ضدحمله نیروهای اوکراینی علیه اشغالگران مطابق انتظار پیش نمیرود. یکی از علتهای اصلی آن برتری هوایی روسیه است. روسیه پس از یک وقفه دو هفتهای بار دیگر شهر کییف را با دهها پهپاد هدف قرار داد.
تبلیغات
ضدحمله نیروهای اوکراینی برای عقب راندن اشغالگران روسی و بازپس گرفتن مناطق اشغالی، به خصوص در جنوب و شرق اوکراین از مدتی پیش آغاز شده اما آنگونه که امید میرفت پیش نمیرود.
وزیر خارجه اوکراین میگوید، برای کندی پیشروی نیروهای اوکراینی در مناطق اشغالی علتهای مختلفی وجود دارد که سه تای آنها مشکلآفرینتر هستند.
دمیترو کولبا در گفتوگویی که یکشنبه، دوم ژوئیه (۱۱ تیر) منتشر شد برتری نیروی هوایی روسیه را یکی از سه چالش اصلی ضدحملههای اخیر عنوان کرد.
وزیر خارجه اوکریان در مصاحبه با نشریات بنگاه انتشاراتی "اشپرینگر" آلمان گفته است، نیروی هوایی روسیه با کمک جنگندهها و بالگردهای تهاجمی توانسته توان رزمی ضدحملههای نیروهای اوکراینی را تضعیف کند.
به گفته کولبا گذشتن از مناطق به شدت مینگذاری شده توسط نیروهای روسی و خطوط دفاعی مستحکم و فشرده آنها چالش اصلی دیگر است که کار پیشروی را دشوار میکند.
کولبا افزوده، سومین چالش مهم این است که نیروهای مسلح اوکراین با کمبود سامانههای دفاع ضدهوایی روبرو هستند.
مینگذاری شدید مناطق اشغالی
خبرگزاری آلمان به نقل از کولبا نوشت، نیروهای اوکراینی گاهی مجبورند یک مسیر ۲۰۰ تا ۳۰۰ متری را طی یک روز به دشواری مینروبی کنند تا راه برای پیشروی سربازان آماده شود.
تجاوز نظامیان روسیبه خاک اوکراین ۲۴ فوریه سال گذشته آغاز شد و اشغال مناطق وسیعی از شرق و جنوب این کشور در روزها و هفتههای نخست را در پی داشت.
در بیش از یک سال و چهار ماه گذشته نیروهای روسی در مناطق اشغالی حساس خطوط دفاعی مستحکمی با بتن، فولاد و مصالح دیگر ساختهاند که گذشتن از آنها به سادگی ممکن نیست.
کشورهای غربی متحد اوکراین چند ماه پس از آغاز تجاوز نظامی روسیه رفته رفته به درخواستهای کییف برای دریافت تسلیحات و مهمات پاسخ مثبت دادند و با توجه به افزایش قابل ملاحظه این کمکها در ماههای اخیر کندی پیشرفت ضدحمله با انتقادهایی روبرو شده است.
در انتظار دریافت جنگندههای غربی
کییف از مدتها پیش خواستار دریافت جنگندههای پیشرفته از حامیان غربی خود بود که موافقت با آن پس از ماهها رایزنی و مذاکره حدود دو ماه پیش انجام شد.
وزیر خارجه اوکراین در مصاحبه با نشریات بنگاه انتشاراتی "اشپرینگر" ضمن اشاره به این مسئله میگوید، اگر تصمیم درباره ارسال جنگندهها هشت ماه پیش گرفته میشد آنها اکنون در اختیار ارتش این کشور بودند و موازنه قدرت به گونهای دیگر بود.
یکی از نگرانیهای کشورهای غربی استفاده احتمالی اوکراین از تسلیحات دوربرد و جنگندههای پیشرفته برای حمله به اهدافی در داخل خاک روسیه است که میتواند به معنای تبدیل آنها به یکی از طرفهای جنگ با مسکو تلقی شود.
کولبا با اشاره به این که کییف از نخستین روز تجاوز نظامی روسیه خواستار تسریع ارسال جنگندههای غربی شده تاکید کرد، "تردیدی نیست" که از این جنگندهها فقط در حریم هوایی اوکراین استفاده میشود.
وزیر خارجه اوکراین در واکنش به انتقادها از کندی پیشرفت ضدحمله علیه نیروهای روسی خطاب به منتقدان گفت: «بیائید اینجا و فقط تلاش کنید ده قدم پیش روید بدون این که کشته شوید.»
او در عین حال نسبت به پیروزی علیه متجاوزان روسی ابراز اطمینان کرد و افزود، هر روز شاهد موفقیتهای جدید نیروهای اوکراینی است و دلیلی نمیبیند ضدحمله موفقیتآمیز نباشد.
ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری اوکراین به تازگی تاکید کرد که نیروهای اوکراینی در مناطق شرقی و جنوبی در حال پیشروی هستند و تقویت نیروهای توپخانه در این جبههها "به طور آشکار اولویت دارد".
حمله پهپادی جدید روسیه به کییف
در همین حال نیروی هوایی ارتش روسیه پس از یک وقفه حدود دو هفتهای بار دیگر شامگاه شنبه با دهها پهپاد تهاجمی پایتخت اوکراین را هدف قرار داد.
سرهی پوپکو، فرمانده نظامی کییف در کانال تلگرامی خود نوشت، سامانههای پدافند هوایی پایتخت تمام پهپادهای تهاجمی را رهگیری و منهدم کردهاند.
به گزارش خبرگزاری رویترز شب گذشته صدای انفجارهایی در کییف به گوش رسیده که شبیه صدای انفجار موشکهای ضدهوایی بوده است.
به گفته پوپکو درباره خسارتها و تلفات احتمالی حمله پهپادی شنبه شب گزارشی دریافت نشده است. روسیه نیز تا کنون در باره این حملهها اطلاعاتی منتشر نکرده است.
حمله هوایی شدید قبلی روسیه به اوکراین شامگاه بیستم ژوئن رخ داد و طی آن پایتخت و شهر لویو در ۷۰ کیلومتری مرز لهستان هدف قرار گرفتند.
آن زمان منابع اوکراینی اعلام کردند که۳۰ پهپاد در حمله به این دو شهر مشارکت داشتند که ۲۸ فروند آنها رهگیری و منهدم شدند.
گلایه از کندی آموزش خلبانان اوکراین
با توجه به نقش برتری هوایی روسیه در مقابله با ضدحمله نیروهای اوکراینی، کییف بیش از پیش خواستار تسریع آموزش خلبانان اوکراینی برای پرواز با جنگندههای غربی به خصوص هواپیماهای جنگی ساخت ایالات متحده است.
زلنسکی روز شنبه در دیدار با پدرو سانچز، نخستوزیر اسپانیا در کییف گلایه کرد که آموزش خلبانان اوکراینی به کندی پیش میرود.
شماری از حامیان اروپایی اوکراین ماه مه اعلام کردند برایتحویل جنگندههای پیشرفته به کییف ائتلافی تشکیل دادهاند و آمریکا برای ارسال جنگندههای F-16 چراغ سبز نشان داد.
تا کنون به طور رسمی اطلاعاتی درباره جزئیات و زمانبندی آموزش خلبانان اوکراینی توسط همپیمانان اروپایی کییف منتشر نشده است.
سلاحهایی که غرب در اختیار اوکراین گذاشت به روایت تصویر
بدون کمکهای تسلیحاتی کشورهای غربی، اوکراین توان مقابله با تجاوز ارتش روسیه را نداشت. چه سلاحهایی برتری تسلیحاتی روسیه بر اوکراین را برهم زدند؟ در این گزارش تصویری ببینید:
تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با ورود و پیشروی هزاران دستگاه تانک و زرهپوش به خاک این کشور آغاز شد. یکی از مهمترین سلاحهایی که بلای جان تانکهای روسی و مانع از پیشروی آنها شد موشک دوشانداز ضد تانک هدایت شونده جاولین (نیزه) است. طبق آمار رسمی فقط آمریکا ۴هزار و ۶۰۰ دستگاه از این موشکها را در اختیار اوکراین قرار داده و دیگر کشورهای غربی نیز شمار دیگری به اوکراین فرستادهاند.
آمریکا ۵ فروند هلیکوپتر ترابری نظامی میل ۱۷ ساخت روسیه که تاکنون ۱۵ هزار فروند از آن ساخته شده و در ۷۰ کشور مستقر هستند را در اختیار ارتش اوکراین قرار داده است. همچنین یکصد فروند پهپاد انتحاری نیز به ارتش اوکراین تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/Kacper Pempel
پایان برتری هوایی با اف آی ام-۹۲ استینگر
نیروی هوایی اوکراین عملا از چند هواپیما و هلیکوپتر قدیمی ساخت اتحاد شوروی سابق تشکیل شده بود. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین با برتری مطلق هوایی این کشور همراه بود که ارسال موشکهای دوشانداز ضد هوایی استینگر با سیستم گرمایاب به این برتری هوایی پایان داد. آلمان ۵۰۰ دستگاه، آمریکا ۱۴۰۰ دستگاه و سایر کشورهای غربی نیز مقادیر دیگری استینگر به اوکراین کمک کردند.
عکس: picture-alliance/epa/C. Rehder
موشک ضد تانک NLAW
سلاح دوشپرتاب و یک بار مصرف "ضد تانک سبک نسل بعدی" (NLAW) در سوئد توسعه یافته و در بریتانیا تولید شده است. بریتانیا تا ماه مارس ۶ هزار راکت به اوکراین کمک کرده که ۳ هزار و ۶۱۵ قبضه آن "NLAW" بوده است.
عکس: Pavlo Palamarchuk/AP/dpa/picture alliance
خوردوهای زرهپوش و کمکهای دارویی
دولت آلمان تاکنون ۸۰ دستگاه خودرو زرهپوش به همراه ۵۰ دستگاه آمبولانس و کمکهای دارویی دیگر به اوکراین ارسال کرده است.
عکس: Daniel Karmann/dpa/picture alliance
ارسال استرالا ۲ انبار شده در آلمان
از دوران جنگ سرد در انبارهای تسلیحاتی آلمان دمکراتیک (آلمان شرقی) موشکهای دوشانداز ضد هوایی استرلا ۲ ساخت اتحاد شوروی که در ناتو به آن "سام ۷" گفته میشد، نگهداری میشدند. به دستور دولت آلمان ۲۷۰۰ قبضه از این موشکها برای کمک به اوکراین فرستاده شدند. دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو سابق مانند لهستان و رومانی نیز از این موشکها به اوکراین فرستادهاند.
عکس: Michael Mandt/Bundeswehr/dpa/picture alliance
هاموی، رادار و قایقهای گشتزنی
در میان کمکهای آمریکا به اوکراین ۷۰ دستگاه خودرو "هاموی" (هامر اچ وان)، ۳ فروند قایق گشتزنی، ۸ دستگاه سیستم رادار، ۲۵ هزار کلاهخود و ۲۵ هزار جلیقه ضد گلوله دیده میشود.
عکس: AFP/Getty Images/S. Supinsky
سلاح ضد تانک، مسلسل و فشنگ و غذای سربازی
پانصد قبضه "سلاح ضد تانک ۳" به همراه یک هزار گلوله، ۱۰۰ قبضه تیربار "ام ژ۳"، ۱۶ میلیون فشنگ، ۲۳ هزار کلاهخود، ۱۳۰۰ جلیقه ضد گلوله، ۳۵۰ هزار پرس غذای سربازی از دیگر کمکهای آلمان تا ماه مارس به اوکراین بوده است.
عکس: Philipp Schulze/dpa/picture alliance
توپ، خمپاره و فشنگ
آمریکا همچنین تاکنون ۶۰ میلیون فشنگ، بیش از یک میلیون خمپاره و گلوله توپ، ۳۰۰ قبضه خمپارهانداز، یک هزار قبضه کلت کمری، ۵ هزار قبضه تفنگ و ۶۰۰ قبضه مسلسل به ارتش اوکراین کمک کرده است.
عکس: Sgt Paris/Capers /UPI Photo/imago
کمکهای هلند
هلند نیز کمکهای نظامی به اوکراین ارسال کرده است. این کمکها شامل ۴۰۰ قبضه سلاح ضد تانک، ۲۰۰ قبضه موشک ضد هوایی استینگر، ۱۰۰ قبضه سلاح تکتیرانداز، ۳۰ هزار فشنگ مربوطه و دستگاه مینیاب میشود.
عکس: Bundeswehr/Walter Wayman
دفاع ضد پهپاد
ارتش اوکراین همچنین چهار سیستم دفاعی ضد پهپاد از آلمان دریافت کرده است. افزون بر این ارتش اوکراین ۱۶ دوربین دید در شب و همچنین دوربینهای دیگر نیز تحویل گرفته است.
عکس: Nicolas Armer/dpa/picture alliance
ارسال بیامپی به اوکراین
دولت آلمان به جمهوری چک اجازه داده است تا ۵۸ دستگاه "PbV-501" که سابقا به آن "بی ام پی ۱" گفته میشد را در اختیار اوکراین قرار دهد. این زرهپوشها قبلا متعلق به جمهوری دمکراتیک آلمان (آلمان شرقی) بود که پس از وحدت دو آلمان در اختیار ارتش آلمان قرار گرفتند که بعدا در پایان دهه ۹۰ میلادی به سوئد و از آنجا به جمهوری چک تحویل داده شدند. استفاده از این خودروها منوط به اجازه آلمان است.
عکس: Stefan Sauer/dpa/picture alliance
هدیه موشک ضد هوایی اس ۳۰۰
دولت اسلواکی سیستم موشکهای پدافند هوایی اس ۳۰۰ خود که ساخته روسیه است را به اوکراین هدیه کرده است. برد این موشکها بالغ بر ۱۰۰ کیلومتر است و بدین ترتیب باز هم از برتری هوایی روسیه کاسته شده است.
عکس: picture-alliance/dpa
ارزش کمکها تا حال چقدر بوده است؟
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) یک بسته ۵۰۰ میلیون یورویی به اوکراین کمک کرد که در مجموع کمکهای این اتحادیه به یک و نیم میلیارد یورو رسید. متعاقب آن دولت بایدن نیز از تحویل تجهیزات نظامی به ارزش ۸۰۰ میلیون دلار دیگر خبر داد که مجموع کمکهای ایالات متحده به اوکراین به ۲/ ۳ میلیارد دلار بالغ میشود. فرانسه نیز تاکنون ۱۰۰ میلیون یورو کمک نظامی کرده است.