اکثر قطعات پهپادهای ایرانی مورد استفاده روسیه آمریکایی هستند
۱۴۰۱ آبان ۲۶, پنجشنبه
بر اساس اسناد اطلاعاتی به دست آمده در اوکراین، ردپای شرکت‌هایی از آمریکا، آلمان، ژاپن و اسرائیل در پهپادهای ساخت ایران وجود دارد. اکثر اینها قطعاتی هستند که می‌توان به راحتی در بازار آنلاین آنها را تهیه کرد.
نمونه‌ای از پهپادهای ایرانیعکس: Iranian Army/AP/picture alliance
تبلیغات
بنا بر گزارشی که نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال منتشر کرده، اکثر قطعات پهپادهایی که ایران به روسیه داده و در اوکراین استفاده شدهاند، ساخت آمریکا، کشورهای اروپایی و کشورهای غربی هستند.
این داده‌ها بر اساس اسناد جدید اطلاعاتی اوکراین به دست آمده که موفقیت تلاش‌های ایالات متحده برای محدود کردن ارسال پهپادهای ایرانی را زیر سوال می‌برد.
افشای این داده‌ها در حقیقت تاییدی بر موفقیت ایران در ایجاد یک صنعت قدرتمند تسلیحاتی به پشتوانه قطعات ارزان قیمت و در دسترس تجاری است که می‌توان از غرب تهیه کرد و در عین حال تحریم‌های ایالات متحده را دور زد.
بر اساس اسنادی که وال استریت ژورنال از کمیسیون مستقل مبارزه با فساد (NAKO)؛ یک سازمان غیرانتفاعی مستقر در کی‌یف که تحقیقات اطلاعات نظامی اوکراین را تأیید می‌کند، به دست آورده، سه چهارم قطعات پهپادهای ایرانی مورد استفاده توسط روسیه که در اوکراین سرنگون شدهاند، ساخت ایالات متحده آمریکا هستند.
در یک مورد محققان توانسته‌اند یک پهپاد ایرانی مهاجر ۶ را که پس از هک شدن در اواسط پرواز توسط کی‌یف، دست نخورده سقوط کرد، بررسی کنند. در این بررسی مشخص شد که حدود نیمی از قطعات این پهپاد ساخت شرکت‌های آمریکایی است و یک سوم قطعات آن از شرکت‌های ژاپنی آمده است.
نشریه "میدل ایست آی" که گزارشی در این باره تهیه کرده خواهان پاسخ سفیر ایران در سازمان ملل شده است. او به پرسش این نشریه پاسخ نداده ولی گفته ایران آماده است تا با اوکراین در سطح کارشناسان فنی و پهپادهای تحقیقی یا درباره ادعای مالکیت قطعات این پهپادها ملاقات کند.
ایران تحت تحریم‌های شدید ایالات متحده قرار دارد و در میان این تحریم‌ها کنترل صادرات قطعات تجاری که می‌تواند در ساخت سیستم‌های تسلیحاتی استفاده شود، نیز هستند. اما کارشناسان هشدار داده‌اند که ترکیب ساده پهپادهای ایرانی و دسترسی به بسیاری از قطعات در بازار تجاری، مهار صادرات آنها را دشوار می‌کند.
این گزارش تاکید می‌کند که بسیاری از قطعات یافت شده در این پهپادها تحت کنترل صادرات قرار ندارند و می‌توانند به راحتی به صورت آنلاین خریداری شده و از سایر کشورها به ایران وارد شوند.
در ماه اکتبر وال استریت ژورنال به یک گزارش محرمانه که برای دولت بریتانیا تهیه شده بود استناد کرد که در آن آمده بود چگونه ایران توانسته به شورشیان حوثی در یمن پهپاد ارسال کند و تحریم‌ها را با استفاده از شرکت‌های تجاری برای تهیه قطعات دور بزند.
قطعاتی از اسرائیل تا ژاپن
پهپاد مهاجر ۶ که توسط کارشناسان اوکراینی بررسی شده شامل دستگاهی برای امکان مانور خلبان است که این دستگاه توسط شرکت ژاپنی Tonegawa-Seiko ساخته شده است. قطعات الکترونیکی این پهپاد نیز توسط شرکت آلمانی Infineon Technologies و شرکت آمریکایی Microchip Technology واقع در آریزونا ساخته شدهاند.
یک سخنگوی شرکت "میکروچیپ تکنولوژی" در آریزونا به وال استریت ژورنال گفته است: «بدون دسترسی به خود دستگاه، ما نمی‌توانیم بگوییم که آیا محصول میکروچیپ است یا تقلبی است و اگر محصول میکروچیپ است، چگونه در این اپلیکیشن خاص ظاهر شده است.»
لنز مادون قرمز تلسکوپی با وضوح بسیار بالا که در پهپاد مهاجر ۶ برای نظارت و هدف‌گیری به کار رفته، ساخت شرکت اسرائیلی Ophir Optronics Solutions است.
اورشلیم پست در این باره نوشته وزیر دفاع اسرائیل روز چهارشنبه ۱۶ نوامبر درباره این گزارش گفته اسرائیل در حال بررسی یافته‌ها است و بررسی اولیه نشان می‌دهد که لنز مورد نظر یک قطعه دفاعی تحت کنترل یا تحریم و یا یک کالای مورد استفاده دوگانه نیست.
آمریکا ایران را متهم کرده که قطعات اصلی برای پهپادهایش را از چین تهیه می‌کند و پکن چشم خود را بر فروش این پهپادها به نیروهای نیابتی ایران در منطقه که با کمک چین ساخته شده، بسته است.
پهپادهای استفاده شده توسط نیروهای نیابتی ایران در یمن، لبنان و عراق از سوی مقامات آمریکایی به عنوان یکی از مهمترین چالش‌های امنیتی در خاورمیانه شناخته شده است. با این حال، استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی اولین استفاده از آنها در یک میدان جنگ متعارف و در قلمرو اروپا است.
تحلیلگران می‌گویند یکی از چالش‌های آمریکا برای مبارزه با برنامه پهپادی ایران این است که بسیاری از متحدان واشنگتن - از جمله در اروپا - از امضای تحریم‌های گسترده علیه ایران خودداری کرده‌اند.
روز سه‌شنبه ۱۵ نوامبر، آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه شرکت‌هایی در ایران، روسیه و امارات متحده عربی به دلیل تسهیل در انتقال و تولید پهپادهای ایرانی برای استفاده در اوکراین وضع کرد.
ایران پس از هفته‌ها تکذیب، بالاخره تایید کرد که به روسیه پهپاد فروخته اما گفت این فروش پیش از حمله روسیه به اوکراین بوده است.
با مهمترین پهپادهای جهان آشنا شوید
تا سال ۲۰۰۷ میلادی تنها آمریکا بود که به "پرنده هدایت‌پذیر از دور" یا به اختصار "پَهپاد" نظامی سنگین مسلح بود. حالا بیش از ۳۰ کشور از این تکنولوژی استفاده می‌کنند. نگاهی به دنیای پهپادها در این گزارش تصویری:
عکس: AP Photo/picture alliance
پهپادها را می‌توان در کنار ماموریت تعریف شده "شناسایی" یا "عملیاتی" با وزن، ارتفاع، برد و زمان پروازی هم تقسیم‌بندی کرد. بدین ترتیب پهپادهای تا ۲۰ کیلو گرم وزن جزو رده سبک، ۲۰ تا ۱۵۰ کیلو جزو رده نیمه سنگین و ۱۵۰ تا ۶۰۰ کیلو جزو رده سنگین و بالای ۶۰۰ کیلو وزن جزو رده فوق سنگین محسوب می‌شوند.
عکس: Liz Wolter/US Navy/picture alliance
Northrop Grumman X-47
از سری "B" این پهپاد رادار گریز در سال ۲۰۱۱ رونمایی شد و در اختیار نیروی دریایی آمریکا قرار گرفت. این پهپاد بیش از ۱۱ متر طول، با بال‌های باز نزدیک به ۱۹ متر عرض و بیش از سه متر ارتفاع دارد. این پهپاد تا ارتفاع ۱۲ هزار و ۱۹۲ متری و شعاع ۲ هزار و ۷۷۰ کیلومتر پرواز می‌کند، می‌تواند در آسمان بصورت خودکار سوخت‌گیری کند و قابلیت حمل ۲ هزار ۴۵ کیلوگرم سلاح را دارد.
عکس: AP Photo/picture alliance
CH-5
سری پنجم پهپادهای چینی چیزی کمتر از رقیب آمریکایی " MQ-9-Reaper" ندارند. این پهپاد ۶ هزار و ۵۰۰ کیلومتر برد دارد، می‌تواند ۶۰ ساعت در آسمان بماند و مسلح به ۲۴ راکت است و تا یک هزار کیلوگرم می‌تواند مهمات حمل کند. تولید سری دیگری از این پهپادها با توانایی ماندن ۱۲۰ ساعت در آسمان و افزایش برد آن به ۱۰ هزار کیلومتر در برنامه قرار دارد.
عکس: Shan He/dpa/picture alliance
General Atomics MQ-1
این پهپاد که پیشتر با نام "RQ1" شناخته می‌شد از سال ۱۹۹۵ تا سال ۲۰۱۸ مهمترین پهپاد شناسایی و بعدا عملیاتی ارتش آمریکا بود. در کشورهای افغانستان، پاکستان، بوسنی، لیبی، یمن و سوریه از آن صدها بار برای حملات نظامی هدفمند استفاده شده است. ۳۶۰ فروند از این پهپاد به نیروی هوایی آمریکا تحویل داده شد که آخرین آن در سال ۲۰۱۱ بود.
عکس: picture-alliance/dpa/T. Lopez
General Atomics MQ-9
از این پهپاد برای حمله به کاروان قاسم سلیمانی در عراق استفاده شد. " MQ-9" از سال ۲۰۰۷ به خدمت ارتش آمریکا درآمد و سری "بی" آن در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۲۰ آزمایش شد. این پهپاد می‌تواند تا ۲۷ ساعت در آسمان بماند و توانایی حمل ۱۳۶۱ کیلو مهمات دارد. تا سال ۲۰۱۹ به نیروی هوایی آمریکا ۲۶۹ فروند تحویل داده شده است.
عکس: Reuters/J. Smith
RQ-4 Global Hawk
کمپانی "نورثروپ گرومن" سازنده سری پهباد‌های "RQ" است. این پهپاد "شناسایی" است که ۴۶ فروند آن در اختیار نیروی هوایی و دریایی آمریکا قرار گرفته است. این پهپاد می‌تواند تا ۴۰ ساعت در ارتفاع ۲۰ کیلومتری پرواز و اطلاعات جمه‌آوری و مخابره کند.
عکس: Imago/US Air Force
Heron
پهپاد شناسایی هرون اسرائیلی در اختیار ارتش‌های آلمان، هند، استرالیا، فرانسه، برزیل ترکیه، کانادا، آمریکا و ویتنام قرار گرفته است. از این پهپاد در عملیات‌هایی با فاصله طولانی استفاده می‌شود، چرا که توانایی سی ساعت پرواز در ارتفاعی حدود ۱۰ کیلومتر را داراست.
عکس: Imago Images/StockTrek Images/O. Zidon
IAI Harop
صنایع هوا- فضای اسرائیل نیز با پهپاد انتحاری هاروپ در زمره پهپادهای مهم جهان جای گرفته است. هاروپ با یک هزار کیلومتر برد، ۶ ساعت پرواز و قابلیت حمل ۲۳ کیلو مواد منفجره را دارد و سامانه‌های ضد هوایی توانایی رهگیری و ردگیری آن را ندارند.
عکس: Getty Images/AFP/E. Piermont
Northrop Grumman MQ-8
یک بالگرد بدون سرنشین ساخت ایالات متحده آمریکا با قابلیت نشست و برخاست عمودی و توانائی اجرای عملیات از عرشه هر واحد شناور می‌باشد. سری "بی" این بالگرد به موشک‌های ضد تانک و هوا به زمین مجهز شده است. تا کنون ۳۰ فروند از این هلی‌کوپترهای بدون سرنشین تحویل ارتش آمریکا شدهاند.
عکس: US Navy/picture alliance
Bayraktar TB2
ترکیه در سال‌های اخیر به یک قدرت پهپادی تبدیل شده است. شرکت "سلجوق بایراکدار"، داماد رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه، سازنده این پهپادها است. از این پهپاد در مناطق کردنشین، شمال سوریه و جنگ لیبی استفاده شده و در منطقه ترک‌نشین جزیره قبرس نیز مستقر شدهاند. از سال ۲۰۱۷ نزدیک به یکصد فروند از این پهپاد در اختیار ارتش ترکیه قرار گرفته است.
عکس: Murat Cetinmuhurdar/Turkish Presidency/handout/picture alliance / AA
TAI Anka
صنایع هوا – فضای ترکیه همچنین سری پهپادهای "آنکا" را نیز ساخته است که بیش از ۲۶ ساعت در هوا می‌ماند و قابلیت حمل ۲۰۰ کیلو مهمات را دارد و می‌توان آن را از طریق ماهواره نیز کنترل کرد. این پهپاد دارای ۲۰۰ کیلومتر محدوده عملیاتی است.
عکس: TAI
شاهد ۱۲۹
ایران نیز به ساختن پهپادهای متعددی دست زده است که از ابابیل، پهپادهای سری مهاجر، شاهد، شاهد ۱۲۹، سریر اس ۱۲۰، فطرس، رعد ،شاهد ۱۲۳ و کمان ۱۲ می‌توان نام برد. شاهد ۱۲۹ (عکس) از سال ۲۰۱۳ در خط تولید قرار گرفته، دارای ۲ هزار کیلومتر برد است و یک نمونه آن به چهار موشک ضد تانک سدید ۱ مجهز شده است.
عکس: Fars Agency
Lockheed Martin RQ-170
تازه در سال ۲۰۱۱ پس از سقوط یک فروند پهپاد شناسایی رادار گریز "آر کیو ۱۷۰" در خاک ایران، این پهپاد شهرت جهانی یافت. چند سال بعد جمهوری اسلامی ایران مدعی شد که موفق به مهندسی معکوس این پهپاد شده و ۵۰ دستگاه از آن را تولید کرده است.
عکس: dapd
S-70 Okhotnik-B
پس از فروپاشی اتحاد شوروی، روسیه در عرصه ساخت پهپاد از آمریکا عقب افتاد و تلاش اخیر این کشور با ارائه "سوخو ۷۰ اخوتونیک" شباهت زیادی به رقیب آمریکایی خود "RQ 170" دارد که چند سال پیش در خاک ایران سقوط کرد. این پهپاد می‌تواند ۲ تن مهمات حمل کند، سرعت آن یک هزار کیلومتر در ساعت و محدوده عملیات آن ۶ هزار کیلومتر است. از سال ۲۰۲۴ قرار است در اختیار ارتش روسیه قرار گیرد.
این پهپاد رادارگریز ساختِ کارخانهٔ داسو اویاسیون در کشور فرانسه است. این هواگرد برای نخستین بار در ۱ دسامبر ۲۰۱۲ میلادی مورد استفاده قرار گرفت و هدف آن تحقیقات بر روی تکنولوژی پهپادی است و قرار نیست مورد تولید سریالی قرار بگیرد.
