سلطانیه: مذاکرات تهران با آژانس اتمی به دور باطل رسیده است
۱۳۹۲ خرداد ۱۶, پنجشنبه
ایالات متحده نسبت به راه‌اندازی راکتور آب سنگين در نزدیکی اراک در سال ۲۰۱۴ و عدم همکاری ايران با "آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" در ارائه اطلاعات کافی درباره این نیروگاه "نگرانی عمیق" ابراز کرده است.
جوزف مک‌مانوس، نماينده آمريکا در "آژانس بين‌المللی انرژی اتمی" روز چهارشنبه (۱۵ خرداد برابر ۵ ژوئن) خطاب به نمایندگان حاضر در نشست شورای حکام این نهاد نظارت بر وضعیت انرژی هسته‌ای در جهان گفت: «ايران اعلام کرده که رآکتور آب سنگين "آی آر- ۴۰" در اراک احتمالا در اوايل سال ۲۰۱۴ راه‌اندازی خواهد شد و ما با اين قضیه مشکل عمیق داريم، زیرا ایران تا کنون از ارائه اطلاعات مربوط به طراحی اين راکتور خودداری کرده است».
آقای مک‌مانوس یادآوری کرد که طبق مقررات "آژانس اتمی" اعضای این نهاد بین‌المللی موظف هستند تمام فعالیت‌های هسته‌ای خود را هر چه سريعتر به آژانس اطلاع دهند. او تصريح کرد: «سرپیچی ایران از اين مقررات ابتدايی اين گمان را قوت می‌بخشد که اين کشور احتمالا در خفا به دنبال فعاليت‌های هسته‌ایست».
آژانس بين‌المللی انرژی اتمی از ايران خواسته است که نقشه‌های طراحی مربوط به رآکتور اراک را هرچه سریع‌تر به آژانس ارائه دهد و هشدار داده است که امتناع ایران از این امر، کارشکنی در فعالیت نظارتی آژانس محسوب خواهد شد.
هرمن نکرتس، سربازرس آژانس اتمی، به شورای حکام گفته است که ایران ارائه اطلاعات درباره نیروگاه اراک را ۶ سال به تأخیر انداخته است. به گفته او این پروژه اکنون به مرحله پیشرفته‌ای رسیده و ایران باید درباره آن شفاف‌سازی کند.
"دور باطل مذاکرات"
علی‌اصغر سلطانیه، نماینده‌ی ایران در "آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" در اعتراض به رویکرد این نهاد گفته است: «یوکیا آمانو درست می‌گوید که مذاکرات تهران با آژانس به دور باطل رسیده است.»
یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس اتمی، دو روز پیش‌تر، گفته بود که گفت‌وگوهای آژانس اتمی با ایران به "دور باطل" گرفتار شده و هیچ پیشرفتی نداشته است.
نماینده ایران روز چهارشنبه (۵ ژوئن) همزمان با برگزاری نشست فصلی شورای حکام آژانس اتمی، بار دیگر بر "سرشت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران" تاکید کرد و گفت: «آنها هیچ مدرکی از عدول ما از مقررات بین‌المللی پیدا نکرده‌اند اما چند کشور هستند که همچنان نظرات تکراری خود را اظهار می‌کنند.»
علی‌اصغر سلطانیه با اشاره به رویکرد آمریکا و سایر قدرت‌های بزرگ گفت: «توصیه من به این چند کشور غربی ساده است: دست از تقابل بردارید و قطبی‌سازی و سیاسی‌سازی آژانس را متوقف کنید و بدون اتلاف وقت، به میز مذاکره برگردید تا گفت‌وگوهای خود را بر اساس احترام، برابری و توافق گام به گام و متقابل شروع کنیم که دنباله گفت‌وگوها با گروه ۵ به علاوه یک است.»
جمهوری اسلامی تا کنون به طور موازی در رشته‌ای از گفت‌وگوها هم با آژانس اتمی و هم با قدرت‌های شش گانه شرکت کرده، اما این مذاکرات به هیچ نتیجه ملموسی نرسیده است.
"ادعای بی‌پایه"
نماینده‌ی جمهوری اسلامی در پاسخ به اظهارات نماینده‌ی امریکا گفت که آژانس اتمی پیوسته به نیروگاه اتمی اراک دسترس داشته است. او گفت که ایالات متحده که به دنبال دلایلی برای اثبات تولید سلاح اتمی توسط ایران است، هیچ دلیلی در دست ندارد. او موضع امریکا را "ادعای بی‌پایه" دانست و آن را با گزارش‌های مبنی بر دسترسی عراق به اسلحه کشتار جمعی مقایسه کرد. چیزی که صحت نداشت و دولت جورج بوش از آن بهانه‌ای برای حمله به عراق ساخت.
سلطانیه به خبرنگاران گفت که ایران "در برابر فشار، تهدیدات و تحریمات عقب‌نشینی نخواهد کرد." او تأکید کرد که جمهوری اسلامی به رغم تمام فشارهای بین‌المللی به ادامه برنامه اتمی خود مصمم است.
تولید ایزوتوپ
جمهوری اسلامی هدف برنامه‌های هسته‌ای خود را تولید برق و پژوهش‌‌های علمی خوانده است. اما قدرت‌های غربی غنی‌سازی اورانیوم در دو نیروگاه نطنز و فردو را با شک و تردید می‌نگرند؛ اینک رآکتور آب سنگین در نیروگاه نزدیک اراک نیز سوءظن غرب را برانگیخته است.
ایران گفته است که قصد دارد در نیروگاه اراک برای مصارف پزشکی و خدمات کشاورزی ایزوتوپ تولید کند؛ اما به نظر محافل کارشناسی غرب اين مرکز هسته‌ای توانايی آن را دارد که از طريق فرآوری مجدد سوخت مصرفی، پلوتونيوم مورد نياز برای ساخت سلاح هسته‌ای نيز توليد کند.
به گفته‌ی کارشناسان امور هسته‌ای، رآکتورهای آب سنگين، اورانيوم طبيعی مصرف می‌کنند و پسمانده‌ی سوختی آنها پلوتونيوم ۲۳۸ است که می‌تواند به عنوان مواد انفجاری در بمب‌های اتمی مورد استفاده قرار گيرد.
فشار اسرائیل
به گزارش خبرگزاری رويترز کارشناسان اسرائيل که برنامه‌ی راه‌اندازی راکتور آب سنگين اراک را به دقت زير نظر دارند، معتقد هستند که هرگونه عمليات احتمالی عليه اين نیروگاه بايد پيش از بهره‌برداری از آن به مرحله اجرا در آيد، تا به موقع از هرگونه احتمال نشت راديواکتيو در منطقه جلوگیری شود.
اسرائیل، که گمان می‌رود تنها قدرت دارای بمب اتمی در خاورمیانه باشد، برنامه هسته‌ای ایران را تهدید مستقیمی علیه خود می‌بیند. این کشور گفته است، در صورتی که مذاکرات و تحریمات نتواند برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند، در حمله نظامی علیه تأسیسات اتمی ایران تردید نخواهد کرد.
ارتش اسرائیل تا کنون دو بار به تأسیسات اتمی سایر کشورها حمله کرده است: در سال ۱۹۸۱ تأسیسات اتمی عراق مورد حمله نیروی هوایی اسرائیل قرار گرفت و در سال ۲۰۰۷ تأسیسات اتمی سوریه.
همراهی جامعه جهانی
به تازگی چین و روسیه نیز تا حدی از فشارهای غرب بر ایران پشتیبانی می‌کنند. دو قدرت بزرگ در کنار چهار قدرت بزرگ غربی، آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان، در بیانیه مشترکی "نگرانی عمیق" خود را از برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرده‌اند.
روز چهارشنبه (۵ ژوئن) کشورهای گروه ۱+۵، شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان، در بیانیه‌ای از ایران خواستند با "تعامل فوری و واقعی" به همکاری با "آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" پرداخته و سندی برای دسترسی بازرسان آژانس به برنامه هسته‌ای این کشور تدوین کند.
در بیانیه شش قدرت بزرگ جهانی از این‌که ۱۰ دور مذاکره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با جمهوری اسلامی بی‌نتیجه بوده، ابراز نگرانی شده است. آنها از ایران خواسته‌اند که به خواست جامعه بین‌المللی احترام بگذارد و درباره برنامه هسته‌ای خود شفاف‌سازی کند.
از ایران خواسته شده است که به "تمام تعهدات خود طبق قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل" عمل کند و "تمام اطلاعات لازم را به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی" ارائه دهد. در همین راستا "اتحادیه اروپا" نیز با صدور بیانیه‌ای ایران را به "تعلل" در مذاکرات متهم کرد و آن را "غیرقابل قبول" دانست.
جمهوری اسلامی به خاطر ادامه‌ی غنی‌سازی اورانیوم، تحت تدابیر تحریمی شدیدی قرار گرفته است. قدرت‌های بزرگ غربی عقیده دارند که جمهوری اسلامی در خفا به دنبال تولید سلاح هسته‌ای است. جمهوری اسلامی همواره این نظر را رد کرده و گفته است که انرژی هسته‌ای را برای اهداف صلح‌آمیز می‌خواهد.