در حالی‌که در ماه‌ها و هفته‌های گذشته بهای سکه‌ی طلا در ایران همچنان سیر صعودی طی می‌کرد، بانک مرکزی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از بزرگ شدن حباب موجود و مقابله با ذخیره‌‌ی هرچه بیشتر ارزهای خارجی از سوی مردم، دست به فروش سکه‌ی طلا زیر قیمت بازار آزاد زد.

این سیاست بانک مرکزی بر خلاف امید طراحان آن نتیجه‌ای منفی در پی داشت. ازدحام مردم در مقابل بانک‌ها برای خرید سکه و فروش آن در بازار آزاد عملاَ سیاست بانک مرکزی را به شکست کشاند.

وجود تفاوت میان قیمت سکه در بازار آزاد و بانک‌ها، سبب ایجاد شغل‌های کاذب و تشدید دلالی و سوداگری شده است. برخی کارشناسان داخلی فروش زیر قیمت سکه از سوی بانک مرکزی را حراج ثروت ملی دانسته‌اند.

تارج ثروت ملی و شکست سیاست‌های بانک مرکزی

"سایت الف" متعلق به احمد توکلی، یکی از منتقدان دولت می‌نویسد: «وجود این اختلاف (میان بهای سکه در بازار آزاد و بانک‌ها) باعث پیدایش درآمدها و رانت‌های هنگفتی از جیب بیت‌المال برای کسانی که به این منبع سکه بانکی دسترسی دارند می‌شود و در آینده نه چندان دور می‌توان شاهد پیدایش طبقه‌های جدید اقتصاد ایران بود که از این آب گل‌آلود اقتصاد ایران و به برکت جیب بانک مرکزی به نان و نوایی رسیده‌اند.»

حال بانک مرکزی ظاهراَ برای کاهش صف‌های طولانی در مقابل بانک‌ها دست به افزایش عمدی بهای سکه در ایران زده است. بنا به گزارش خبرگزاری مهر «به نظر می‌رسد بانک مرکزی برای کاهش اختلاف سکه بازار و بانک و از بین بردن صف‌ها و ازدحام خرید سکه در مقابل بانک‌ها که تبعات بسیاری را به‌دنبال داشته است‌اقدام به افزایش قیمت سکه بانکی کرد و به عبارتی، می‌توان گفت که باز هم سیاست بانک مرکزی به دلیل سوء استفاده برخی‌ها با شکست روبرو شده است. صف‌های خرید سکه بانکی باز هم ادامه دارد و داستان‌های زیادی را به دنبال داشته است.»

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که پیشاپیش قابل تصور بود که فروش نازل بهای سکه دوام چندانی نخواهد داشت و قادر به تنظیم بازار طلا و ارز در ایران نخواهد شد. این موضوع بیش از آنکه به "سوء‌استفاده" برخی دلان مربوط باشد، حاکی از اوضاع آشفته ارزی و اقتصادی در ایران است.

قیمت یک سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم در بازار امروز(یک‌شنبه/ ۲۷ آذر) ۶۲۵ هزار تومان و طرح جدید ۶۰۴ هزار تومان بود. بانک مرکزی در همین روز سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم را به بهای ۵۵۹ هزار تومان فروخت. در حالی‌که دیروز بهای یک سکه تمام بهار آزادی طرح قدیم تنها ۵۴۸ و شش‌صد تومان عرضه‌ شده بود.

نوسات مصنوعی بهای سکه در ایران در حالی صورت می‌گیرد که بهای طلا در بازار جهانی به دلیل تعطیلی بازار هیچ‌گونه تغییری نکرده و در مقایسه با روزهای گذشته حتی نرخ آن به ۱۵۹۸ دلار برای هر اونس نزول داشته است.

رکوردزنی جدید دلار در ایران

این آمار و ارقام نشان می‌دهند که بانک مرکزی و سیاست‌گذاران مالی در ایران بدون توجه به تحولات بازار جهانی دست به کاهش و یا افزایش قیمت طلا می‌زنند. سیاست‌گذاری این چنینی حتی در مورد نرخ ارزهای مهم جهانی در ایران نیز نتیجه‌ای معکوس به همراه داشته است.

در بازار آزاد ازر، برای نخستین بار هر دلار آمریکا بیش از ۱۴۰۵ تومان خرید و فروش شد. این نرخ بدان معناست که تفاوت دلار بانکی و آزاد در ایران به ۳۰۰ تومان رسیده است.

بانک مرکزی در انزوایی باورنکردنی امروز (۲۷ آذر) همچنان بهای دلار آمریکا را ۱۰۹۹ تومان اعلام کرد، در حالی‌که بازار ارزی ایران بی‌اعتنا به نرخ‌های رسمی همچنان به کار خود ادامه می‌دهد.

قیمت هر یورو در بانک مرکزی ایران ۱۴۳۳ تومان و پوند بریتانیا نیز ۱۷۰۴ تومان اعلام شد. قیمت بازار آزاد برای یورو و پوند به ترتیب ۱۸۳۵ تومان و ۲۱۹۰ تومان بود. نزول ارزش ریال ایران در مقایسه با ارزهای خارجی عملاَ توقف‌ناپذیر شده است.

آشفتگی مالی و نوسات شدید نرخ طلا (سکه و شمش) در حالی در ایران موجب نگرانی شده، که به گفته کارشناسان تشدید تحریم‌های مالی و اقتصادی جامعه جهانی بر اقتصاد رنجور ایران در ماه‌های آتی هرچه شدیدتر تاثیرات خود را آشکار خواهد کرد.

SI/SJ