مرکز آمار ایران خردادماه سال گذشته تعداد کودکانی را که در سال ۱۳۸۵ از چرخه تحصیل خارج مانده‌اند حدود ۳ میلیون و۶۰۰ هزار نفر اعلام کرد. روزنامه همشهری در همان زمان نوشت که یک میلیون و ۶۷۰ هزار کودک نیز به‌طور مستقیم درگیر کار هستند. این آمار، به استناد گزارش مرکز آمار، فقط مربوط به گروه‌سنی ۱۰ تا ۱۸ ساله است. بنابراین کودکانی را نیز که به سن قانونی تحصیل می‌رسند، اما به دلایل مختلف به دبستان راه‌ نمی‌یابند، باید بر این ارقام افزود.

محرومیت از تحصیل یا ترک آن در ایران دلایل متفاوتی دارد، اما مسئولین دولتی و کارشناسان آموزشی تائید می‌کنند که این مشکل در مناطق روستایی و شهرهای کوچک و در نواحی دورافتاده شدیدتر از شهرهای بزرگ ایران است.

داریوش قنبری، عضو فراکسیون اقلیت مجلس به سایت اینترنتی "خبرآنلاین" می‌گوید: «در برخی مناطق عشایری و روستایی دورافتاده، چندان توجهی به تحصیل نمی‌شود و هنوز روستاهایی در حوزه‌ی انتخابیه من وجود دارند که امکان ادامه تحصیل برای دختران در دوران دبیرستان یا حتی در دوران راهنمایی نیست».

محمد قیوم دهقانی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس و نماینده شهرستان‌های ایرانشهر و سرباز هم دلیل اصلی محرومیت  یا ترک تحصیل کودکان در استان سیستان و بلوچستان را مشکلات اقتصادی خانواده‌ها می‌داند. وی می‌گوید: «برخی خانواده‌ها ترجیح می‌دهند کودکانشان به جای مدرسه در تأمین مایحتاج خانه کمک خرجشان باشند».

ترک تحصیل در مناطق دوزبانه

کارشناسان امور آموزشی پایین بودن درآمد، کثرت فرزندان، دور بودن مدارس و غیربومی بودن استادان را هم از جمله عوامل ترک تحصیل می‌دانند. از سوی دیگر، عدم مدیریت صحیح در نظام آموزشی نیز بر این روند تاثیر منفی گذاشته است.

به نظر شیرزاد عبداللهی کارشناس مسائل آموزشی که درباره‌ی تنبیه بدنی تحقیق می‌کند و با پدیده‌ی ترک تحصیل در مدارس ایران آشناست، «ترک تحصیل در نواحی دوزبانه‌ی کردستان و آذربایجان به دلیل عدم حضور در دوره‌ی آمادگی دبستان و یادگیری زبان فارسی، بیشتراست.»

مصطفی اقلیما، رئیس انجمن‌علمی مددکاران ایران در گفتگو با خبرگزاری ایلنا «ناتوانی تعداد زیادی از معلمان و درگیری‌های اقتصادی و معشیتی آن‌ها و همچنین به روز نبودن کتاب‌های درسی و آموزش‌ها در مدارس» را هم  ذکر می‌کند.

کارشناسان مسائل آموزشی همچنین می‌گویند که "ترک تحصیل" یکی از عواملی است که جوانان را به راه‌های بزهکاری می‌کشاند. مصطفی اقلیما، رئیس انجمن‌علمی مددکاران ایران و عضو شورای بررسی آسیب‌های اجتماعی در این رابطه اطلاع می‌دهد که بیش از نیمی از بزهکاران کشور زیر ۱۸ سال هستند.
 
TS/JT