دو روز پیش (۲۴ شهریور، ۱۵ سپتامبر) مخالفان حکومت بشار اسد در خارج از کشور بر سر تشکیل "شورای ملی سوریه" به توافق رسیدند. مخالفان داخل کشور نیز با پس از تشکیل "شورای ملی هماهنگی"، اکنون نخستین نشست خود را روز شنبه، ۲۶ شهریور در حومه دمشق برگزار کردند.

نخستین نشست بزرگ مخالفان در دمشق

منابع خبری شرکت‌کنندگان در نشست دمشق را حدود ۳۰۰ نفر از شخصیت‌های فرهنگی، سیاسی و فعالان تشکل‌های مردمی عنوان کرده‌اند. بررسی تحولات جاری کشور یکی از هدف‌های برگزاری نشست یادشده بوده است. این گردهمایی قرار بود در دمشق برگزار شود اما به دلیل امتناع دولت در صدور مجوز، مخالفان جلسه‌ی خود را در یک مکان خصوصی در حومه‌ی پایتخت برگزار کردند.

شماری از کسانی که در نشست دمشق شرکت کردند از زندانیان سابق سیاسی سوریه هستند. در کنار این چهره‌های شناخته شده‌تر، تعدادی نیز جوانانی را نمایندگی می‌کنند که در ماه‌های اخیر در حرکت‌های اعتراضی فعال بوده‌اند. هنوز از برخورد احتمالی نیروهای امنیتی سوری با شرکت‌کنندگان در این جلسه گزارشی دریافت نشده است.

سازمان ملل شمار قربانیان سرکوب‌های شش ماه گذشته در سوریه را ۲۶۰۰ نفر ذکر می‌کند. تشکل‌های حقوق بشری سوری می‌گویند تعداد قربانیان بیش از ۳ هزار نفر بوده است.

اردوغان: سرنگونی در انتظار اسد

مخالفان بشار اسد می‌گویند در تظاهرات روز جمعه، ۲۵ شهریور که زیر عنوان "به پیش تا سرنگونی رژیم" برگزار شد دست‌کم ۴۷ نفر در شهرهای مختلف توسط نظامیان و ماموران امنیتی به قتل رسیده‌اند. رهبر سوریه حدود یک ماه پیش (۱۸ اوت / ۲۷ مرداد) در یک گفتگوی تلفنی با دبیرکل سازمان ملل متحد، بان کی‌مون مدعی شد عملیات ارتش و پلیس علیه معترضان در این کشور متوقف شده است.

عملی نشدن وعده‌ی بشار اسد و ادامه‌ی خشونت علیه مخالفان اعتراض‌های بین‌المللی به دمشق را تشدید کرده است. بان کی‌مون روز شنبه ۲۶ شهریور جامعه‌ی جهانی را فراخوانده تا علیه "عملیات سرکوبگرانه حکومت اسد" دست به یک اقدام هماهنگ بزنند. روز جمعه نیز رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه که کشورش روابط دوستانه‌ای با دمشق داشت اعلام کرد "سرنوشت حکومت بشار اسد به دلیل خونریزی به سرنگونی منجر خواهد شد."

۴ هزار پناهنده به لبنان در یک ماه

بنابر گزارش‌ها سرکوب مخالفان روز شنبه، ۲۶ شهریور نیز در برخی از شهرهای سوریه ادامه داشته است. خبرگزاری آلمان به نقل از یک فعال تبعیدی سوری در بیروت نوشت، در جریان تعقیب معترضان در شهر "دیرال‌زور"، در شمال شرقی سوریه حدود ۲۰ نفر بازداشت شده‌اند. او می‌گوید در یکی از محله‌های این شهر که بارها صحنه‌ی تظاهرات گسترده علیه حکومت بشار اسد بوده صدای انفجار و شلیک گلوله به گوش رسیده است.

از زمان آغاز ناآرامی‌ها تعداد زیادی از شهروندان سوری به کشورهای همسایه، به ویژه ترکیه و لبنان پناهنده شده‌اند. سازمان ملل روز شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد تنها در یک ماه گذشته بیش از ۴ هزار از سوریه به لبنان پناهنده شده‌اند. بر اساس این گزارش اغلب این پناهجویان ساکنان شهرهای "تلکلخ"، "حمص" و "هیت" بوده‌اند.

تعقیب مخالفان سوری در خاک لبنان

در روزهای گذشته خبرهایی در مورد گذشتن نیروهای ارتش سوریه از مرز لبنان و تعقیب پناهجویان در این کشور منتشر شده است. خبرگزاری آلمان گزارش می‌دهد ساکنان منطقه مرزی "اککار" در شمال لبنان روز شنبه، ۲۶ شهریور از ارتش این کشور خواسته‌اند در مقابل حمله‌ی نظامیان سوری از آنها حمایت کنند. در جریان پیگرد معترضان سوری در خاک لبنان درگیری‌هایی نیز میان نظامیان دو کشور رخ داده است.

ظاهرا در یکی از عملیات نظامی در لبنان یک روستایی لبنانی زخمی شده و در عملیاتی دیگر یک خودروی مرزبانان این کشور مورد اصابت گلوله قرار گرفته است. خبرگزاری آلمان می‌نویسد لبنان روابط نسبتا دوستانه‌ای با رژیم بشار اسد دارد و به همین دلیل پیشامدهای مرزی میان دو کشور را کم‌اهمیت جلوه می‌دهد.

منزوی‌تر شدن اسد

عملی نشدن وعده‌های بشار اسد در مورد انجام اصلاحات سیاسی و توقف خشونت‌ها، سوریه را بیش از پیش منزوی کرده است. جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهایی است که همچنان روابط بسیار نزدیکی با دمشق دارد و همچون اسد جنبش اعتراضی را نتیجه‌ی یک توطئه خارجی عنوان می‌کند. روسیه نیز که پرقدرت‌ترین متحد حکومت بشار اسد به شمار می‌رود سیاست‌های خود در مورد این کشور را اندکی تغییر داده و خواهان گفتگوی حکومت با مخالفان شده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، روز شنبه ۲۶ شهریور یک هیات پارلمانی روسی وارد دمشق شدند تا در مورد اوضاع این کشور و پیشنهادهای مسکو برای رفع بحران با مقام‌های ارشد سوریه گفتگو کنند. این هیات را الیاس اوماخانوف، معاون پارلمان روسیه سرپرستی می‌کند.

هیات پارلمانی روسیه در دمشق

هیات پارلمانی روس روز شنبه ابتدا با بثينه شعبان، مشاور سياسي و اطلاع رساني بشار اسد دیدار کرد که هفته‌ی گذشته برای قدردانی از مواضع روسیه در قبال ناآرامی‌های سوریه به این کشور سفر کرده بود. دیدار با رئیس مجلس و شماری از نمایندگان نیز بخش‌های دیگری از این سفر دو روزه عنوان شده است.

به گزارش خبرگزاری روسی اینترفاکس اوماخانوف در این سفر تاکید کرده که مسکو با هرگونه دخالت خارجی در سوریه مخالف است و اعتقاد دارد بحران در این کشور باید از طریق گفتگو و بدون قربانی حل شود. مسکو اعلام آمادگی کرده برای یافتن یک راه‌حل سیاسی میان حکومت اسد و مخالفان میانجیگری کند. ظاهرا قرار است هیات روسی با برخی از مخالفان نیز گفتگو کند اما هنوز درباره‌ی جزییات این دیدارها گزارشی منتشر نشده است.

هشدار اردوغان به ایران؟

همزمان با این تحولات رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای در کنفرانس موسوم به "بیداری اسلامی" ادعا کرد جنبش‌های اعتراضی در کشورهای عربی با الهام از انقلاب اسلامی ایران شکل گرفته‌اند. خامنه‌ای ضمن نام بردن از کشورهایی چون مصر، تونس، یمن، لیبی و بحرین از هر کونه اشاره‌ای به سوریه و حرکت‌های اعتراضی در این کشور خودداری کرد.

اخیرا محمود احمدی‌نژاد در سخنانی که موضع رسمی جمهوری اسلامی تلقی نمی‌شود سرکوب معترضان در سوریه را محکوم کرد. نخست وزیر ترکیه می‌گوید به علت "مدارای بیش از حد با بشار اسد" به حکومت ایران هشدار داده و سخنان اخیر احمدی‌نژاد ظاهرا پیامد همین هشدار بوده است.

خبرگزاری مهر ۲۵ شهریور به نقل از اردوغان نوشت «من در این مورد با محمود احمدی نژاد تلفنی صحبت كردم و سپس او یك نماینده به تركیه اعزام كرد كه ما با وی در این باره صحبت كردیم، كه تهران پس از این تغییراتی در رفتار خود در قبال سوریه داد.» تهران هنوز رسما به این سخنان واکنش نشان نداده است.
 
BK/MM