آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشور اروپایی حاضردر گروه ۴+۱ که مذاکرات با ایران برای احیای برجام را پیش می‌برد در بیانیه مشترکی اعلام کردند، "با توجه به اقدامات ایران در توسعه برنامه هسته‌ای‌اش به نقطه‌ای نزدیک می‌شویم که توافق برجام عملاً در حال بی‌معناشدن است".

این بیانیه در جلسه شورای امنیت که روز سه‌شنبه، ۲۳ آذر (۱۴ دسامبر) در ارتباط با احیای برجام و چند و چون اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل برگزار شد، انتشار یافت.

بنا بر توافق برجام که در سال ۲۰۱۵ میان جمهوری اسلامی و گروه ۵+۱ متشکل از اعضای شورای امنیت و آلمان به دست آمد  و نیز بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل که بر این توافق استوار است، در ازای محدودشدن فعالیت‌های هسته‌ای ایران تحریم‌های بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی برچیده خواهد شد.

جمهوری اسلامی در سال ۲۰۱۸ در پی خروج دولت ترامپ از این توافق و اعمال "تحریم‌های حداکثری" علیه ایران از سطح تعهدات برجامی خود کاست و دوباره به غنی‌سازی اورانیوم در سطحی فراتر از ۵ / ۳ درصد، انباشت این مواد و توسعه سریع فناوری‌های سانتریفیوژ‌ی خود دست زد.

در بیانیه سه کشور اروپایی که از سوی نیکلاس د ریوایر، سفیر فرانسه در جلسه شورای امنیت سازمان ملل قرائت شد، از رویکرد ایران در "نادیده‌گرفته‌شدن توافقاتی که در ۶ دور مذاکره در ماه‌های آخر دولت روحانی در وین در مذاکرات وین به دست آمد" انتقاد شده است.

بیانیه می‌گوید که دولت جدید ایران "از توافقاتی که پس از چندین هفته مذاکرات سخت در وین به دست آمد، عقب‌نشینی کرده و مطالبات حداکثری بیشتری را روی میز گذاشته است".

اشاره بیانیه به شش دور مذاکراتی است که از دی‌‌ماه سال گذشته تا پایان دولت روحانی در مردادماه  امسال میان گروه ۴+۱ و ایران برای احیای برجام و بازگشت آمریکا به این توافق در جریان بود و بنا به گفته مقام‌های دولت روحانی تا ۸۰ درصد مسائل و اختلافات فی‌‌مایبن حل شده بودند.

سه کشور اروپایی گفته‌اند که ایران باید از گشوده‌بودن درهای دیپلماسی استفاده کند و عزم خود را برای ممانعت از فروپاشی برجام و رسیدن به توافقی که مطابق با منافع مردم ایران باشد نشان دهد.

آنتیه لیندرتسه، سفیر آلمان در سازمان ملل نیز در جلسه سه‌شنبه شورای امنیت گفت که اقدامات هسته‌ای ایران در ۶ ماه گذشته با مفاد توافقات برجام در تناقض است و "زمان (حصول توافق) به سرعت در حال پایان یافتن است".

تخت‌روانچی: شرایط ایران با برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تطابق دارد

جمهوری اسلامی متهم است که علاوه به کاهش فاحش تعهدات برجامی خود در ماه‌های گذشته بیش از پیش برای نظارت مأموران آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای خود محدودیت ایجاد کرده است.

خانم لیندا توماس-گرینفیلد، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز در این جلسه شورای امنیت ایران را فراخواند که برای پیشرفت مذاکرات وین ابتدا جدیت و عزم خود را در پای میز مذاکره نشان دهد و سریعا به رعایت توافق برجام برگردد.

مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل با رد اتهامات سه کشور اروپایی و آمریکا آنها را از "انجام هرگونه خطایی" برحذر داشت و گفت که "مطالبات ایران در مذاکرات وین  با روح برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ مطابقت دارد".

او خواست ایران را "اجرای کامل، به موقع، بدون قید و شرط و قابل راستی‌آزمایی برجام، نه بیشتر و نه کمتر" توصیف کرد و افزود: «هرگونه تلاش برای مرتبط کردن اجرای برجام به موضوعات نامربوط یا بررسی گسترش یا توسعه‌دادن بندهای آن، مطلقا غیرقابل قبول و محکوم به شکست است.»

کشورهای غربی طرف توافق در برجام می‌گویند، انتظار داشته‌اند توافق برجام در سال ۲۰۱۵ محملی برای رویکرد و بازنگری ایران در سیاست‌‌ها و راهبردهای منطقه‌ای‌و محدودسازی برنامه موشکی‌اش باشد؛ انتظاری که برآورده نشده است.

در ابتدای جلسه شورای امنیت در روز سه‌شنبه، روزماری دیکلارو، مسئول سازمان ملل در مسائل سیاسی آمریکا را فراخواند که تحریم‌ها علیه ایران را لغو کند. او همزمان ایران را موظف دانست که اقداماتی را که با مغایر تعهداتش در برجام است به کنار بگذارد.

نگرانی گروسی و خوشبینی ایران به رسیدن توافق با او

ساعاتی پیش از جلسه شورای امنیت، خبرگزاری آسوشیتدپرس متن مصاحبه‌ای بلند با مدیرکل آژانس بین‌المللی آژانس اتمی را منتشر کرد که در آن رافائل گروسی با توجه به اقدامات محدودکننده ایران در راه فعالیت بازرسان این آژانس از این که تصویری روشن از فعالیت هسته‌ای این کشور در دست نیست، ابراز نگرانی کرده بود.

آژانس به خصوص ممانعت جمهوری اسلامی از تعویض کارت‌های حافظه دوربین‌های نصب‌شده در مرکز تسا در کرج را محدودیتی اساسی در رصد فعالیت‌های هسته‌ای ایران تلقی می‌کند. این مرکز در کار تحقیق و تولید سانتریفیوژهای پیشرفته برای غنی‌سازی اورانیوم است.

گروسی در این مصاحبه همچنین گفته است، ادعا نمی‌کند که ایران در حال ساخت سلاح هسته‌ای است، ولی سطحی از غنی‌سازی که این کشور در حال حاضر انجام می‌دهد را عمدتا کشورهای دارای سلاح هسته‌ای انجام می‌دهند.

ساعاتی پس از انتشار این مصاحبه با گروسی، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با شبکه انگلیسی سیمای جمهوری اسلامی (پرس تی وی) گفت که در گفت‌وگوهای محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران با  مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی پیشرفت‌هایی حاصل شده است.

او بدون آن که به جزئیات اشاره کند،  افزود که "گفت‌وگوهای جاری میان اسلامی و گروسی، منجر به پیشرفت و کاهش شکاف‌ها بر سر چندین موضوع مورد نظر طرفین شده است و تفاهم طرفین نزدیک است".