برخی از ناظران سیاسی، به وحدت نرسیدن اصولگرایان را مقدمه‌ی جدایی بخشی ازآنها از نیروهای راست سنتی و محافظه‌کار تلقی می‌کنند. با این همه تا روز انتخابات، جمعه ۲۴ آذر ماه، احتمال نزدیک شدن بعضی از جناح‌های اصولگرا به یکدیگر منتفی نیست.

گرچه هر دو جناح اصلی صحنه‌ی سیاسی ایران انتخابات پیش رو را بسیار مهم ارزیابی می‌کنند، اهمیت نتیجه‌ی انتخابات شوراها برای آنها تفاوت‌هایی دارد.

با تشتتی که میان اصولگرایان به وجود آمده شکست در انتخابات سومین دوره‌ی شوراها می‌تواند آرایش تازه‌ای میان نیروهای سیاسی در ایران به دنبال داشته باشد. ظاهرا اختلاف میان حامیان احمدی‌نژاد و گروه‌های سنتی راست جدی‌تر از آن است که به سادگی مرتفع شود. با این همه بسیاری از گروه‌های تشکیل دهنده‌ی این طیف، امید به وحدت را از دست نداده‌اند.

در حالی که عصر پنجشنبه سخنگوی جبهه‌ی پیروان خط امام و رهبری اسامی کاندیداهای مورد حمایت این جبهه را اعلام کرد روز بعد محمدرضا باهنر، عضو شورای مرکزی جبهه و رئیس فراکسیون اصولگرایان مجلس، خبر داد که این تشکل برای «جلوگیری از چندگانگی در جبهه اصولگرایی» از ارائه‌ی فهرست مستقل صرف‌نظر کرده است.

نگرانی در میان اصولگرایان به حدی افزایش یافته که دیروز مهدی چمران که به عنوان یکی از سه معتمد اصولگرایان برای ائتلاف این جناح بسیار کوشید و در ارائه‌ی فهرست «ائتلاف بزرگ اصولگرایان» نقشی اساسی داشت، اعلام کرد که برای حفظ وحدت حتا حاضر به کناره‌گیری است. چمران که در پیروزی احمدی‌نژاد در نهمین دور انتخابات ریاست جمهوری نقشی مهم بر عهده داشته از فهرست حامیان دولت کنار گذاشته شده است.

او با اینحال روز گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی اظهار داشت «اینکه می‌آیند گروه‌های اصولگرا را تقسیم بندی می‌کنند و عده‌یی را حامیان قالیباف و عده‌یی را حامیان احمدی‌نژاد می‌نامند، یک شیطنت یا شبه شیطنت است.» مهدی چمران ضمن مهم ارزیابی کردن وحدت اصولگرایان گفت «اگر بدانم اصولگرایان به ائتلاف خواهند رسید اگر لازم باشد در همین جا اعلام می‌کنم که حاضرم از حضور در انتخابات شورای شهر انصراف بدهم.»

مصطفی تاج‌زاده، عضو شورای مركزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی در گفتگو با ایسنا کنار گذاشتن چمران و چند عضو موثر شورا از فهرست حامیان دولت را «حذف کامل راست سنتی» خوانده است. تاج‌زاده با اشاره به تنگ‌تر شدن دایره‌ی خودی‌های حامیان دولت اظهار داشت «این دایره تا آن حد تنگ شده كه نیمی از اعضای شورای شهر دوم تهران كه خود نامزد‌های مورد حمایت آقای احمدی‌نژاد در دوره قبل بوده‌اند از این دایره خارج شده‌اند.»

مسعود زریبافان دبیر هیات دولت به رغم داشتن پست دولتی برای انتخابات شورای شهر نیز ثبت نام کرد که به اعتقاد هیات نظارت کاری غیرقانونی بوده است. او روز گذشته پس از افزایش فشارها از سمت خود استعفا داد تا بتواند در لیست حامیان دولت باقی بماند. بنابر اظهار بسیاری از حقوق‌دانان این استعفای دیرهنگام باید پیش از ثبت نام صورت می‌گرفته.

به نظر می‌رسد با اختلافی که بر سر ارائه‌ی یک فهرست مشترک میان اصولگرایان به وجود آمده شکاف میان گروههای مختلف این طیف شکل تازه‌ای به خود بگیرد. روز چهارشنبه در آخرین ساعاتی که اصولگرایان سرگرم رایزنی برای دست یافتن به وحدت بودند محسن رضایی در گفتگو با سایت بازتاب آنچه را «بهره‌كشى و سوءاستفاده جناح راست از اصولگرايان و نيروهاى انقلاب» می‌خواند به شدت مورد انتقاد قرار داد.

این سخنان گرچه در محافل سیاسی بازتابی گسترده نیافت اما یکی از روشن‌ترین هشدارها در ارتباط با آینده‌ی جناحهای سیاسی کشور را دربر دارد. محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه و دبیر فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام، در این گفتگو اظهار داشت که تا کنون مدیریت ائتلاف در دست راست سنتی و محافظه‌کاران بوده که در اغلب موارد موفق عمل نکرده است.

او می‌افزاید «در صورتی كه متولیان محافظه‌كار جبهه اصولگرایان و محافظه‌كاران باز هم در مدیریت این ائتلاف شكست بخورند، اصولگرایان راه خود را از محافظه‌كاران و جریان راست سنتی جدا خواهند كرد.»

رضایی در مورد پیشینه‌ی گروه مورد نظر خود توضیح می‌دهد «در دهه اول انقلاب به دلیل شرایط خاص جنگی و ضرورت دفاع مقدس و همچنین سن جوانی نیروهای انقلاب، این طیف در جبهه‌ها و نهادهای انقلابی متمرکز شدند و صحنه‌های سیاسی و مدیریتی كشور در اختیار دو جناح راست و چپ قرار گرفت.» او در ادامه تاکید می‌کند که در صورت نرسیدن به وحدت «اصولگرایان مسیر خود را از محافظه‌كاران جدا كرده و قطب جدیدی در آرایش سیاسی كشور تشكیل خواهند داد.»

با توجه به وجود دو لیست اصلی که از سوی حامیان دولت و معتمدین اصولگرا منتشر شده و سه چهار فهرست دیگری که با وجود اختلاف، همه به مجموعه‌ی اصولگرایان تعلق دارند، به نظر می‌رسد تلاش برای وحدت به شکست انجامیده و چه بسا آنگونه که محسن رضایی هشدار داده به زودی شاهد قطب جدیدی در آرایش سیاسی کشور باشیم. با این همه چرخش دیروز مهدی چمران به سوی حامیان دولت ممکن است در دو سه روز باقی‌مانده به انتخابات، تغییر و تحول غیر منتظره‌ای را در میان اصولگرایان به وجود آورد.

بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران