داروی روی (Zink) شدت و مدت سرما‌خوردگی را کاهش می‌دهد. این نتیجه از ارزش‌یابی نهایی ۱۵ مطالعه‌ی تحقیقاتی مختلف بر روی ۱۳۶۰ بیمار به دست آمده است.

نتیجه‌ی این مطالعات در Cochrane Library (کاکرین لایبری) وابسته به Cochrane Colaboration به چاپ رسیده است.

Colaboration Cochrane سازمانی بین‌المللی است که تحقیقات پزشکی را ارزیابی می‌کند.

داروی روی به اشکال مختلفی موجود است. سپیده شادان، داروساز مقیم آلمان، ‌در این مورد توضیح می‌دهد: «روی به شکل‌های متفاوتی در داروخانه‌های آلمان موجود است، هم به شکل قرص، قرص‌هایی که با آب خورده می‌شوند یا قرص‌های مکیدنی، و هم به شکل پودر که باید آن را در آب حل کرد».

وی همچنین می‌گوید، داروی روی در آلمان به دو شکل منفرد (فقط حاوی روی) یا ترکیبی (در ترکیب با مواد دیگر) یافت می‌شود و برای تهیه‌ی آن احتیاج به نسخه‌ی پزشک نیست.

خانم شادان معتقد است که بین داروهای موجود در داروخانه‌ها و سوپرمارکت‌ها تفاوت قابل توجهی وجود دارد، تفاوتی که اغلب مصرف‌کنندگان به آن واقف نیستند: «داروها یا مواد مکملی که در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد در شرکت‌های داروسازی بسیار معتبر تولید شده‌اند که طبق وظیفه‌ی خود در مورد کیفیت این داروها تحقیقاتی انجام داده‌اند».

وی می‌افزاید، در شرکت‌های داروسازی آلمان با انجام یک رشته تحقیقات مشخص می‌شود که «چقدر از روی در این دارو موجود است، چه میزان از آن آزاد و در بدن سوخت و ساز می‌شود».

خانم شادان در ادامه می‌گوید: «اما داروهای سوپرمارکت‌ها در شرکت‌های داروسازی تولید نشد‌ه‌اند. بلکه شرکت‌هایی اینها را تولید می‌کنند که هیچ نیازی هم به ثبت این مواد به عنوان دارو ندارند. یعنی خطوطی که باید برای تعیین‌کیفیت یک دارو در تولید یا فروش آن مورد توجه قرار بگیرد در این شرکت‌ها رعایت نمی‌شود».

وی می‌افزاید: «شما در مورد داروهایی که در سوپرمارکت‌ها به فروش می‌رسند نمی‌توانید بگویید، آیا میزان روی موجود در این دارو همان است که روی جعبه دارو نوشته شده یا نه، چون هیچ آزمایشی رویش صورت نگرفته است. این نکته مهم است که عنصر روی در چه ترکیبی در این دارو موجود هست و چطور و چه قسمتی از آن در بدن آزاد می‌شود؟ همه‌ی اینها احتیاج به تحقیقات زیادی دارد که در مورد داروهای سوپرمارکت‌ها این تحقیقات انجام نشده. اینها را با قیمت خیلی ارزان می‌فروشند و این توهم را برای مردم ایجاد می‌کنند که این دارو مشابه همان است که در داروخانه‌ها وجود دارد در حالی که این طور نیست».

روی را باید از همان ابتدای سرماخوردگی مصرف کرد

محققان به این نتیجه رسیده‌‌اند که استفاده از روی در همان نخستین‌روز ظهور علائم سرماخوردگی در کاهش شدت و مدت بیماری بسیار مؤثر است.

همچنین طبق بررسی‌های یادشده، ادامه مصرف روی تا درمان نهایی سرما‌خوردگی نیز تأثیراتی مثبت دارد.

خانم شادان می‌گوید، مصرف داروی روی در آلمان در این موارد توصیه می‌شود: «موقعی که بیمار دچار سرماخوردگی شده‌ یا در بیمارانی که قدرت دفاعی آنها کم شده یا بیمارانی که خیلی سریع دچار تبخال می‌شوند یا در مورد خستگی مداوم».

تحقیقات نشان می‌دهد که کودکانی که برای ۵ ماه داروی روی مصرف می‌کنند کمتر به سرماخوردگی دچار می‌شوند. استفاده از روی همچنین موجب می‌شود که مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها کاهش یابد.

دز مصرفی و مدت درمان با روی

با این همه تحقیقات علمی هنوز نتوانسته است دز یا مقدار معین مصرفی داروی روی و همچنین مدتی که باید از آن استفاده کرد را به طور دقیق تعیین کند.

سپیده شادان، داروساز مقیم آلمان، در مورد چگونگی مصرف روی می‌گوید: «توصیه می‌کنیم که روی ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم در روز مصرف شود. ولی داروهایی هم هستند که میزان روی آنها خیلی بیشتر از اینها است، حدود ۲۰ تا ۴۰ میلی‌گرم. اینها را وقتی که مریض بیماری حادی دارد و می‌خواهد قدرت دفاعی خود را بالا ببرد در مدت کم توصیه می‌کنیم».

وی نسبت به استفاده بیش از حد از روی همراه با دزهای بالا هشدار می‌دهد: «ولی ما خودمان شاهد هستیم که بعضی از مراجعه‌کنندگان داروخانه‌ها روی را در دزهای خیلی بالا می‌خرند و برای مدت طولانی هم آن را استفاده می‌کنند. این را ما توصیه نمی‌کنیم. ۵ تا ۱۰ میلی‌‌گرم اشکالی ندارد. همیشه هم می‌گوییم روی را برای مدت محدودی استفاده کنید مثلا ۳ ماه و بعد به بدنتان استراحت بدهید و از آن استفاده نکنید و اجازه بدهید که خود بدن واکنش نشان بدهد و نیاز نداشته باشد که روی از خارج به آن اضافه شود و با رژیم غذایی سالم و تغذیه‌ی همه جانبه روی را از طریق طبیعی به بدن برسانید».

گوشت، جگر، تخم‌مرغ، میگو، گندم سبوس‌دار، تخم کدو حلوایی و گوجه فرنگی از غذاهای حاوی روی محسوب می‌شوند.

همچنین غلات و حبوبات نیز مانند عدس، نخود، ذرت، گندم آسیاب‌شده و جوانه گندم حاوی روی هستند. صدف خوراکی حاوی میزان زیادی روی است و خوردن آن به کسانی که می‌خواهند این عنصر را به طور طبیعی دریافت کنند توصیه می‌شود.

فریبا والیات
تحریریه: فرید وحیدی

برای شنیدن این گزارش می‌توانید به فایل صوتی زیر مراجعه کنید.