"سفر قاسم سلیمانی به عراق برای آموزش مقابله با اعتراضات"
۱۳۹۸ آبان ۹, پنجشنبه
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی که چهارشنبه ۳۰ اکتبر منتشر کرده نوشته است که قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، یک روز پس از آغاز اعتراضات ضد دولتی در عراق با پروازی شبانه خود را به بغداد و سپس با هلیکوپتر به "منطقه سبز" پایتخت رساند. منطقه سبز بغداد محدوده‌ای است که مراکز دولتی و ادارات مهم حکومت و سفارتخانه‌ها و نیروهای نظامی چندملیتی باقیمانده در عراق در آنجا قرار دارند.
برای مقامات امنیتی عراق که در جلسه‌ای امنیتی به نمایندگی از عادل عبدالمهدی، نخست وزیر این کشور، شرکت کرده بودند، دیدن سلیمانی غیرمنتظره بود.
دو مقام ارشد امنیتی عراقی که در جلسه دیدار با سلیمانی حضور داشته‌اند و نخواسته‌اند نامشان فاش شود به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته‌اند که قاسم سلیمانی با اشاره به نمونه سرکوب اعتراضات در ایران، راه و روش سرکوب اعتراضات را به مقامات امنیتی عراق معرفی کرده است. او گفته است: «ما در ایران می‌دانیم چه رفتاری با معترضان بکنیم. این اتفاق در ایران افتاد و ما توانستیم آن را کنترل کنیم.»
به نوشته آسوشیتدپرس، سفر سلیمانی به عراق که به عنوان طراح دستگاه امنیتی این کشور شناخته شده نشانگر نگرانی ایران از جنبش اعتراضی عراق است که پایتخت و شهرهای مهم شیعی این کشور را فرا گرفته و در آن از جمله خواست جلوگیری از نفوذ و دخالت‌های ایران در امور داخلی این کشور مطرح شده است.
ریشه اعتراضات در عراق و لبنان نارضایتی از بیکاری و فساد و اوضاع نابسامان اقتصادی است و آماج حمله معترضان نخبگان سیاسی این کشورها هستند. اما حین این اعتراضات موضوع ایران نیز مطرح شده که هم از دولت‌های این کشورها و هم از گروه‌های مسلح قدرتمند این دو کشور حمایت می‌کند.
این سخنان سلیمانی در آغاز اکتبر بوده، زمانی که اعتراضات در بغداد و چندین شهر عراق علیه بیکاری، قطع برق و کمبود آب شروع شد و سپس خیابانهای شهرهای لبنان نیز با اعتراضاتی مشابه روبرو شدند. در هر دو کشور شرکت‌کنندگان در تظاهرات به دولت و سیاستمداران و گروه‌های مرتبط با ایران اعتراض می‌کردند. اعتراضات نفوذ منطقه‌ای ایران را که هم اکنون با تحریم‌های شدید آمریکا روبروست مورد تهدید قرار می‌دهد.
روز پس از دیدار سلیمانی از بغداد زد و خورد میان معترضان و نیروهای امنیتی در عراق خشونت‌بارتر شد و شمار کشته شدگان از ۱۰۰ نفر گذشت. تک‌تیراندازان ناشناس هدفمندانه سر و سینه تظاهرکنندگان را هدف گلوله قرار می‌دادند. در عرض کمتر از یک هفته نزدیک به ۱۵۰ معترض کشته شدند.
در هفته اخیر که بار دیگر اعتراضات شدت گرفت مردانی با لباس سیاه و چهره های پوشیده در حالیکه سربازان عراقی هم در صحنه حضور داشتند در برابر معترضان قرار گرفتند و به سمت آنان گاز اشک‌آور پرتاب کردند. ساکنان منطقه گفته‌اند که نمی‌دانند این افراد که بوده‌اند، برخی گمان می‌کنند که این افراد ایرانی بوده‌اند.
هشام الهاشمی، تحلیگر مسائل امنیتی عراق، به آسوشیتدپرس گفت: «ایران از این تظاهرات می‌ترسد چون این کشور بیشترین سود را از طریق احزابی که در دولت و پارلمان هستند می‌برد. ایران مایل نیست این منافع را از دست بدهد. برای همن هم تلاش کرده که از طریق احزابش اعتراضات را به روشی خیلی ایرانی فرو بنشاند.»
اما این تلاش تا کنون موفقیت‌آمیز نبوده است.
معترضان در عراق جمعه گذشته اعتراضات‌شان را از سر گرفتند، در میدان تحریر بغداد تجمع کردند و با نیروهای امنیتی درگیر شدند. سعی کردند از پل مرتبط با منطقه سبز عبور کنند که توسط ماموران امننیتی مسدود شده بود. در جنوب عراق معترضان به دفاتر احزاب سیاسی و شبه‌نظامیان مورد حمایت دولت عراق و مرتبط با ایران حمله کردند.
عراق دومین کشور بزرگ تولیدکننده نفت عضو سازمان اوپک است. معترضان عراقی شاکی‌اند از اینکه شبه‌نظامیان شیعی مرتبط با ایران امپراتوری اقتصادی ساخته‌اند، کنترل پروژه‌های بازسازی دولتی را به دست گرفته‌اند و فعالیت‌های اقتصادی غیرقانونی می‌کنند.
علی العراقی، یکی از معترضان که ۳۵ سال سن دارد و اهل نصیریه واقع در جنوب عراق است و شاهد درگیری‌های خونین میان نیروهای امنیتی و معترضان بوده، می‌گوید: «تمامی احزاب و فراکسیون‌ها فاسدند و این به ایران ربط دارد، چون این کشور از آنها استفاده می‌کند تا سعی کنند نظام و قوانین شرعی ایران را به عراق صادر کنند. اما مردم مخالف این امر هستند. برای همین می‌بینید که علیه ایران قیام کرده‌اند.»
شامگاه سه‌شنبه ۲۹ اکتبر نیز مردانی که لباس سیاه بر تن داشتند و چهره‌شان را پوشانده بودند به سمت معترضان در کربلا آتش گشودند. دستکم ۱۸ نفر به قتل رسیدند و صدها نفر زخمی شدند. تحلیلگران معتقدند این حمله می‌تواند به نقطه عطفی در جنبش اعتراضی عراق تبدیل شود. در بغداد معترضان پرچم ایران را سوزاندند. روزهای پیش از آن نیز شعار "ایران برو بیرون" در تظاهرات شنیده می‌شد.
در لبنان صدها هزار نفر به خیابان‌ها آمدند و خواستار استعفای دولتی شدند که طرفداران ایران در آن حاکم هستند. با این همه، هم در لبنان و هم در عراق شعارها بیش از هر چیز علیه نابسامانی‌های اقتصادی و سیاسی در داخل کشور است.
ایهام کامل، مسئول بخش خاورمیانه و آفریقای شمالی در گروه اوراسیا می‌گوید: «اعتراضات در عراق و لبنان در درجه نخست به سیاست‌های محلی و سیاستمداران فاسد است که نتوانسته‌اند کاری برای مردم بکنند.»
به گفته این تحلیلگر، مردم عراق و لبنان از ناتوانی سیاستمداران‌شان خشمگین هستند، ونیز از اینکه ایران توانسته در این کشورها نفوذش را گسترش دهد اما متحدان ایران در این کشورها را کسی سرزنش نمی‌کند.
ایران تا مدتها درباره اعتراضات عراق و لبنان سکوت کرده بود تا اینکه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، آمریکا و کشورهای منطقه را به برپایی "آشوب" در عراق و لبنان متهم کرد.
خامنه‌ای چهارشنبه هشتم آبان (۳۰ اکتبر) در دانشکده افسری ارتش گفت، کشورهای خارجی با "پشتوانه پول برخی کشورهای مرتجع منطقه" قصد دارند که امنیت در عراق و لبنان را از بین ببرند. او در ادامه گفت که این کشورها برای ایران نیز "از این فکرها کرده بودند که خوشبختانه مردم به موقع در میدان حضور پیدا کردند و خنثی شد". رهبر جمهوری اسلامی از مردم عراق و لبنان خواست، خواسته‌های خود را در "چارچوب قانون" پیگیری کنند.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز از کشته شدن معترضان در عراق ابراز تاسف کرد و گفت که دولت ایران مطمئن است که دولت عراق، ملت و روحانیان این کشور بر مشکلات فایق می‌آیند.