقدام هوایی و موشکی فکر نمی‌کنم این خطای استراتژیک را فرماندهان نظامی مرتکب شوند زیرا آنها به خوبی می‌دانند که ایران از قدرت بازدارندگی و توان بالای موشکی برخوردار است و در دریا قابلیت‌های فراوان دفاعی دارد.»

تمرکز اصلی بر تحریم‌هاست

کارشناسان نظامی و حتی ناظران سیاسی در درستی اظهارات سرلشکر رشید درباره توان بازدارندگی ایران در برابر حمله هوایی تردید دارند. اما صرف‌‌نظر از درستی یا نادرستی این اظهارات، محافل تصمیم‌گیر در غرب هرچند گزینه نظامی در رویارویی با ایران را کنار نگذاشته‌اند، اما تمرکز و توجه اصلی‌ آنها بر تحریم‌ها و تشدید فشار بر ایران از طریق این تحریم‌هاست؛ تحریم‌هایی که به زعم آنها اثرات خود را روز به‌روز بیشتر نمایان می‌کند.

مقام‌های آمریکایی تاثیر تحریم‌ها را بسیار امیدوار کننده و حتی «فراتر از پیش‌بینی‌ها» می‌دانند. باراک اوباما اخیرا در اظهارنظری گفت، مقام‌های ایران از تحریم‌های بین‌المللی شوکه شده‌اند. هیلاری کلینتون وزیر خارجه‌ی آمریکا نیز ماه گذشته در گفت‌گویی با روزنامه‌ی نیویورک تایمز گفت، تحریم‌های بین‌المللی با ابعاد و دامنه‌ای که پیدا کرده مقام‌های ایران را شگفت‌زده کرده است. وزیر خارجه آمریکا گفته است، ما از منابع مختلف در سراسر جهان می‌شنویم که این تحریم‌ها روی ایرانی‌ها اثر گذاشته است.

آخرین اظهارنظر درباره اثرات تحریم‌ها از آن رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکاست. او هفته‌ی گذشته در دیدار با همتای فرانسوی خود گفت، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران شدیدتر و اثرگذارتر از آن چیزی است که ما قبل از تصویب قطعنامه شورای امنیت پیش‌بینی می‌کردیم.

در ایران نیز علیرغم انکار مقام‌های دولت احمدی‌نژاد، اثرات تحریم‌های بین‌المللی روز به‌روز آشکارتر می‌شود. این تحریم‌ها هر چند ارتباط مستقیمی با تولید و فروش نفت ایران ندارد، اما به کاهش تولید و فروش نفت ایران نیز منجر شده است. علت این کاهش آن است که ایران نمی‌تواند نفت تولیدی خود را به فروش برساند زیرا به علت تحریم بانکی امکان دریافت پول آن از خریدار وجود ندارد. هم‌چنین شرکت‌های بیمه از پذیرش بیمه تانکرهای حامل سوخت از مبدا ایران می‌پرهیزند یا اساسا شرکت‌های کشتیرانی از فرستادن تانکرهای نفتی به بنادر ایران خودداری می‌کنند.

ایالات متحده آمریکا و دیگر متحدان آن امیدوارند این تحریم‌ها با هزینه‌های گزافی که بر اقتصاد ایران تحمیل می‌کنند، بتواند مقام‌های جمهوری اسلامی را به تجدیدنظر در سیاست‌های اتمی خود وادار کند. به گفته‌ی ناظران سیاسی اگر سیاست تشدید فشار علیه ایران به چنین نتایجی نیانجامد، احتمالا گریزی از رویارویی نظامی نخواهد بود.

MM/BM