سرکوب رسانهها و روزنامهنگاران در ایران در آستانه سال نو
طاهر شیرمحمدی
۱۳۹۵ اسفند ۲۷, جمعه
گزارشگران بدون مرز در تازهترین اطلاعیه خود بازداشت مراد ثقفی و علی احمدینیا را محکوم کردند. رضا معینی رئیس بخش ایران این سازمان در گفتوگو با دویچه وله درباره آخرین وضعیت روزنامهنگاران زندانی توضیحاتی داد.
تبلیغات
گزارشگران بدون مرز در اطلاعیهای که در روز جمعه ۲۷ اسفند (۱۷ مارس) صادر کردند "سرکوب رسانهها و روزنامهنگاران در ایران" را به شدت محکوم کردند. این نهاد بینالمللی که مقر آن در پاریس است، اعلام کرد که فقط در ظرف هفته گذشته دستکم سه روزنامهنگار در ایران بازداشت شدهاند.
در بخشی از این اطلاعیه آمده است: «به تاریخ ۲۶ اسفند مراد ثقفی مدیر مجله "گفتگو" در منزلش از سوی ماموران امنیتی بازداشت و به محل نامعلومی منتقل شده است. بنا به گفته حامد زرگر وکیل این روزنامهنگار اتهام و دلیل بازداشت وی اعلام نشده است.»
مراد ثقفی، روزنامهنگار، پژوهشگر مسایل سیاسی، مدیر نشر شیرازه و مدیر مسئول فصلنامه "گفتگو" است؛ نشریهای که به موضوعات جامعه مدنی و تاریخ معاصر ایران میپردازد. ثقفی برادرزادهی همسر آیتالله خمینی است.
وکیل این روزنامه نگار زندانی در روز دستگیری او (۲۶ اسفند) به خبرگزاری ایلنا گفت که علت دستگیری موکلش مشخص نیست و به آزادی او پیش از تعطیلات نوروز امیدی نیست.
اعتصاب روزنامهنگاران زندانی
رضا معینی رئیس بخش ایران در سازمان گزارشگران بدون مرز درباره آخرین وضعیت روزنامهنگاران زندانی به دویچه وله میگوید که سازمان گزارشگران بدون مرز بویژه نگران روزنامهنگارانی است که بیمارند و یا دست به اعتصاب غذا زدهاند. این سازمان نسبت به سلامت هنگامه شهیدی و احسان مازندرانی هم که به اعتصاب غذا دست زدند اظهار نگرانی کرده است.
رضا معینی میافزاید: «عیسی سحر خیز در تاریخ ۲۱ اسفند مورد ضرب و شتم قرار گرفت. خانم طاهر ه ریاحی در سلولهای انفرادی ۲۰۹ در وضعیت نامساعدی بسر میبرد و مراد ثقفی، مدیر مجله گفتگو هم مشخص نیست توسط کدام نهاد بازداشت شده و در کدام زندان بسر میبرد. علی احمدینیا مدیر کانال اطلاعرسانی "اصلاحات نیوز" از سوی ماموران امنیتی بازداشت شده است.»
انتظار آزادی ۳۰ روزنامهنگار و وبنگار در آستانه سال نو
معینی در ادامه توضیحات خود یادآور میشود: «دستگیری روزنامهنگاران نه تنها غیرقانونیست بلکه ناموجه هم هست. هیچ توجیهی وجود ندارد که روزنامهنگاران را در آستانه سال نو بازداشت و زندانی کنند. ضمن آنکه ما انتظار داشتیم که بسیاری از روزنامهنگاران زندانی یعنی نزدیک به ۳۰ روزنامهنگار و وبنگار زندانی در آستانه سال نو از زندانها آزاد شوند.»
به گفته معینی اتهاماتی مانند "نشر اکاذیب"، "اقدام علیه امنیت ملی" و یا "تبلیغ علیه نظام" به روزنامهنگاران اتهاماتی واهی هستند. او تاکید میکند: «کار روزنامهنگار نوشتن خبر، اطلاعرسانی است و به این عنوان نمیتواند مجرم برای اطلاع رسانی باشد. سالهاست که این در بر این پاشنه میگردد و جمهوری اسلامی راحتترین راهی را که پیدا کرده بازداشت روزنامهنگاران است. به این عنوان دادگاههایی هم که برگزار شده مغایر با قوانین بینالمللی وموازین و قوانین داخلی بودند.»
رئیس بخش ایران گزارشگران بدون مرز در پایان صحبتهای خود تاکید میکند که این سازمان خواستار آن است که روزنامهنگاران محبوس هر چه زودتر آزاد شوند.
خبرنگاران رسانههای خارجی که در زندانهای جمهوری اسلامی بودهاند
پس از انقلاب اسلامی خبرنگاران خارجی زیادی با انواع اتهامات از جمله "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کردند. یک تن از آنان حتی جان خود را در زندان از دست داد. در این گزارش با برخی از آنان آشنا شوید.
عکس: Imago
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" در سال ۱۹۸۷، جرالد سب که آنموقع گزارشگر روزنامه "وال استریت ژورنال" بود در سفر به ایران به اتهام "جاسوسی" دستگیر شد. سفر جرالد سب به ایران به دعوت وزارت خارجه ایران صورت گرفته بود. در آن زمان وزارت خارجه ایران از جرالد سب و ۵۶ خبرنگار خارجی دیگر دعوت کرده بود تا از مناطق جنگ ایران و عراق بازدید کنند.
عکس: Getty Images/A. Wong
پس از مدتی جرالد سب آزاد و از ایران خارج شد. پس از آزادی آقای سب گفت اصلا دلیل دستگیری خود را نفهمیده است. او با رد اتهام جاسوسی گفت: «من یک روزنامهنگار هستم و این همه آنچیزی است که من هستم.» او هماکنون رئیس دفتر واشنگتن روزنامه "وال استریت ژورنال" پرتیراژترین روزنامه ایالات متحده آمریکا است. نمایی از مصاحبه جرالد سب با باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا.
عکس: Getty Images/D. Angerer
به گزارس روزنامه "لسآنجلس تایمز" راجر کوپر، خبرنگار آزاد و مترجم بریتانیایی از دیگر خبرنگاران خارجی است که به اتهام "جاسوسی" در ایران دستگیر شد. او در سال ۱۹۸۵ در ایران دستگیر شد و بیش از ۵ سال در ایران زندانی بود. او مدتی زیادی از حبس خود را در سلول انفرادی کوچکی گذراند. آقای کوپر آن چه بر او در زندان مخوف اوین گذشته است را به رشته تحریر درآورده و در کتابی منتشر کرده است.
عکس: picture-alliance/dpa/M. Dolezal
دویل مکمانوس (نفر سمت چپ) هم در سال ۱۹۸۰ به اتهام "جاسوسی" مدتی را در زندانهای جمهوری اسلامی سپری کرد. سپاه پاسداران او و ۶ خبرنگار خارجی دیگر را به اتهام "جاسوسی" دستگیر و پس از مدتی آزاد کرد.
عکس: https://twitter.com/DoyleMcManus
زهرا کاظمی خبرنگار ایرانی - کانادایی در سال ۱۳۸۲ هنگام عکسبرداری از تجمع خانوادههای دانشجویان زندانی در مقابل زندان اوین دستگیر و چند روز بعد جنازه او به خانوادهاش تحویل داده شد. پرونده او یکی از پروندههای جنجالی چند سال اخیر بود که طی آن نام سعید مرتضوی دادستان تهران به عنوان متهم اصلی به میان آمد. این پرونده هنوز به سرانجام نرسیده است.
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
رکسانا صابری خبرنگار ایرانی - در ژانویه ۲۰۰۹ در ایران دستگیر شد. اتهام اولیهی او، نداشتن کارت معتبر خبرنگاری و خرید شراب عنوان شده بود. وی پس از آزادی در مصاحبهای گفت که ماموران امنیتی او را تهديد کردند که اگر به جاسوسی اعتراف نکند، به ۱۰ تا ۲۰ سال زندان محکوم خواهد شد.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
صابری تصریح کرد: «بازجويان بارها مرا به مجازات اعدام تهديد کردند و من برای این که زنده بمانم، زیر فشارها مجبور شدم به جاسوسی اعتراف کنم.»
عکس: Getty Images/AFP/B. Mehri
مازیار بهاری گزارشگر هفتهنامه نیوزویک در ایران پس از انتخابات ۲۲ خرداد ۸۸ مازیار بهاری دستگیر شد و ۱۱۸ روز را در زندان اوین گذراند. این خبرنگار ایرانی-کانادایی در سال ۲۰۱۲ یک فیلم مستند درباره پیشینه اعترافات اجباری در سیستم جمهوری اسلامی ساخته است.
عکس: Getty Images/AFP/Fars News
تصویر یاسن آتانا سیادیس فودن چند روز قبل از دستگیری در قم
یاسن آتانا سیادیس فودن عکاس و خبرنگار یونانی – بریتانیایی كه براى روزنامه آمريكايى "واشينگتن تايمز" كار مى كرد نیز پس از انتخابات سال ۸۸ از سوى نيروهاى امنيتى ايران دستگير شد و مدتی را در زندان سپری کرد.
عکس: Imago
مارکوس هلویگ و ینس کوخ، خبرنگاران آلمانی روزنامه آلمانی "بیلد ام زونتاگ" در تاریخ ۱۰ اکتبر ۲۰۱۰ در شهر تبریز دستگیر شدند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
در آن زمان سکینه آشتیانی به اتهام "زنا" به سنگسار محکوم شده بود. این دو خبرنگار آلمانی به اتهام نداشتن ویزای خبرنگاری و قصد مصاحبه با پسر و وکیل سکینه محمدی آشتیانی دستگیر شدند.
عکس: dapd
پس از مدتی این دو آزاد و با گیدو وستروله، وزیر سابق امور خارجه آلمان به آلمان بازگشتند.
عکس: picture-alliance/dpa/A. Taherkenareh
جیسون رضائيان ۳۹ ساله، دارای تابعیت ایرانی و آمریکایی، از سال ۲۰۱۲ از ایران برای واشنگتن پست کار میکرد. جیسون رضایيان از سال ۱۳۹۰ به شکل قانونی ریاست دفتر "واشنگتن پست" در ایران را بر عهده داشت. او در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴ در تهران بازداشت و در دادگاه به "جاسوسی" و "همکاری با دولتهای متخاصم" متهم شد. کاخ سفید اتهامهای مطرح شده علیه این خبرنگار روزنامه واشنگتنپست را "مضحک" خوانده است.
عکس: Reuters/Zoeann Murphy/The Washington Post
یگانه صالحی همسر جیسون رضائيان دارای تابعیت ایرانی و همکار نشریه انگلیسیزبان "نشنال" در امارات متحده عربی نیز همزمان با جیسون رضائيان بازداشت شده بود، اما پس از مدتی به قید وثیقه آزاد شد.