روزنامه‌ی "تهران امروز" در شماره‌ی روز چهارشنبه، ۴ شهریور، خبر داد، احتمال خرید سهام شرکت مخابرات از سوی "بنیاد تعاون سپاه" جدی شده است. سهام شرکت مخابرات ایران روز ۱۸ شهریور در بورس تهران عرضه خواهد شد و بنابر گزارش "تهران امروز"، خریدار سهام عمده‌ی آن نیز از هم‌اکنون تقریبا مشخص شده است.

به نوشته‌ی "تهران امروز"، براساس پروانه‌ای که برای ورود شرکت مخابرات به بورس تنظیم شده، همه‌ی بخش‌های زیر پوشش شرکت از جمله، تلفن ثابت، تلفن همراه، ارتباطات دیتا و زیرساخت‌های آن، به‌طور یک‌جا از انحصار بخش دولتی خارج شده و به بخش خصوصی منتقل می‌گردد.

در میان فهرست خریداران شرکت مخابرات، "بنیاد تعاون سپاه"، "شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان" و "شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)" دیده می‌شوند، اما براساس گزارش "تهران امروز"، از همین حالا قطعی‌ست که خریدار اصلی سهام مخابرات "بنیاد تعاون سپاه"، وابسته به سپاه پاسداران ایران است. اگر این معامله صورت گیرد، سپاه مالک ۵۱ درصد سهام شرکت مخابرات خواهد بود.

"شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان" که نامش در فهرست خریداران آمده، متعلق به "موسسه مالی و اعتباری مهر" است که در اختیار بسیج سپاه پاسداران است. این شرکتِ وابسته به بسیج، در حال حاضر فعال‌ترین شرکت در بازار بورس است.

خصوصی‌سازی خصوصی

عرضه‌ی سهام شرکت مخابرات ایران در چارچوب اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی صورت می‌گیرد که بر اساس آن شماری از شرکت‌های تحت کنترل دولت به بخش‌ خصوصی واگذار می‌شوند. اما این تنها صورت مسئله است. به نوشته روزنامه‌ی "تهران امروز"، با وجود گذشت ۴ سال از ابلاغ سیاست‌های کلی اجرای اصل ۴۴، اگر سهام شرکتی هم واگذار شده، این واگذاری به نحوی بوده که این شرکت‌ها در نهایت در اختیار همفکران دولت قرار گیرند. به‌عنوان مثال می‌توان به واگذاری سهام شرکت صدرا (شرکت صنایع دریایی ایران) به "قرارگاه خاتم" و "شرکت توسعه سرمایه‌گذاری" اشاره کرد که هر دوی این شرکت‌ها وابسته به سپاه پاسداران هستند.

بنابر گزارش روزنامه‌ی "تهران امروز"، با نگاهی گذرا به شکل واگذاری‌های صورت گرفته طی سال‌های گذشته، احتمال واگذاری سهام مخابرات به شرکت‌های وابسته به دولت قطعی به‌نظر می‌رسد. این روزنامه به نقل از منابع آگاه نوشته است که برگزاری مزایده در بورس برای مخابرات غیرواقعی است و از هم‌اکنون سهامدار مخابرات کاملا مشخص است و شرکتی جز بنیاد تعاون سپاه نخواهد بود.

"بنیاد تعاون سپاه" در سال ۱۳۶۷ تاسیس شد و اکبر غمخوار و محسن رفیق‌دوست از مهم‌ترین مدیران این بنیاد در دهه ۷۰ بودند. موسسه صندوق پس‌انداز و قرض‌الحسنه انصارالمجاهدین (موسسه مالی اعتباری انصار) نیز وابسته به این بنیاد است.

به نوشته تهران امروز، "بنیاد تعاون سپاه" هم‌اکنون ۴۵ درصد سهام گروه بهمن، چهار درصد سهام گروه سایپا و ۲۵ درصد سهام پتروشیمی کرمانشاه را در اختیار دارد. همچنین این بنیاد در بورس بسیار فعال بوده و سهام برخی شرکت‌های بورسی چون شرکت "باما" را خریداری کرده است. از جمله شرکت‌های معروفی که صد‌در‌صد سهام آنها متعلق به بنیاد تعاون سپاه است می‌توان به شرکت "کشت و صنعت شاداب خراسان"، شرکت "خدمات هوایی پارس" و صنایع غذایی "مائده" اشاره کرد.

انتقال مخابرات از دولت به سپاه

روزنامه تهران امروز در ادامه‌ی گزارش خود نوشته است، «در صورت درست‌بودن و قطعی‌بودن خرید سهام شرکت مخابرات توسط یکی از شرکت‌های زیرمجموعه سپاه، می‌توان گفت که دولت مخابرات را به‌عنوان یک بخش حیاتی به همراه‌ترین نهاد نزدیک به خود واگذار می‌کند. چنان‌چه اهمیت در دست‌داشتن مخابرات برای دولت طی ماه‌های گذشته کاملا مشخص شد و بر این اساس نمی‌توان خوش‌بین بود که دولتی‌ها به این راحتی یکی از مهم‌ترین شرکت‌های زیرنظر خود را به بخش خصوصی غیروابسته به دولت واگذار کنند.»

شرکت مخابرات ایران در سال ۱۳۵۰ با سرمایه‌ای بالغ بر پنج میلیارد ریال تاسیس شد. به نوشته‌ی تهران امروز، در حال حاضر میزان سرمایه این شرکت برای واگذاری در بورس، به بیش از سه‌و‌نیم میلیارد دلار رسیده است. بیش از ۴۷ هزار نفر در این شرکت و زیرمجموعه‌های آن شاغل هستند.

نقطه‌ی عطف در فعالیت‌های اقتصادی سپاه

مهدی کروبی زمانی که رئیس مجلس ششم بود اعلام کرد، سپاه پاسداران ۶۰ اسکله غیرمجاز در جنوب کشور ایجاد کرده است. همان زمان علی قنبری نماینده مجلس ششم نیز به صراحت گفت: «متاسفانه یک‌سوم واردات کشور از طریق بازارهای غیرقانونی، اقتصاد زیرزمینی و اسکله‌های غیرمجاز صورت می‌گیرد.»

در نخستین سال ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد، مجموعه‌ای از پروژه‌های مرتبط با میدان گازی پارس جنوبی، بدون مناقصه، به قرارگاه خاتم‌، وابسته به سپاه واگذار شد که ارزش آنها حدود ۷ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.

روزنامه‌ی "اعتماد ملی" در شماره ۱۲ مرداد ۱۳۸۷ خود نوشت، حضور سپاه در فعالیت‌های اقتصادی در ماه‌های اخیر به نقطه‌ی عطف کم‌سابقه‌ای رسیده است. به نوشته‌ی این روزنامه، ناظران بورس تهران هر روز شاهد جابه‌جایی حجم قابل توجهی از سهام از سوی فعالان حقوقی زیر مجموعه سپاه پاسداران هستند.

بنابراین گزارش، فعال‌ترین شرکت‌های وابسته به سپاه در بورس تهران "مهر اقتصاد ایرانیان" است. خرید سهام شرکت‌های "تایدواتر"، "گروه خودروسازی بهمن"، "آذراب"، "توسعه معادن روی" و "تراکتورسازی تبریز" از معاملات پرحاشیه در ماه‌های اخیر در بورس بوده است.

MM/PB