خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) روز چهارشنبه (۱۲ نوامبر/ ۲۱ آبان) به نقل از علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نوشت: «نامه‌نگاری رئیس جمهور آمریکا دارای سابقه چندین ساله است و در برخی موارد نیز پاسخ‌هایی به این مکاتبات داده شده است».

دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی افزوده است: «مواضع صریح، شفاف و قاطع جمهوری اسلامی در موضوع هسته ای مجددا به رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا یادآوری و بر عدم پذیرش برنامه غنی‌سازی نمایشی از سوی جمهوری اسلامی ایران تاکید شده است».

شمخانی چند روز پس از آن‌که خبر نامه‌ی محرمانه تازه‌ای از باراک اوباما به علی خانه‌ای منتشر شد، به این موضوع اشاره کرده است. روزنامه آمریکایی "وال استریت ژورنال" هفته گذشته نوشت که اوباما در نیمه اکتبر سال جاری (۲۰۱۴) نامه‌ای برای علی خامنه‌ای فرستاده است.

این روزنامه به نقل از کسانی که از محتوای نامه مطلع‌اند، گزارش داد که نامه یادشده هم در جهت تقویت همبستگی علیه گروه تروریستی "دولت اسلامی" و هم برای تسریع در روند توافق هسته‌ای با ایران نوشته شده است.

"مواضع متفاوت آمریکا" در ظاهر و باطن

علیرغم این‌که ایران و آمریکا سه دهه است مناسبات سیاسی رسمی با یکدیگر ندارند، اما در مقاطع مختلف اخباری در مورد پیام‌های ردوبدل‌شده بین سران دو کشور منتشر شده است. جزئیات هیچ‌یک از پیام‌های یادشده منتشر نشده، اما به ادعای مقام‌های ایرانی، آمریکا در نامه‌های خود همواره در پی اصلاح روابط دو طرف و گسترش همکاری‌ها بوده است.

دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی، رویکردهای هیئت حاکمه آمریکا را "دوگانه" نامیده و گفته است که آن‌ها در مکاتبات محرمانه و مواضعی که اعلام می‌کنند، دارای "تناقض‌های آشکار" هستند. شمخانی این روش را "صرفا اقدامی با هدف تاثیر گذاری بر فضای داخلی" آمریکا ارزیابی کرده است.

علی خامنه‌ای هم پیش از این به "مواضع متناقض" آمریکا در ظاهر و باطن اشاره کرده بود. او در خطبه‌های نماز جمعه مشهور خود پس از انتخابات جنجالی سال ۱۳۸۸ گفت: «نقل شد از قول رئیس جمهور آمریکا که گفته ما منتظر چنین روزی بودیم که مردم به خیابان‌ها بریزند. از آن طرف نامه بنویسند، اظهار علاقه‌‌ به روابط کنند، ابراز احترام به جمهوری اسلامی بکنند، از این طرف این حرف‌ها را بزنند. کدام را باور کنیم ما؟»

۴ نامه در طول ۵ سال

علی خامنه‌ای در سخنرانی ۲۹ خرداد ۸۸ در مورد زمان یا نویسنده نامه‌ها به جزئیات بیشتری اشاره نکرد. اما اخبار منتشرشده در رسانه‌های مختلف نشان می‌دهند که آمریکا از ابتدای سال ۱۳۸۸ تا کنون دست‌کم چهار نامه به رهبر جمهوری اسلامی نوشته است.

پایگاه اینترنتی "تابناک" منصوب به محسن رضایی یازدهم شهریورماه ۱۳۸۸ نوشت: «باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در اردیبهشت ماه امسال و پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران، نامه‌ای برای رهبری ایران فرستاد که رهبر انقلاب، همان هنگام پاسخ نامه وی را همراه با استدلال‌هایی فرستادند... اوباما به تازگی نامه دومی را برای ایران فرستاده است ... هرچند هنوز مفاد و جزییات این نامه پخش نشده است، ولی بر پایه برخی شواهد، حدس زده می‌شود که رئیس‌جمهوری آمریکا، خواهان باز شدن راهی برای آغاز مذاکرات ایران و آمریکاست».

بیش از یک سال بعد (۲۸ دی ۱۳۹۰) خبرگزاری فارس به نقل از علی مطهری، نماینده مجلس شورای اسلامی، نوشت که اوباما در نامه‌ای به خامنه‌ای، خواستار مذاکره مستقیم با ایران شده است: «در این پیغام هم گفته شده که بستن تنگه هرمز خط قرمز ماست و هم این‌که درخواست مذاکره مستقیم کرده‌اند... اوباما در این پیغام برای مذاکره و حل و فصل اختلافات فی‌مابین اعلام آمادگی کرده است». فارس به نقل از مطهری افزود که «قسمت اول این پیغام از موضع تهدید و قسمت دوم هم از موضع دوستی و مذاکره بیان شده است».

پیش از تحریم فروش نفت ایران در تابستان ۲۰۱۲، مقام‌های جمهوری اسلامی بارها گفته بودند که اگر این اتفاق بیافتد، ایران تنگه هرمز را خواهد بست. حتی سرلشگر فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، مدعی شد که طرح بستن این آبراه آماده است.