سیاستهای متضاد دولت و قوهقضائیه درمورد بازگشت ایرانیان
MAB۱۳۹۳ آذر ۱۱, سهشنبه
به گفته دبیر شورایعالی امور ایرانیان خارج از کشور، دولت یازدهم از ایرانیان مقیم خارج از کشور برای توسعه استانها استقبال میکند. آسان کردن قوانین برای حضور و سرمایهگذاری این عده از برنامههای اصلی دولت عنوان شده است.
تبلیغات
جواد قوام شهیدی، دبیر شورایعالی امور ایرانیان خارج از کشور شب گذشته (۱۰ آذر، اول دسامبر) در نشست هماندیشی با برخی از ایرانیان مقیم خارج از کشور، گفت: «دولت مصمم است از ظرفیت عظیم ایرانیان خارج از کشور برای توسعه استانها استفاده کند و از حضور آنان استقبال میکند.»
بهگفته قوام شهیدی هم اکنون بین ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تا ۶ میلیون ایرانی در خارج از کشور زندگی میکنند. از دید دولت یازدهم این جمعیت ظرفیتی عظیم برای توسعه ایران در حوزههای مختلف محسوب میشود.
به گفته قوام شهیدی یکی از سیاستهای دولت، استفاده از ظرفیت ایرانیان خارج از کشور در توسعه استانها است و به همین دلیل در سفرهای استانی نشستهایی با ایرانیان خارج از کشور در هر استان برگزار میشود.
قوام شهیدی با بیان اینکه دولت یازدهم به دنبال ایجاد روابط دوستانه با کشورهای دیگر است، افزود: «با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، علاقمندی ایرانیان خارج از کشور برای حضور و سرمایهگذاری در عرصههای مختلف افزایش یافته است. دولت یازدهم در تلاش است تا بستر مناسب برای این حضور فراهم شود و از افراد متفکر و تاثیرگذار در حوزه فعالیت خود بهره بگیرد.»
تضاد سیاست دولت و قوه قضائیه
محمد نهاوندیان، رئیس دفتر نهاد ریاست جمهوری و رئیس شورای اطلاعرسانی دولت هم پیشتراز تشکیل کمیتهای از سوی رئیسجمهوری برای بررسی بازگشت ایرانیان خبر داده و گفته بود: «رویکرد ما تقویت اقداماتی برای سهولت سفر این افراد به کشور و همچنین مشارکت آنان در سرمایهگذاریهای اقتصادی است و به زودی این اقدامات انجام میشود.»
به نهاوندیان تلاش دولت این است که حق ایرانیان برای سفر به کشور و میهن خود کاملا تحقق پیدا کند.
با وجود تلاش مسئولان دولت یازدهم برای تشویق بازگشت ایرانیان به کشور، مسئولان قوه قضائیه روی خوشی به این ماجرا نشان نمیدهند. تاکنون اصولگرایان سیاست دولت در این زمینه را بارها مورد انتقاد قرار دادهاند.
وی تاکید کرده بود: «اگر فردی جرمی مرتکب شود و از کشور خارج شود یا اینکه در خارج از کشور جرمی مرتکب شود، به محض آنکه به داخل کشور بازگردد از سوی دستگاه قضایی مورد تعقیب قرار خواهد گرفت. همچنین افرادی که نقشی در حوادث پس از انتخابات ۸۸ داشتند اگر به داخل کشور بازگردند به محض ورود تحت تعقیب قرار خواهند گرفت.»
ایرانیان مقیم خارج، قدرت نرم نظام؟
قوام شهیدی همچنین ایرانیان خارج از کشور را قدرت نرم جمهوری اسلامی در زمان صلح یا در زمان بحران و مشکلات دانست و از پیش بینی بستههای تشویقی برای ایرانیان خارج از کشور برای حضور و سرمایه گذاری در کشور خبر داد.
وی با اشاره به تشکیل کارگروههای هفت گانه در شورایعالی امور ایرانیان خارج از کشور برای پیگیری مسائل آنان، از عضویت نهادها و وزارتخانههای مرتبط با ایرانیان خارج از کشور در این کارگروهها خبر داد و شرایط را برای حضور ایرانیان خارج از کشور و سرمایهگذاری آنان در بخشهای مختلف اقتصادی، کشاورزی، تجاری و ... مطلوب اعلام کرد.
کمیته بررسی بازگشت ایرانیان؛ پروژهای مسکوت
حسن قشقاوی، معاون کنسولی و پارلمانی وزارت امورخارجه نیز پیشتر از تشکیل کمیته بررسی بازگشت ایرانیان خبر داده بود.
به گفته وی، این کمیته با هدف تسهیل سفر ایرانیان به کشور از نمایندگان چندین وزارتخانه از جمله وزارت اطلاعات و وزارت امور خارجه تشکیل شده است.
محمود علوی، وزیر اطلاعات جمهوری اسلامی هم در پی تشکیل "کمیته بازگشت ایرانیان خارج از کشور" گفته بود: «هر شخصی که خلافی نداشته باشد، تضمین میدهیم مشکلی برای بازگشت به کشور نخواهد داشت.»
قشقاوی دیماه سال ۱۳۹۲ به روزنامه شرق گفته بود: «در جریان اعتراضات سال ۱۳۸۸ بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار نفر، ایران را به دلایل سیاسی ترک کردهاند. او تاکید کرده بود که ۹۵ درصد کسانی که رفتهاند، هیچ مشکل حقوقی و قضایی برای ورود به کشور ندارند.»
او همچنین یادآور شده بود، هر شخصی که نگران ورود به کشور است، میتواند از بخش کنسولی وزارت خارجه استعلام کند و آدرس ایمیلی را نیز برای کسب اطلاع در این زمینه اعلام کرده بود.
بازداشت نخستین گروهی که به ایران بازگشتند
حسین نورانینژاد، فعال سیاسی و از اعضای جبهه مشارکت ایران روز اول اردیبهشت ۱۳۹۳ (۲۱ آوریل)، چند روز پس از بازگشت از استرالیا بازداشت شد. او در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه سیدنی تحصیل میکرد.
سراجالدین میردامادی، روزنامهنگار و فعال سیاسی نیز که پیشتر در فرانسه زندگی میکرد، پس از انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲ به ایران بازگشت و پس از چندین دور احضار و بازجویی، بازداشت و زندانی شد.
عبدالحسین هراتی، فعال سیاسی منتقد حکومت پیش از بازگشت به ایران در استرالیا زندگی میکرد. پس از بازگشت به کشور به عنوان سرپرست اداره کل اسناد و مدارک دانشگاه آزاد اسلامی منصوب شد، اما اندکی بعد از این سمت برکنار و چند روز بعد (۳۰ خرداد ۱۳۹۳) بازداشت شد.
منتقدان حکومت معتقدند این بازداشتها در واقع پیام اصولگرایان به آندسته از ایرانیان علاقمند به بازگشت است تا از تصمیم خود منصرف شوند و اقامت در خارج را بر بازگشت به کشورشان ترجیح دهند.
تبعید و مهاجرت به روایت رنگ و بوم
زهرا حسنآبادی، پرستو فروهر، شهرام کریمی، نغمه رومی، داود سرفراز و مسعود سعدالدین، از هنرمندانی هستند که مسئله تبعید و مهاجرت را در برخی از آثار خود بازتاباندهاند. گالری پیوست، بخشی از این کارها را معرفی میکند.
عکس: Shahram Karimi
شهرام کریمی
عنوان این تابلو "ساحل" است. ساحل، دریا، افقی آبی که مرز آن با آسمان پیدا نیست، اغلب در آثار نوستالژیک کریمی "مکانی" است که نقاش را به مکث، به تفکر و به بازبینی یادهایش وا میدارد. شهرام کریمی، متولد شیراز است و از سال ۱۹۸۸ در آلمان زندگی میکند.
عکس: Shahram Karimi
چمدان، به عنوان نماد مهاجرت، رفتن، میهن... بارها دستمایه کارهای هنری قرار گرفته است. تابلوی "چمدان" شهرام کریمی، نشانی از "توشه راه" او را هم با خود به همراه دارد. عکسی یادگاری یا یادهایی که دلکندن و خداحافظی از آنها ممکن نیست؟
عکس: Shahram Karimi
شهرام کریمی به این تابلو، عنوان "رویا" را داده است. در این کار، نمادهای آشنای اغلب آثار او هم حضور دارند؛ گذشته از مکان تفکربرانگیز همیشگی، گلسرخی که شابلونوار بر سینه بوم نقش گرفته، گاو سرخی که گاهی، حتی نیم تنه بر صحنه نظارت میکند و چهرههایی که با خطوطی آشنا، فضای بومی و گذشته نقاش را به یاد او میآورند.
عکس: Shahram Karimi
اغلب چهرههای تابلوهای شهرام کریمی، مانند این کار که عنوان "بدون تفسیر" را یدک میکشد، با خطوطی ساده و ابتدایی نقاشی شدهاند. دنیای صمیمی و بومی این تابلوها، چنین ایجاب میکند که تکنیک در خدمت بیان واقعیتها بهکار گرفته شود و نه تزیین و آرایش چهرهها. این آثار در نمايشگاههای متعدد انفرادی و گروهیای که نقاش در آنها شرکت کرده، در شيراز، تهران، کلن، استانبول، بازل و نيويورک به نمایش درآمده است.
عکس: Shahram Karimi
مسعود سعدالدین
مسعود سعدالدین، نقاش موقعیتهای عادی است. در این کارها، انسانهادر نقشهای واقعی خود حضور دارند و تصویری آشنا از زندگی را به بیننده نشان میدهند. در این تابلو که "شاعر" عنوان دارد، هنرمند/شاعر در حال خلق جهانی از جنس نور و شفافیت است.
عکس: Masoud Sadedin
با آن که ابعاد تابلوهای سعدالدین اغلب از یک متر مربع کمتر نیست (مانند این تابلو با ابعاد ۱۵۰x ۱۸۰ با عنوان We Are Open)، با این حال بهنظر میرسد که فضای آن برای نقاش کافی نیست. از این رو اغلب اجزای تابلو، با این که در سطحهای متفاوت به تصویر کشیده شدهاند، چارچوب بوم را میشکنند و به هستیای بیانتها میپیوندند.
عکس: Masoud Sadedin
مسعود سعدالدین، اهل سمنان است و از سال ۱۳۶۵ در آلمان زندگی میکند. اوهنرآموخته دانشکده هنرهای زیبای تهران است. چهره و تنبرهنه مردان قوی و سالم، که میتوانند به عنوان نیروی کار مهاجر تلقی شوند، اغلب دستمایه کارهای او را میسازند. او تا بهحال در نمایشگاههای فردی و گروهی بسیاری در ایران و آلمان شرکت داشته است.
عکس: DW
با آن که اغلب آثار مسعود سعدالدین، ابعاد عظیمی دارند، با اینحال موتیفهای تابلوها، با تکنیکی قوی و دقتی مینیاتوری نقاشی شدهاند؛ مانند این تابلو با عنوان "ما نمیترسیم".
عکس: Elahe Helbig
پرستو فروهر
«ببین چیزی که من از دست دادهام، تا چه اندازه زیبا و اغواکننده است.» پرستو فروهر، این جمله را در یادداشتی بر نمایشگاه خود نوشته است که عنوان آن "رفتن" است. او در این کار تنها بر زیبایی حروف و واژههای فارسی تاکید میکند؛ کلمههایی که معنایی ندارند و با انحناها، خطهای کشیده و درهمتنیدگیهای رنگین خود با بیننده سخن میگویند.
عکس: Parastou Forouhar
نمایشگاه "رفتن" در سال ۲۰۰۲ در شهر بن برپا شد. فروهر، اغلب در آثار خود از عناصر سنتی، نمادها و پارچههای عزاداری استفاده میکند و میکوشد با الهام از سبک نقاشی مینیاتورهای ایرانی، قهر و خشونت دستگاههای دولتی را به تصویر بکشد.
عکس: Parastou Forouhar
پرستو فروهر، فارغالتحصیل رشته هنر از دانشگاه تهران است و از ۱۳۷۰ در آلمان زندگی و کار میکند. او همچنین فوقلیسانس مدرسه عالی هنر اوفنباخ هم هست. فروهر میگوید که ابتدا درمهاجرت زیبایی "خط فارسی" را کشف کرده است.
عکس: DW/Shahryar Ahadi
نغمه رومی
"حروف الفبا"، عنوان تابلویی که میبینید، از نگاه هنرمند ایرانی نغمه رومی به این شکل است؛ شبیه به موجوداتی غیرواقعی، کنجکاو، پر تحرک، جستجوگر و بهگونهای درمانناپذیر ساده و ابتدایی؛ حروف فارسی با الهام از هنرمند اسپانیایی، خوان میرو.
عکس: Naghmeh Roomi
تابلوی "تکامل"، از رومی، تفسیر تصویری این جمله از ویکتور هوگوست که میگفت: «تبعید، زندگی است.» و تاییدی بر این تعریف که رنگ، جزء جداییناپذیر القای مفهوم در نقاشی است.
عکس: Naghmeh Roomi
نغمه رومی با رنگهای قوی و خیرهکننده، به تصویرهای انتزاعی خود جان میبخشد؛ از جمله به این کار که "چشمان پرنده" نام دارد. حتی مجسمههای غیرمتعارف و زاده تخیل رومی هم بدون رنگ، کمتر تاثیرگذارند.
عکس: Naghmeh Roomi
نغمه رومی، در سال ۱۹۶۸ در تهران به دنیا آمده و از سال ۱۹۹۵ که به آلمان مهاجرت کرده است، در چندین نمایشگاه گروهی و فردی نیز شرکت داشته است. او میگوید: «من با رنگ و فرم از تصوراتم با مخاطبینم صحبت میکنم.» مانند این کار که "ماسک" عنوان دارد و شرححال مهاجرانی است که هویت اصلی خود را پشت ماسکی رنگین پنهان میکنند.
عکس: Naghmeh Roomi
زهرا حسنآبادی
زهرا حسنآبادی فعالیت هنری خود را در آلمان با مجموعهای از آبرنگهای متفاوت با عنوان "دگرگونی" آغاز کرده است. او ولی چندی است که به کارهای انتزاعی و چیدمانهای مبتکرانه با استفاده از لوازم و وسایل کهنه و مستعمل روی آورده است. "بهشت"، عنوان اثری است که شیشه، پارچه و پنبه جزییات اصلی آن را تشکیل میدهد.
عکس: Zahra Hassanabadi
"حسرت۳"، عنوان این کار است که از وصل کردن صدها کارت تلفن به یکدیگر ساخته شده است. حسنآبادی از این کارتها در سالهای نخست مهاجرت خود به آلمان برای تماس با خانواده و نزديکانش در ايران استفاده کرده است. کارتها که با الياف گياهی به هم وصل شدهاند، درازا و اندازه فرشهای کناره ایرانی را تداعی میکنند.
عکس: Zahra Hassanabadi
در سری "نسلها"ی زهرا حسنآبادی، پارچه و نشانههای شخصی، نقش القای شناسههای نسلها را به عهده دارند. "چهار نسل" از نامهها، دستنوشتهها و نقاشیهای کودکانه چهار نسل از ایرانیان مهاجر مقیم آلمان که با نخها و روبانهای پهن به یکدیگر دوخته شدهاند، تشکیل میشود.
عکس: Zahra Hassanabadi
زهرا حسنآبادی، اهل شیراز است و از سال ۲۰۰۱ در آلمان کار و زندگی میکند. اثری که میبینید، بخش دیگری از کار "چهار نسل" است.
عکس: Zahra Hassanabadi
داود سرفراز
این تابلو از داود سرفراز "انسان و جهان" عنوان دارد. او معتقد است که "انسان برای خلق اثر نیازمند به فهم آزادین است و فرق نمیکند در کجای جهان ایستاده باشد. من هرگز نتوانستهام هنری را تحت نام هنر غربت بپذیرم."
عکس: Davoud Sarfaraz
داود سرفراز، در تابلوی "یک تنگ بلور طبیعت" میکوشد به وحدت انسان با طبیعت دست یابد . کشف و شهودی که با رنگ آبی و گردشهای نرم قلم مو و شعری سپید همراه است: «... و من که حذف فاصلهام...»
عکس: Davoud Sarfaraz
"زمین و آسمان" از داود سرفراز، دنیای پر رمز و رازی را به تصویر میکشد که در آن ذهنيت سورئاليستی هنرمند، با کمک رنگهای روشن و تیره که گاه در کنار هم و گاه درهم ترکیب و تنیدهشدهاند، حرف اول و آخر را میزنند.
عکس: Davoud Sarfaraz
داود سرفراز تابلوی "کویر، رویا میبیند" را در سال ۲۰۰۶ نقاشی کرده است. او از شرایط خود در این سالها مینویسد:«من موفق شدم به خودم وصل شوم و به سرچشمه امید برسم... من فهمیدم که چگونه میشود سنگینیهایم را حتی به وسیلهی رنگ بیرون بریزم. در این دوره برای ساختن رنگ ذهنیام که نوعی آبی تیره بود، شاید نیازمند ترکیب ده ـ دوازده رنگ بودم. بایستی آنی میشد که دردهایم را به آرامش میرساند.»
عکس: Davoud Sarfaraz
داود سرفراز، هنرآموخته دانشكدهی هنرهای زيبای تهران است و زير نظر استادانی چون هانيبال الخاص و رويين پاكباز آموزش ديده است. او از سال ۱۹۸۶ در آلمان زندگی میکند و در سالهای گذشته در چند نمايشگاه فردی و گروهی در آلمان شركت كرده است.