باراک اوباما روز چهارشنبه (۳ ژوئن / ۱۳ خرداد) با ورود به ریاض سفر چهارروزه‌ی خود به خاورمیانه و اروپا را آغاز کرد. اوج سفر رئیس جمهوری آمریکا سخنرانی او در قاهره خواهد بود.

در پی یک استقبال رسمی از رئیس جمهوری آمریکا در فرودگاه ریاض، وی رهسپار مقر ملک عبدالله پادشاه عربستان سعودی شد که خارج از ریاض قرار دارد. گفته می‌شود رهبران دو کشور قرار است درباره‌ی مسائلی چون مناقشه‌میان کشورهای عربی و اسرائیل و راه حل صلح خاورمیانه، مناقشه‌ی اتمی با ایران و مسائل نفتی و مناسبات اقتصادی دوجانبه گفت‌وگو کنند.

کنجکاوی مسلمانان و سخنرانی در قاهره

پس از گفت‌وگوبا پادشاه عربستان سعودی، رئیس جمهوری آمریکا رهسپار مصر خواهد شد که پرجمعیت‌ترین کشور عرب است. وی قرار است روز پنجشنبه (۱۴ خرداد) از یک مسجد دیدن کند. در پی آن، اوباما برای ایراد سخنرانی به دانشگاه الازهر خواهد رفت.

به گزارش رسانه‌ها، مسلمانان منطقه با کنجکاوی تمام در انتظار اعلام اصول پایه‌ای سیاست رئیس جمهوری آمریکا در رابطه با جهان اسلام هستند که قرار است در سخنرانی خود بیان کند. در این سخنرانی، خطاب باراک اوباما نه فقط مردم کشورهای عربی، بلکه تمامی مسلمانان و جهان اسلام خواهند بود.

به گفته‌ی مشاوران رئیس جمهوری آمریکا، این سخنرانی تلاشی است در جهت رفع اختلاف‌ها میان ایالات متحده‌ی آمریکا و کشورهای اسلامی. از سوی دیگر در این سخنرانی مسئله‌ی مناقشه‌میان فلسطینی‌ها و اسرائیل و امکان همکاری‌های آینده طرح خواهند شد.

از نظر ناظران سیاسی، با توجه به این‌که این سخنرانی چند روز پیش از برگزاری انتخابات پارلمانی در لبنان و انتخابات ریاست جمهوری در ایران ایراد می‌شود، احتمالا اوباما در زمینه‌ی افراطی‌گری اسلامی نیز سخن به میان خواهد آورد.

به گزارش خبرگزاری رویترز، اوباما پیش از ترک واشینگتن به شبکه‌ی خبری ان بی سی گفت: «من اطمینان دارم کشورهای اسلامی به این شناخت رسیده‌اند که رویکرد افراطی‌گری، راه بهبود وضعیت مردم نیست».

الگوی دمکراسی آمریکا

بی‌شک میلیون‌ها مسلمان به سخنان اوباما در قاهره گوش خواهند سپرد. رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از آغاز سفر خود به خاورمیانه و اروپا گفت، امیدوار است سفرش به مصر نقطه عطفی در مناسبات میان ایالات متحده‌ی آمریکا و کشورهای اسلامی باشد.

اوباما افزود که ایالات متحده‌ی آمریکا می‌تواند الگویی برای جهان اسلام باشد. وی در گفت‌وگویی که روز سه‌شنبه با شبکه‌ی رادیویی بی بی سی داشت، به دمکراسی، قانون‌مداری، آزادی بیان و آزادی دین اشاره کرد. به گزارش خبرگزاری رویترز، اوباما گفت:«این‌ها فقط اصول و موازین جهان غرب نیست ... بلکه اصولی جهان‌شمول هستند که می‌توان آن‌ها را پذیرفت و به بخشی از هویت ملی خود بدل کرد».

رئیس جمهوری آمریکا گفت، این خطر وجود دارد که ایالات متحده‌ی آمریکا ارزش‌های خود را به کشورهایی که تاریخ و فرهنگی دیگر دارند، تحمیل کند. ولی از نظر اوباما می‌توان با جسارت، اصل‌هایی مانند دمکراسی، قانون‌مداری، آزادی بیان و آزادی دین را پذیرا شد.

حمله‌ی رهبر القاعده

بر اساس یک گزارش شبکه‌ی تلویزیونی "الجزیره"، اسامه بن لادن، رهبر شبکه‌ی تروریستی القاعده سیاست باراک اوباما را مورد انتقاد قرار داد. بن لادن در یک نوار ویدئویی به رویکرد رئیس‌جمهوری آمریکا در رابطه با جهان اسلام حمله کرد.

به گزارش الجزیره، بن لادن در این نوار ویدئویی گفته است که اوباما و دولت او «نفرت و انتقام علیه آمریکا را درو می‌کنند» و آن‌ها همان سیاست رئیس جمهوری پیشین، جورج دبلیو بوش را در پیش گرفته‌اند. بن لادن در ادامه می‌افزاید که آمریکایی‌ها باید آماده پذیرفتن پیامدهای سیاست‌های دولت خود باشند.

دعوت از دیپلمات ارشد ایران

به گفته‌ی یک دیپلمات ایرانی، نمایندگی آمریکا در قاهره از دیپلمات ارشد ایران در مصر برای شرکت در مراسم سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا دعوت به‌عمل آورده است. ابوالقاسم ذاکری که یک مقام رسمی دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی در قاهره است، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که نهاد تصمیم‌گیر در مورد شرکت یک نماینده‌ی ایرانی در مراسم سخنرانی اوباما، وزارت خارجه‌ی ایران در تهران است.

در صورتی که حسین رجبی، دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در مصر در این مراسم شرکت کند، این نخستین مرتبه‌خواهد بود که یک مقام ایرانی به دعوت اوباما پاسخ مثبت داده است.

اوباما پس از عربستان سعودی، راهی مصر، آلمان و سپس فرانسه خواهد شد.

DK/BM