مرتضی طالبیان، رییس پژوهشکده علوم زمین، روز شنبه (۱۴ اسفند/ ۴ مارس) در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا در باره وضعیت لرزه‌خیزی تهران گفت، از ۳۰ سال گذشته سازمان زمین‌شناسی با تهیه نقشه‌هایی، گسل‌های تهران را معرفی کرده است و از آن زمان تاکنون تغییرات زیادی در این گسل‌ها و جایگاه آنها ایجاد نشده است.

به گفته این کارشناس، گسل‌های شناخته‌شده تهران عمدتا در شمال و جنوب این شهر بوده است. اما مطالعات جدید نشان داده که گسل شمال تهران توان ایجاد زمین لرزه‌هایی که در تاریخ تهران درج شده است را ندارد و گسل‌های جنوب تهران نیز این قابلیت را ندارند.

مرتضی طالبیان  با اشاره به زمین‌لرزه‌های تاریخی ثبت‌شده در شهر ری گفت: «سوالی که در این زمینه مطرح شد این بود که منشا این زمین لرزه‌ها کجاست. برای یافتن پاسخ مناسب به این سوال، مطالعات گسترده‌ای در بخش مرکزی شهر تهران انجام شد و توانستیم گسل "پردیسان" را اخیرا معرفی کنیم.»

این کارشناس سپس به محل این گسل اشاره کرد و افزود: «محل این گسل در بین بزرگراه آیت‌الله حکیم و شهید همت قرار دارد. این  گسل در حال حاضر فعال‌ترین گسلی است که در تهران وجود دارد و توان لرزه‌زایی آن به مراتب بیشتر از گسل‌های شمال و جنوب تهران است.»

توان لرزه‌زایی گسل پردیسان

رییس پژوهشکده علوم زمین درباره توان لرزه‌زایی گسل تازه‌شناسایی‌شده پردیسان گفت: «بر اساس بررسی‌های انجام شده این گسل توان لرزه‌زایی ۲/ ۶ تا ۳/ ۶ ریشتر را خواهد داشت.»

این میزان شدت زلزله شاید چندان بالا به نظر نیاید. اما طالبیان می‌گوید در فلات ایران عموما زمین لرزه‌هایی که بیشتر از ۵/۵ ریشتر هستند میتوانند مخرب باشد. به گفته او، در شهرهای بزرگ ایران که ساختمان‌های بلندمرتبه تاسیس شده است و به ویژه در مناطقی که خاک منطقه سست باشد، تخریب ناشی از زلزله به مراتب شدیدتر خواهد بود.

رییس پژوهشکده علوم زمین تاکید کرده که در شهر تهران هر نوع زلزله‌ای که بیشتر از ۵/۵ ریشتر باشد، می‌تواند موجب تخریب سازه‌ها شود.

این کارشناس با اشاره به اثرات گسل پردیسان در نقشه جامع تهران می‌گوید لازم است این نقشه‌ها مورد بازنگری قرار گیرند؛ چرا که در مصوبات شورای عالی شهرسازی نیز بر رعایت حریم گسل‌ها تاکید شده است. به گفته وی لازم است هر سال یکبار نقشه جامع شهر تهران مورد بازبینی قرار گیرد.

زمین‌لرزه‌های شدید ثبت‌شده در ایران

به گزارش ایسنا، اولین زلزله ثبت‌شده در تاریخ برای شهر تهران مربوط به ۴۰۰ سال پیش از میلاد است که این زلزله با بزرگی ۶/ ۷ ریشتر مناطق "ری" و "ایوانکی" را لرزاند.

شهر ری تا سال ۵۵۶ خورشیدی زلزله‌هایی با بزرگای ۵/ ۶ تا ۷/۷ را تجربه کرده است و در سال ۱۳۴۱ شمسی بوئین زهرا زلزله ۲/ ۷ ریشتری، در ۱۳۵۲ ورامین و ایوانکی زلزله ۵ ریشتری، در ۱۳۶۹ رودبار و منجیل زلزله ۴/ ۷ ریشتری و ۱۳۸۳ فیروز آباد زلزله ۳/ ۶ ریشتری را پشت سر گذاشته‌اند و به عنوان مهمترین رخدادهای لرزه‌ای کشور از آن نام برده می‌شود.

در میان زلزله‌های مهم، زلزله‌های طبس با شدت ۷/۷ ریشتر در سال ۱۳۵۷ و با تلفات انسانی بالغ بر ۱۹ هزار نفر و تخریب ۱۶ روستا، زلزله "سیرچ" با شدت ۴/ ۷ در سال ۱۳۶۰ و تلفات انسانی ۱۳۰۰ نفر و تخریب ۸۵ درصدی شهر، زلزله رودبار و منجیل در سال ۱۳۶۹ با شدت ۴/ ۷ ریشتر و تلفات انسانی ۳۵ هزار نفر و بالاخره زلزله بم در سال ۱۳۸۲ با قدرت ۵/ ۶ ریشتر و تلفات انسانی بیش از ۴۰ هزار نفر جهانی شدند؛‌ چراکه بخش بسیاری از شهر تخریب شد و مهمتر از آن تلفات انسانی زیادی به همراه داشته است.