سفر اولاف شولتس به چین؛ ماموریتی دشوار برای حل بحران‌ها
۱۴۰۳ فروردین ۲۵, شنبه
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان برای سفری سه روزه عازم چین می‌شود. شولتس بر سر مسائل اقتصادی، حقوق بشر با سران چین گفتگو خواهد کرد. صدراعظم آلمان از چین خواسته است در جنگ اوکراین از روسیه حمایت نکند.
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان و شی جین پینگ، رئیس جمهور چین
تبلیغات
اولاف شولتس، صدراعظم آلمان روز شنبه ۱۳ آوریل (۲۵ فرودین) برای یک سفر کاری سه روزه به چین سفر می‌کند.
صدراعظم قرار است با مقامات چینی بر سر همکاری اقتصادی، مسائل حقوق بشر و حقوق اقلیت‌ها از جمله سرکوب اقلیت مسلمان اویغور و همچنین درباره حمایت چین از روسیه در جنگ اوکراین صحبت کند.
شولتس در نخستین روز دیدار خود به شهر چونگ‌چینگ سفر می‌کند. این شهر ۳۲ میلیون نفر جمعیت دارد و بزرگترین شهر جهان محسوب می‌شود. چونگ‌چینگ یکی از مراکز عمده صنعتی و بازرگانی چین است که در کناره رودخانه یانگ‌تسه واقع شده است.
صدراعظم آلمان سپس عازم شانگهای می‌شود و روز سه‌شنبه ۱۶ آوریل نیز برای گفتگوهای سیاسی به پکن می‌رود تا با شی جین پینگ، رئیس جمهور چین دیدار کند.
اولاف شولتس را شماری از مدیران ارشد شرکت‌های آلمانی و وزرا از جمله اوزدمیر، وزیر کشاورزی، ویسینگ، وزیر حمل و نقل و لمکه وزیر محیط‌زیست همراهی می‌کنند.
روابط اقتصادی آلمان و چین؛ استراتژی کاهش وابستگی به چین
شولتس اعلام کرد که می‌خواهد به منظور دسترسی بهتر شرکت‌های آلمانی به بازار چین و تقویت موقعیت قانونی آنها با مقامات چینی گفتگو خواهد کرد. او گفت که جمهوری خلق "یک شریک اقتصادی مهم برای آلمان" است.
شولتس در عین حال به استراتژی دولت آلمان هم اشاره کرده که هدف آن کاهش وابستگی به چین است. او از شرکت‌های آلمانی خواسته است تا وابستگی بیش از حد خود به چین را کاهش دهند.
شولتس: چین برای پایان دادن به جنگ اوکراین به روسیه فشار بیارد
شولتس از رهبری چین می‌خواهد که از نفوذ خود بر روسیه استفاده کند و برای پایان دادن به جنگ روسیه علیه اوکراین تلاش کند. شولتس در این رابطه به روزنامه آلمانی "تاتس" گفته است که چین باید صراحتا از روسیه بخواهد که به این "جنگ بی‌معنای امپریالیستی" پایان دهد.
شولتس گفته است که انتظار او از پکن این است که از روسیه در جنگ وحشیانه علیه همسایه خود حمایت نکند. صدراعظم اظهار امیدواری کرده است که چین نیز در نشست صلح اوکراین که در اواسط ژوئن سال جاری در سوئیس برگزار می‌شود، شرکت کند.
چین مهم‌ترین متحد روسیه محسوب می‌شود. پکن هنوز جنگ روسیه علیه اوکراین را محکوم نکرده و در عوض، تجارت بین روسیه و چین از زمان آغاز جنگ به شدت افزایش یافته است.
"مسائل حقوق بشر برای شولتس اولویت ندارد"
رسانه‌های آلمان به ماموریت دشوار شولتس در پکن اشاره می‌کنند و می‌نویسند گفتگو درباره بحران‌ها با چین آسان نیست.
شولتس علاوه بر وضعیت خاورمیانه و بحران آب و هوا، می‌خواهد به تهدیدات چین علیه تایوان و سرکوب اقلیت‌ها نیز بپردازد.
برخی از ناظران سفر شولتس به چین را به دلایل مختلف، از جمله تهدیدهای پکن علیه تایوان و ادامه سرکوب اقلیت قومی و مذهبی اویغورها انتفاد کردند.
دیوید میسال از گروه "حامیان تبت در آلمان" می‌گوید این تصور وجود دارد که حقوق بشر برای شولتس اولویتی ندارد. میسال انتقاد کرده است که شولتس قبل از سفر خود به چین از گفتگو با سازمان‌های حقوق بشری خودداری کرده است.
رد پای اژدهای سرخ در اقتصاد جهان به روایت تصویر
امضای توافقنامه راهبردی ایران و چین واکنش‌های بسیاری برانگیخت. ایران در عین حال بخش بسیار کوچکی از سرمایه‌گذاری هنگفت چین در دو دهه اخیر را جذب کرده است. حجم سرمایه‌گذاری چین چقدر و در کدام کشورها بوده است؟
چین بر اساس داده‌های "موسسه امریکن اینترپرایز"، فقط ظرف ۱۵ سال گذشته، ۲ تریلیون و ۱۰۰ میلیارد دلار در همه کشورها سرمایه گذاری کرده است؛ از کشورهای ثروتمند مثل سوئیس و آمریکا گرفته تا کشورهای آفریقایی مانند کنگو.
عکس: picture-alliance/dpa/K.-J. Hildenbrand
سهم ایران از این حجم سرمایه‌گذاری چین فقط ۵۶/ ۲۶ میلیارد دلار بوده که میزان آن در هر دوره پنج ساله تغییر نکرده است؛ یعنی تحریم بین سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۰ تاثیر چندانی بر کاهش یا افزایش سرمایه‌گذاری چین در ایران نداشته است. (عکس: کارگران چینی در پروژه آزادراه تهران-شمال)
عکس: farsnews.com
بحران اقتصادی جهانی که سال ۲۰۰۸ شروع شد، فرصت مناسبی برای چین بود تا با عرضه وام‌های کلان، جای پایی در کشورهای جهان، حتی در کشورهای اروپایی باز کند.
عکس: picture-alliance/dpa
چین در سال ۲۰۱۳ طرح بلندپروازانه خود یعنی "راه ابریشم جدید" را کلید زد. این پروژه دو هدف اساسی دارد: ۱) افزایش تولید با مواد خام ارزان و انرژی ارزان ۲) انتقال مواد خام و فروش کالای چینی از طریق گسترش راه‌ها، بندرها، فرودگاه‌ها و خطوط راه آهن.
بنا بر داده‌های "مرکز مطالعات استراتژیک بین‌المللی" (CSIS) چین تنها طی شش سال (۲۰۱۳ تا ۲۰۱۹) حدود ۶۲ میلیارد دلار در بخش راه آهن ۳۴ کشور سرمایه‌گذاری کرده است. حضور فعال اقتصادی چین در واقع به معنای گسترش نفوذ سیاسی این کشور هم هست. (عکس: شی جین پینگ، رئیس جمهور چین در سال ۲۰۱۴ در کنار همتای ونزوئلایی خود، نیکلاس مادورو در کاراکاس)
عکس: AFP/Getty Images/L. Ramirez
تصویری از خط آهن باری-مسافری بنگوئلا در آنگولا. این خط از شهر لبیتو در آنگولا شروع و در شهر تنکه در جمهوری دموکراتیک کنگو به پایان می‌رسد. این خط آهن در آنگولا با سرمایه‌گذاری چین احیا شد.
عکس: DW/N. Sul D'Angola
آفریقا با گسترش سریع شهرنشینی روبرو است. حتی کارشناسان می‌گویند که انقلاب چهارم صنعتی در آفریقا رخ می‌دهد. این در حالی است که زیرساخت‌های کافی برای تحقق این تحول هنوز وجود ندارد. چین و هند از این خلا استفاده می‌کنند. (عکس: سرمایه‌گذاری چین در بخش شیلات موزامبیک)
عکس: DW/S. Lutxeque
به نوشته مجله فوربس، چین بزرگترین شریک تجاری آفریقا است و حجم سالانه تبادلات دو طرف به ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد. بر این اساس، بیش از ۱۰۰ هزار شرکت چینی در آفریقا فعالند. بنا بر داده‌های بخش تحقیقات تجارت چین – آفریقا در دانشگاه جان هاپکینز، بیشترین صادارات از آفریقا به چین در سال ۲۰۱۹ به ترتیب از کشورهای آنگولا، آفریقای جنوبی و جمهوری کنگو صورت گرفته است.
عکس: picture-alliance/Photoshot/Zhang Gaiping
مجله فوربس نوشته است که آفریقا ۲۰ درصد کتان مورد نیاز چین را تامین می‌کند. آفریقا نصف ذخایر منیزیم جهان را هم دارد که در صنعت فولاد به کار می‌رود و جمهوری دموکراتیک کنگو به تنهایی نصف ذخایر تلق جهان را در اختیار دارد. آفریقا همچنان ذخایر قابل توجه کولتان دارد که مورد نیاز صنعت الکترونیک است. چین به همه این منابع نیاز دارد. (عکس: معدن کبالت در جمهوری دموکراتیک کنگو)
عکس: Getty Images/AFP/F. Scoppa
دَن روخِفِن، پژوهشگر هلندی و بنیانگذار مؤسسه معماری "MORE" است. او تألیفات متعددی از جمله در زمینه گسترش شهرنشینی در آفریقا دارد. به گفته او، «در آفریقا هیچ پروژه ساختمانی بلندتر از ۳ طبقه و هیچ راهی طولانی تر از ۳ کیلومتر وجود ندارد که در دست چینی‌ها نباشد.» (عکس: کارگر چینی و محلی در کارگاه ساخت یک اتوبان در اوگاندا)
عکس: Imago
اما در ایران چه اتفاقی خواهد افتاد؟
جزئیات توافق راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین منتشر نشده است. روزنامه "نیویورک تایمز" پیش از این نوشته بود که طرح این توافقنامه را رئیس‌جمهور چین پنج سال پیش (۲۰۱۶) پیشنهاد کرده بوده است. پیش‌نویس این توافقنامه ۴ تیرماه ۱۳۹۹ در پکن به امضا رسید. دو هفته بعد، روزنامه نیویورک تایمز به جزئیات این پیش‌نویس ۱۸ صفحه‌ای دست یافت و آن را منتشر کرد.
عکس: ana.press
"نفت در برابر سرمایه‌گذاری"
به نوشته وبسایت اقتصادی "بلومبرگ"، چین در چارچوب این توافق «۴۰۰ میلیارد دلار در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند و در مقابل از ایران با تخفیف زیاد و به‌طور مداوم نفت می‌خرد». چین دقیقا مشابه همین استراتژی را در قاره آفریقا در پیش گرفته است. چین در مقابل بازسازی زیرساخت‌ها، حدود یک‌سوم نفت مورد نیاز خود را از کشورهای آفریقایی وارد می‌کند.
عکس: Mana Neystani
اگر موضوع "سرمایه‌گذاری در برابر نفت ارزان‌قیمت" درست باشد، پکن بخشی از سرمایه‌گذاری خود را از طریق اختلاف قیمت نفت ارزان جبران می‌کند. سود حاصل از سرمایه‌گذاری نیز بخش دیگری از هزینه‌ها را تأمین می‌کند. گسترش حوزه نفوذ چین در منطقه را هم می‌توان به سود اقتصادی افزود. توافقنامه ۲۵ ساله با چین کدام منافع ایران را تأمین می‌کند و چقدر برای ایران از نظر اقتصادی به صرفه است؟
