جلسه شورای امنیت سازمان ملل درباره ایجاد منطقه امن در کابل
۱۴۰۰ شهریور ۸, دوشنبه
به پیشنهاد فرانسه و بریتانیا قرار است شورای امنیت قطعنامهای را برای ایجاد یک منطقه امن در کابل تصویب کند. کارشناسان به امکان صدور چنین قطعنامهای و نیز عملی کردن آن با دیده تردید نگاه میکنند.
تبلیغات
روز دوشنبه ۳۰ اوت (۱۸ شهریور) آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل با اعضای دائم شورای امنیت این نهاد دیدار و درباره امکان ایجاد یک منطقه امن در کابل گفتوگو میکند. این پیشنهاد از سوی فرانسه و بریتانیا مطرح شده است.
امانوئل مکرون، رییس جمهوری فرانسه دیروز یکشنبه به روزنامه "ژورنال دِ دمانژ" گفت: «قطعنامه پیشنهادی ما بر این اساس استوار است که یک منطقه امن در کابل تعریف شود تا امکان ارسال کمکهای بشردوستانه فراهم آید.»
منطقه امنی که "چندان امن نخواهد بود"
رودریش کیزهوتر، یکی از سیاستمداران کارشناس در مسایل سیاست خارجی در حزب دموکرات مسیحی آلمان در این باره به سایت "شبکه تحریریههای آلمان" گفته است: «تصویب یک قطعنامه در شورای امنیت سازمان ملل میتواند فشار دیپلماتیک بر طالبان را افزایش دهد تا بعد از مهلت ۳۱ اوت نیز بتوان به خارج کردن افراد واجد شرایط از کابل ادامه داد.»
او در عین حال این امکان را که چنین قطعنامهای بتواند به معنای واقعی یک "منطقه امن" در کابل به وجود آورد، مورد تردید قرار داده و گفته است: «اامکان ایجاد چنین منطقه امنی از سوی شورای امنیت و عملی کردن آن بسیار مشکل حتی غیرممکن است.»
این دیپلمات حزب دموکرات مسیحی معتقد است که چنین منطقهای میتواند به سرعت به هدف حملات تروریستی تبدیل شود و این نکته باید برای تمامی کشورهایی که در این منطقه حضور دارند روشن باشد. به نظر این دیپلمات آلمانی، حفظ امنیت چنین منطقهای خطری بزرگ برای سربازان و نیز برای تابآوری جامعه بینالمللی خواهد بود.
طابان مهلت ۳۱ اوت را برای خروج کامل نیروها و کارمندان خارجی از کابل تعیین کرده، اما گفته است بعد از این تاریخ نیز افراد واجد شرایط میتوانند از این شهر خارج شوند.
هانس یاکوب شیندلر، متخصص مسایل تروریسم نیز به شبکه تحریریههای آلمان گفته است که چنین منطقهای میتواند به یک تهدید تروریستی تبدیل شود.
شیندلر که تا سال ۲۰۱۸ هماهنگکننده تیم نظارت بر القاعده و طالبان در شورای امنیت سازمان ملل بوده، به این رسانه آلمانی گفته است: «چنین منطقه امنی مسلما فورا به هدف حملات تروریستی گروه داعش خراسان تبدیل میشود و نیز پتانسیلی برای گروههای نزدیک به القاعده در افغانستان خواهد بود.»
در حال حاضر چندین گروه وابسته به القاعده در منطقه فعال و مشغول عملیات هستند. به گفته شیندلر تمامی این گروهها مناطقی را که در آنها خارجیها هستند، برای حملات تروریستیشان انتخاب میکنند.
به عقیده این کارشناس مسایل تروریسم، طالبان نیز باید چنین منطقه امنی را تایید کرده و بپذیرد. این در حالی است که این گروه ۲۰ سال تمام برای خروج نیروهای خارجی از افغانستان جنگیده است.
به نظر شیندلر اینکه طالبان حالا با ایجاد منطقهای که قرار است نیروهای خارجی در آن باشند موافقت کند، حتی اگر قرار باشد تنها نیروهای کلاه آبی سازمان ملل در آنجا مستقر باشند، به هیچ وجه قطعی نیست.
او معتقد است که تدارک و تامین امنیت چنین منطقهای قاعدتا به نیروهای کلاه آبی سازمان ملل نیاز دارد. این در حالی است که پرسنل و تجهیزات کافی برای ایجاد یک منطقه امن و مدیریت آن وجود ندارد.
براساس برآورد سازمان ملل تا کنون پنج میلیون و ۲۰۰ هزار پناهجوی افغان به کشورهای همسایه گریختهاند. ۹۰ درصد این افراد در ایران و پاکستان به سر میبرند و بقیه در تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان.
روایتی تصویری از پناهجویان افغان در مرزهای ایران و ترکیه
درحالی که نگاه جهان به خروج همکاران محلی نیروهای ائتلاف از فرودگاه کابل معطوف است، فشار بر مرزهای ایران و ترکیه برای خروج افزایش مییابد. مقام ناتو از همسایگان افغانستان خواست مرزها را باز کنند.
عکس: ISNA
پناهجویان افغان در مرز ایران
با آغاز فروپاشی دولت مرکزی در افغانستان بسیاری از شهروندان افغان این کشور را به مقاصد مختلف ترک کردند. آنانی که گذرنامه، ویزا و امکانات مالی داشتند از طریق مرزهای هوایی خارج شده و بسیاری به مشهد رفتند. گروهی نیز تلاش کردند به صورت غیر قانونی وارد خاک ایران شوند که توسط نیروهای مرزی متوقف شدند.
عکس: ISNA
فرار ارتشیان به سوی ایران
با پیشروی طالبان، ارتش افغانستان بدون مقاومت تسلیم شد. شماری از نظامیان افغان از طریق مرز میلک وارد ایران شدند. در نتیجه نشستی که مسئولان جمهوری اسلامی ایران با طالبان برگزار کردند، این افراد به افغانستان بازگشت داده شدند. از سرنوشت این افراد اطلاعی در دست نیست، معلوم نیست آیا این نظامیان به صفوف طالبان پیوستهاند یا به زندگی "عادی" خود بازگشتهاند؟
عکس: FARS
بازگرداندن هزاران پناهجو
به گزارش خبرگزاریهای ایران پناهجویان افغان بعد از ورود به خاک ایران توسط هنگ مرزی ایران در پاسگاه ملاشریف جمع آوری میشوند و بعد از یک "پذیرایی مختصر" توسط نیروهای هلال احمر، به فاصله ۲۴ ساعت توسط نیروهای انتظامی ایران از طریق مرز میلک دوباره به افغانستان برگردانده میشوند.
عکس: ISNA
"موجی در راه نیست"، "اردوگاه هم فراهم نشده"
اخیرا مهدی محمودی، مدیرکل امور اتباع وزارت کشور یک بار دیگر تاکید کرد که ایران برای پذیرش مهاجران و آوارگان جدید اردوگاه فراهم نکرده است. به گفته او اصولا به نظر نمیرسد که فضای افغانستان طوری باشد که موج آوارگی و مهاجران جدید به سمت ایران حرکت کنند بنابراین نیازی به تمهیدات در اینباره وجود ندارد.
عکس: ISNA
وقتی پنجره کابل بسته شود
شبهنظامیان طالبان بر شدت برخورد با شهروندان خواستار مهاجرت در اطراف فرودگاه کابل افزودهاند و تاکید میکنند که عملیات تخلیه نیروهای خارجی و همکاران محلی آنها باید طبق توافق با آمریکا در روز سهشنبه ۳۱ اوت خاتمه یابد. ناظران معتقدند با بسته شدن فرودگاه کابل فشار برای خروج در مزهای زمینی افزایش خواهد یافت.
عکس: ISNA
"همسایگان مرزها را باز کنند"
یک مقام ارشد ناتو که در افغانستان مستقر است روز چهارشنبه ۲۵ اوت (۳ شهریور) در گفتگو باخبرگزاری رویترز ازهمسایگان افغانستان خواست مرزها را باز کنند. او گفت: «ایران، پاکستان و تاجیکستان باید اجازه ورود افراد بیشتری را از طریق مرز زمینی یا هوایی بدهند.»
عکس: ISNA
پناهجویان افغان در مرز ترکیه
ترکیه از ماهها پیش با سرعت بخشیدن به احداث دیوار مرزی به رویدادهای افغانستان واکنش نشان داد. با این حال این کشور نیز در مرزهای شرقی خود شاهد ورود روزافزون پناهجویان افغان است.
عکس: Necmettin Karaca/picture alliance/AA
افزایش گشتهای مرزی
مرزبانی ترکیه در روزهای اخیر گشتهای هوایی و زمینی خود را در مرزهای مشترک با ایران افزایش داده است. مقامهای ترک گفتهاند که حدود ۱۸۲ هزار مهاجر ثبت شده افغان و حدود ۱۲۰ هزار مهاجر ثبت نشده این کشور در ترکیه به سر میبرند.
عکس: Ali Ihsan Ozturk/Demiroren Visual Media/abaca/picture alliance
رسیدن موج مهاجران به ترکیه در هفتههای آتی؟
مرزبانی ترکیه برای کنترل مرزها برجهای نظارتی ایجاد کرده و از پهپادها و دوربینهای مخصوص شب استفاده میکند. مقامهای ترکیه گفتهاند که بعد از پیروزی طالبان شاهد افزایش مهاجرت افغانها نبودهاند، اما بعد از بسته شدن امکان خروج از فرودگاه کابل، رسیدن مهاجران تازه به ترکیه به دلیل دوری این کشور از افغانستان هفتهها وقت خواهد گرفت.
عکس: Ozkan Bilgin/picture alliance/AA
بازگشت به ایران
پلیس در شهر مرزی وان ۲۵ مهاجر را که اکثرشان افغان بودند، در یک ساختمان متروکه گرفتار کرد. آنها گفتهاند که بعد از روزها پیادهروی خود را به ترکیه رساندهاند. مقامات ترک گفتهاند افرادی که در امتداد مرز بازداشت شوند به سمت ایرانی مرز فرستاده خواهند شد.
عکس: Emrah Gurel/picture alliance/AP
بررسی امنیتی
آنهایی که به دست پلیس میافتند برای بررسی امنیتی، انگشتنگاری و عکسبرداری به یک مرکز منتقل میشوند. یکی از این مهاجران در این مرکز گفته است. «یک ماه پیش خانهاش را در کابل ترک کرد و ترس داشت که به دلیل کار کردن با آمریکاییها و ترکها به عنوان راننده، مورد انتقامجویی طالبان قرار بگیرد.
عکس: Emrah Gurel/picture alliance/AP
توقف بازگشت به افغانستان
پناهجویان افغان بعداً به مرکز بازگشت در شهر وان در شرق ترکیه منتقل میشوند و میتوانند پیش از این که به کشورشان بازگشت داده شوند تا ۱۲ ماه در آنجا بمانند. فعلاً بازگشت دادن این پناهجویان به افغانستان متوقف شده است و حدود ۷۵۰۰ تن در این مراکز نگهداری میشوند.
عکس: Emrah Gurel/picture alliance/AP
آنها که نیاز به محافظت دارند
رمضان سچیلمیش، معاون اداره مهاجرت ترکیه گفته که این نهاد تلاش میکند، آنانی را که نیازمند محافظت در برابر تهدیدات طالبان هستند شناسایی کرده و به کشور سومی منتقل کند. او افزود: «آنانی که نیاز به محافظت دارند از آنهایی که به دلیل اقتصادی به کشور ما آمدهاند، باید جدا شوند. ما نمیتوانیم همه را فقط به این خاطر که تابعیت افغانستان را دارند به صورت خودکار اخراج کنیم.»
عکس: Emrah Gurel/picture alliance/AP
آرزوی یک فرماندار
در میان پناهجویانی که خود را به ترکیه میرسانند، بیش از پیش زنان و کودکان نیز دیده میشوند. ایران و ترکیه تنها کشورهایی نیستند که مانع از ورود پناهجویان افغان میشوند. یونان نیز حصار مرزی ۴۰ کیلومتری و نصب سیستمهای نظارتی را تکمیل کرده تا مانع از ورود پناهجویان به اروپا شود. مهمت امین بیلمز، فرماندار استان مرزی وان میگوید: «بزرگترین آرزوی ما این است که موج مهاجرت افغانها به وجود نیاید.»