سفارت جمهوری اسلامی در سئول: الناز رکابی راهی ایران شده است
۱۴۰۱ مهر ۲۶, سه‌شنبه
بر اساس توئیت سفارت جمهوری اسلامی در سئول پایتخت کره‌جنوبی، الناز رکابی، سنگ‌نورد ملی‌پوش ایران پس از حضور بدون حجاب در فینال رقابت‌های قهرمانی آسیا، راهی ایران شده است.
الناز رکابی در فینال مسابقات سنگ‌نوردی قهرمانی آسیاعکس: Khabarfoori.com
تبلیغات
الناز رکابی، سنگ‌نورد تیم ملی ایران در اقدامی تاریخی، بدون پوشش حجاب اجباری در مرحله فینال مسابقات سنگ‌نوردی قهرمانی آسیا روز یکشنبه ۱۶ اکتبر (۲۴ مهر) در سئول، پایتخت کره‌جنوبی، به میدان رفت و به مقام چهارم این رقابت‌ها دست یافت.
چگونگی وضعیت الناز رکابی پس از این حرکت، توجه رسانه‌ها و جامعه بین‌المللی را به خود جلب کرده است. پس از پایان رقابت‌های سنگ‌نوردی آسیا گمانه‌زنی‌های زیادی در این مورد شکل گرفت که آیا این ورزشکار به ایران بازمی‌گردد یا در خارج از کشور تقاضای پناهندگی می‌دهد.
حال سفارت جمهوری اسلامی در سئول با انتشار توئیتی اشاره کرده است که الناز رکابی در راه بازگشت به ایران است.
در این توئیت آمده است: «خانم الناز رکابی پس از پایان مسابقات سنگ نوردی قهرمانی آسیا در سئول، بامداد روز سه شنبه ۲۶ مهر ۱۴۰۱ به همراه سایر اعضای تیم از سئول به مقصد ایران حرکت کرد.»
آیا الناز رکابی پس از ورود به ایران به خاطر حضور بدون حجاب اجباری در مسابقات قهرمانی آسیا، مجازات خواهد شد؟ جامعه بین‌المللی و رسانه‌های جهانی با حساسیت ویژه‌ای این موضوع را زیر ذره‌بین قرار داده‌اند.
واکنش‌ها به حضور الناز رکابی بدون حجاب اجباری در رسانه‌های آلمانی زبان
حضور الناز رکابی در رقابت‌های قاره‌ای در بحبوحه روزهایی که اعتراضات مردمی ایران به خصوص با تمرکز بر مخالفت زنان با حجاب اجباری در کشور ادامه دارد، مورد توجه رسانه‌های آلمانی زبان واقع شده است.
شبکه تلویزیونی "N-TV" آلمان در گزارشی با توضیح اینکه از زمان انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹، زنان ایرانی مجبور به رعایت پوشش سر و لباس بلند در مکان‌های عمومی برای پوشاندن مو و اندام بدنشان هستند، اقدام الناز رکابی برای نداشتن پوشش سر در مسابقه ورزشی را همبستگی با جنبش زنان در کشورش دانسته است: «داشتن حجاب برای کلیه ورزشکاران زن ایرانی اجباری است و حالا که او قانون حجاب اجباری را رعایت نکرده، باید دید آیا مسئولان ایران او را از تیم ملی کنار می‌گذارند؟»
شبکه رادیویی "دویچلند فونک" نیز در گزارشی در اینباره می‌گوید: «تصمیم الناز رکابی برای حضور در فینال مسابقات بدون پوشش سر، احتمالا به اعتراضات فعلی در جمهوری اسلامی ایران مربوط است. در ایران هزاران نفر و عمدتا زنان، هفته‌هاست که علیه رژیم و به ویژه قوانین پوشش در این کشور تظاهرات می‌کنند.»
نشریه "اشپیگل آلمان" نیز با انتشار خبر حضور الناز رکابی، بدون داشتن پوشش اجباری سر در مسابقات آسیایی، نوشته است: «در شبکه‌های اجتماعی این حرکت الناز رکابی مورد تحسین ایرانیان واقع شده و آنها در توئیت‌هایشان رکابی را زن شجاع ایرانی خطاب کرده‌اند و او را مایه افتخار دانسته‌اند.»
همچنین شونا کوکسی، سنگ‌نورد سرشناس بریتانیایی و قهرمان جهان در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ نیز با انتشار ویدیویی از مسابقه الناز رکابی در فینال آسیا بدون حجاب اجباری نوشت: «الناز در همبستگی با زنان کشورش و برای نخستین بار پس از ۴۳ سال، بدون حجاب اجباری در یک رویداد بین‌المللی شرکت کرد. او ممکن است پس از بازگشت به ایران با آزار و اذیت روبرو شود.»
گیسوبُران؛ نماد خشم و سوگواری
در اعتراض به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. این آیین از رسوم دیرینه ایرانیان در سوگواری است که حال به نمادی از خشم و اعتراض تبدیل شده است.
در اعتراض به مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی و حتی زنانی از دیگر کشورها در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. گیسو بریدن یا "زلف گشودن" بخشی از آیین دیرینه سوگواری در میان ایرانیان و همچنین ملت‌های مختلف دیگر است.
به روایت معترضان، بریدن مو به نمادی از خشم تبدیل شده است. شهلا شفیق جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده ایرانی مقیم فرانسه در این باره می‌نویسد: «يکی از معناهای نمادين اقدام زنانی که برای اعتراض به حجاب اجباری گيسو می‌برند اين است: شما هستی مرا با رشته مو و گيسوانم به بند کشيده‌ايد، پس من اين رشته را می‌برم.»
عکس: Michael Kuenne/PRESSCOV/ZUMAPRESS.com/picture alliance
در اساطیر ایران باستان، ایزد بانوی مادر، سرور آسمان و طبیعت و همچنین نماد باران و باروری محسوب می‌شد. از همین رو است که گیسوبُران زنان اهمیت می‌یابد؛ زیرا به معنای قطع باروری و برکت تلقی می‌شود.
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
یکی از قدیمی‌ترین آثار بازتاب آیین بریدن مو در "گیلگمش" به ثبت رسیده است. گیلگمش در سوگ یار نزدیک خود انکیدو موهایش را می‌برد و می‌گوید: «دستور می‌دهم تا همه مردم اورک برتو بگریند و مویه مرگ سر دهند، مردم از اندوه سر خود را فرود خواهند آورد و آن هنگام که به زیر خاک روی، برای تو موهایم را بلند خواهم کرد.
عکس: Yiannis Kourtoglou/REUTERS
در شاهنامه فردوسی نیز فرنگیس همسر سیاوش در سوگ او او گیسوی خود را می‌برد: همه بندگان موی کردند باز/ فرنگیس مشکین کمند دراز/ برید و میان را به گیسو ببست/ به فندق گل ارغوان را بخست
عکس: Ervin Shulku/ZUMAPRESS.com/picture alliance
حافط نیز در اشعار خود به این آیین اشاره کرده است و می‌گوید:« گیسوی چنگ بِبُرّید به مرگِ مِیِ ناب/ تا حریفان همه خون از مژه‌ها بگشایند
عکس: Quinn Bender/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سلمان ساوجی از شاعران قرن هشتم هجری هم در اشعار خود به بریدن مو اشاره کرده و می‌گوید:« ای صبح‌دم، چه شد که گریبان دریده‌ای/ وی شب، چه حالت است که گیسو بریده‌ای/ ای پرچم، از برای چه مو باز کرده‌ای/ وی سنجق، از عزای که گیسو بریده‌ای
عکس: Remon Haazen/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سیمین دانشور هم در رمان "سووشون" از درخت گیسو نوشته است: « «درخت گیسو در تمام گرمسیر معروف است. اول بار که درخت گیسو را دیدم، از دور خیال کردم درخت مراد است. نزدیک که رفتم دیدم گیس‌های بافته شده به درخت آویزان کرده‌اند؛ گیس‌های زن‌های جوانی که شوهرهایشان جوان‌مرگ شده بود.»
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
نجم‌الدین گیلانی و همکاران در کتاب "بررسی تحلیلی و تطبیقی سوگ آئین‌های لری و کردی با سنت سوگواری در شاهنامه به "خراشیدن روی و برین گیسو" و پیچاندن آن به دور دست در میان اقوام ایرانی کرد و لر اشاره می‌کند. در آیین چمر که در میان مردم استان‌های کرمانشاه، ایلام و لرستان رواج دارد، زنان به زاری پرداخته و گیسوی خود را پریشان می‌کنند.
عکس: Fredrik Persson/TT NYHETSBYRÃ N/picture alliance
بریدن مو تنها مختص فرهنگ ایران نیست. چهارم مهرماه، هزاران تن از زنان کرد شمال سوریه در همبستگی با زنان ایرانی تجمعی برپا کردند و شمار زیادی از آنان به نشانه اعتراض گیسوان خود را بریدند. ملک موسو، خواننده مشهور ترکیه‌ای نیز در حمایت از جنبش اعتراضی زنان، هنگام اجرای کنسرت موهایش را چید.
