ظاهراً رهبران جمهوری چک و لهستان از طریق تلفن از برنامه‌های جدید کاخ سفید مبنی بر انصراف آمریکا از استقرار سپر دفاع موشکی در کشورهای خود آگاهی یافتند. دلیل این اقدام، ارزیابی جدید آمریکا از توان محدود موشک‌های دوربرد ایران ذکر شده است.

روزنامه "فرانکفورتر آلگماینه" در سرمقاله خود می‌نویسد: به نظر واشنگتن «ایران هنوز در زمینه ساخت موشک‌های دوربرد برای حمل کلاهک‌های اتمی، پیشرفت چندانی نداشته است. بدین دلیل در حال حاضر تهدیدات موشکی از سوی ایران، کمتر از ترس‌های رایج است.»

چرخش سیاست آمریکا در قبال ایران؟

بی‌شک تصمیم جدید بارک اوباما تاثیراتی مهم بر سیاست خارجی و امنیتی آمریکا خواهد گذاشت. به گفته مفسر فرانکفورتر آلگماینه، دولت‌های لهستان و چک با تحمل تهدیدها از سوی روسیه، و حتا در تقابل با خواست مردم خود، از استقرار سامانه موشکی پشتیبانی کردند، اما حال این دو کشور دریافته‌اند که بر سر موضوعات پرمشاجره، در نزدیکی به آمریکا باید با احتیاط بیشتری عمل کنند.

این روزنامه آلمانی می‌افزاید، طبیعتاً روسیه از چرخش سیاسی آمریکا خشنود است. گرچه سپر دفاع موشکی خطری استراتژیک برای روسیه به شمار نمی‌آمد، اما مسکو از تبلیغات خود در این‌باره کوتاه نیامد. حال کرملین می‌تواند ادعا کند که مسکو همچنان بر سیاست‌های امنیتی غرب تاثیرگذار است.

فرانکفورتر آلگماینه در ادامه‌ی تفسیر خود، نگاهی به ایران داشته و می‌نویسد، شاید براستی ساخت موشک‌های دوربرد ایران در حال حاضر توسعه چندانی نداشته است، اما موشک‌های میان‌برد ایران می‌توانند جنوب شرقی اروپا را هدف قرار دهند. بدین دلیل، برقراری سامانه دفاع موشکی منطقه‌ای همچنان از اهمیت زیادی برخوردار است. سرمقاله فرانکفورتر آلگماینه، با این پرسش پایان می‌یابد: «آیا اوباما برنامه اتمی ایران را براستی به عنوان یک تهدید قلمداد می‌کند؟ و یا اینکه در نظرات آمریکا در این زمینه نیز چرخشی صورت گرفته است؟»

قربانی کردن اروپای مرکزی، برای روسیه و ایران

برخلاف بسیاری از روزنامه‌های آلمانی که برنامه جدید اوباما را انتقادی و عینی تحلیل کرده‌اند، روزنامه‌های لهستانی با هیجان و نگرانی به تغییر سیاست واشنگتن نگریسته‌اند.

روزنامه لهستانی "پولسکا" در این‌باره می‌نویسد‌، آمریکا توسط رئیس‌جمهور خود سیاست خارجی‌ای را مورد سوال قرار می‌دهد که برای جهان در دوران گذشته صلح و شکوفایی اقتصادی به همراه آورد. حال زمان بی‌ثباتی و عدم‌امنیت، با ساده‌لوحی بی‌اساس و یا با فروش منافع کشورهای اروپای مرکزی آغاز شده است. به گفته این روزنامه لهستانی، این تغییر سیاست آمریکا به منظور جلب موافقت روسیه برای تاثیرگذاری بر برنامه‌های ایران و کره‌شمالی صورت گرفته است.

به گفته این روزنامه، خطایی که بریتانیا و فرانسه در ۷۰ سال گذشته با عدم قاطعیت خود در مقابل آلمان هیتلری مرتکب شدند، حال از سوی آمریکا در قبال روسیه تکرار می‌شود.

ناامیدی کشورهای اروپای شرقی از آمریکا

اوباما با اعلام تغییر سیاست آمریکا در زمینه دفاع موشکی در اروپای شرقی و مرکزی، یکی از اختلافات مهم میان واشنگتن و مسکو را از میان برداشت.

روزنامه آلمانی "دی ولت" درباره تاثیرات این تصمیم مهم سیاسی می‌نویسد: در دوران جورج بوش «مسکو هیچگاه ادعاهای آمریکا را مبنی بر اینکه پایگاه‌های نظامی این کشور در اروپای مرکزی به منظور مقابله با حملات ایران و کره‌شمالی است، باور نکرد.»

به اعتقاد کرملین، سیاست آمریکا در ادامه جنگ سرد و به منظور ترساندن روسیه سامان گرفته بود. در پی فروپاشی بلوک شرق، توازن نظامی میان دو قدرت بزرگ اتمی به هم خورد. هم‌اکنون مقامات روسیه با خشنودی از «تصمیم مسئولانه» اوباما پشتیبانی می‌کند. "دی ولت" در ادامه بررسی خود می‌نویسد، اوباما در شرایط کنونی باید این تصور را از میان بردارد که آمریکا در مقابل اعتراضات روسیه سر فرو آورده و به مسکو حق ویژه‌ای را برای دخالت در سیاست امنیتی خود داده است.

به گفته پنتاگون، تغییر سیاست آمریکا تنها بر داده‌های نظامی و استراتژیک استوار بوده است. به گفته جفری مورل، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا، «سازمان‌های امنیتی این کشور در آخرین گزارشات خود اشاره کرد‌ه‌اند که ایران در حال ساخت موشک‌های کوتاه و میان‌برد است.» دی ولت به نقل از کارشناسان سیاسی می‌نویسد، اوباما در ازای این چرخش سیاسی از روسیه انتظار دارد که خط مشی مشترکی با غرب در مقابل برنامه اتمی ایران اتخاذ کند.

مشاور امنیتی لخ کاچینسکی، رئیس‌جمهوری لهستان، تغییر سیاست آمریکا را «شکستی در تعمق بلندمدت امریکا در اروپای مرکزی» خواند. نخست‌وزیر سابق چک نیز تصمیم اوباما را «خبری نامطلوب برای جمهوری چک، آزادی و استقلال» دانست. در تفسیر "دی ولت" آمده است: «بدین‌گونه بی‌اعتمادی کشورهای اروپای شرقی به ناتو در حال افزایش است.»

تاکنون بسیاری از کشورهای اروپای شرقی از پیمان نظامی ناتو به عنوان ضامن امنیت خود در قبال ادعاهای سلطه‌جویانه مسکو یاد کرده‌اند.

SI/BB