شانس باز ماندن پایگاه آمریکاییها در قرقیزستان
۱۳۸۸ خرداد ۲۹, جمعهسردی روابط آمریکا با روسیه و فشار سازمان شانگهای به قرقیزستان فشار را برای خروج آمریکاییها افزایش داد. در قرقیزستان اخیرا "جمعیت خواهان خروج آمریکاییها" تاسیس یافته که همراه با احزاب سیاسی طرفدار روسیه و برخی از نمایندگان مجلس در قرقیزستان برای بستن پایگاه ماناس دست به تظاهرات زده است.
قرقیزستان: آمریکائیها باید خارج شوند
اخیرا در مقابل سفارت آمریکا در بیشکک، پایتخت قرقیزستان، تظاهراتی برپا شد که شرکتکنندگان در آن خواستار خروج آمریکایی ها از کشورشان شدند. تظاهرکنندگان که شعارهای ضدآمریکایی میدادند، خواستار آن بودند که پایگاه ماناس هر چه سریعتر بسته شود. بر روی پلاکاردهای تظاهرکنندگان شعارهایی نیز مبنی بر استفادهی احتمالی آمریکا از این پایگاه علیه ایران نوشته شده بود. رئیس حزب لیبرال قرقیزستان، مقصد قوناقونوف، هدف از برگزاری این تظاهرات را اعتراض به قتل یک شهروند قرقیز و اطلاعرسانی مردم از اتفاقاتی که در این پایگاه رخ میدهد و همچنین اعتراض به زیانهای زیست محیطی اعلام کرده است.
بیم از افزایش نفوذ روسیه
ولی زین الدین قورمانوف، یک کارشناس سیاسی قرقیز، میگوید، بسته شدن پایگاه بعث تضعیف جایگاه قرقیزستان در مبارزه علیه تروریسم جهانی خواهد شد. وی اشاره میکند که حفظ روابط حسنه با آمریکا به منافع ملی قرقیزستان کمک خواهد کرد. قرقیزستان بیم دارد زیر نفوذ روسیه باقی بماند. کارشناسان میگویند که برای بسته شدن این پایگاه روسیه قرار شده ۲ میلیارد دلار به این کشور کمک کند. با ادامهی بحث بر سر بازنگری قرارداد ماناس، روسیه از دولت آمریکا درخواست کرده است که به تصمیم قرقیزستان احترام بگذارد.
بسته شدن پایگاه ضربه ای به سیاست اوباما
خروج آمریکائیها از ماناس ضربهای به سیاست اوباما در افغانستان خواهد بود. پایگاه ماناس که در فرودگاه بیشکک قرار دارد، در دسامبر ۲۰۰۱ برای حمایت از عملیات نظامی آمریکا در افغانستان تاسیس شد. اما در سالهای اخیر بین آمریکا و قرقیزستان بر سر اجارهی این پایگاه اختلاف نظر پیش آمد. تا اینکه در سوم فوریهی امسال قورمان مک باقی اف، پس از دیدار با رئیس جمهور روسیه، اعلام کرد که دولت تصمیم گرفته است پایگاه ماناس را ببندد. بدنبال آن پارلمان قرقیزستان نیز قرارداد با آمریکا را فسخ کرد و برای بستن این پایگاه ۶ ماه مهلت داد. کریستوفر بینز، فرمانده جدید پادگان نیروی هوایی آمریکا در قرقیزستان، نیز اطلاع داده است که خروج نیروهای آمریکایی از این کشور در ۱۸ ماه اوت انجام خواهد گرفت.
اوباما: پایگاه آمریکایی ها باز بماند
با توجه به حملههای طالبان پاکستان به امکانات تدارکاتی ناتو در گذرگاه خیبر، فشار به دولت آمریکا برای یافتن جایگزینی برای پاکستان بیشتر شده است. اولویت افغانستان در سیاست خارجی آمریکا اهمیت پایگاه ماناس را نیز بیشتر کرد. حال باراک اوباما شخصا از قورمان مک باقی اف، رئیس جمهور قرقیزستان، درخواست کرده است که این پایگاه باز بماند. در بیانیهای که دفتر ریاست جمهوری قرقیزستان در این باره صادر کرده، اوباما گفته است که به زودی هیئتی از مقامهای ارشد آمریکایی از این جمهوری دیدار خواهند کرد.
افغانستان: قرقیزستان پایگاه را نبندد
حامد کرزای، رئیس جمهوری افغانستان، نیز از قرقیزستان خواست تا در تصمیم خود در زمینهی تعطیلی پایگاه هوایی آمریكا در خاک كشورش، بازنگری كند. حامد کرزای با ارسال نامهای از همتای قرقیزی خود خواهش کرد که حمایتش را از مردم افغانستان در مبارزه با تروریسم نشان دهد و اجاز دهد که نیروهای بینالمللی از پایگاه ماناس برای پشتیبانی از عملیات نظامی در افغانستان استفاده کنند. حامد کرزای، دلیل درخواست خود از بیشکک برای نبستن پایگاه نظامیان آمریکایی در قرقیزستان را نیاز کشورش به کمکهای لجستیک این پایگاه اعلام کرد. کرزای همچنین در حاشیهی نشست شانگهای در یکاتریبنورگ نیز با رهبر قرقیزستان این مسئله را مطرح کرد. ولی قرقیزستان تابحال بر روی تصمیم دولت خود پافشاری میکند.
آینده پایگاه ماناس
برخی از کارشناسان محلی گفتهاند که قرقیزستان اصرار دارد تا سالانه ۳۵۰ میلیون دلار از دولت آمریکا برای این پایگاه اجاره دریافت کند. از سوی دیگر قرار است در ۲۳ ژوئن در قرقیزستان انتخابات ریاست جمهوری برگزار گردد. برخی از کارشناسان پیشبینی میکنند که انتخاب رئیس جمهوری جدید میتواند شانس باز ماندن پایگاه ماناس را بیشتر کند.
نویسنده: طاهر شیرمحمدی
تحریریه: کیواندخت قهاری