گرچه اغلب رسانهها توجه ویژهای به بخش رقابتهای اصلی برلیناله دارند، اما فیلمهای دیدنی در بخشهای دیگر جشنواره نیز کم نیستند. در اینجا نگاهی داریم به فیلمی ۸ ساعته از فیلیپین، یک کمدی از عربستان و فیلمی جالب از ایران.
تبلیغات
انتخاب فیلم در برلیناله آسان نیست. بهویژه که بسیاری از فیلمها در جشنواره برلین نخستین اکران جهانی یا اروپایی خود را تجربه میکنند. دوستداران فیلم با توضحیات مختصری که در کتابچههای برلیناله داده شده، میکوشند از این خوان گسترده، استفاده درستی کنند. اما یکی دیگر از راههای انتخاب فیلم برای تماشا توصیههای شخصی است. در اینجا ما نیز به معرفی سه فیلم از بخشهای مختلف برلیناله پرداختهایم.
"برکه یقابل برکه"، زندگی در عربستان سعودی
بیشک عربستان سعودی با اوضاع سیاسی و اجتماعی حاکم بر آن جای مناسبی برای ساخت یک فیلم کمدی نیست، یا اینکه چرا، اتفاقاّ در چنین سیستمهای بستهای هر موضوع عادی و معمولی شکلهای عجیب و غریبی به خود میگیرد و سبب خنده تماشاگرانی میشود که با اینگونه جوامع آشنایی کمتری دارند.
فیلم "برکه یقابل برکه" ساخته محمود صباغ، داستانی کمدی -عشقی دارد. چهره اصلی فیلم که کارمند دولت در جده است با دختری زیبا از خانوادهای ثروتمند آشنا میشود. دختر به فرزندخواندگی پذیرفته شده و به مادرخواندهاش در کار بوتیک کمک میکند.
کارمند دولت بازیگر آماتور در گروه تئاتری است که در عربستان میکوشد هاملت، اثر شکسپیر را به روی صحنه بیاورد. این دو دلداده با زرنگی و مهارت میکوشند که سنت، پلیس شرع و نظام بسته را دور بزنند. فیلمی که ساخت آن در عربستان خود بیشتر شبیه یک شوخی است، در بخش مجمع (فوروم) برلیناله به نمایش گذاشته میشود.
فیلم ایرانی والدراما در مجموعهی "فیلمهای نخستین"
هر ساله در برلیناله جایزهای به مبلغ ۵۰ هزار یورو به بهترین "فیلم نخستین" تعلق میگیرد این جایزه مشترکاً به کارگردان و تهیهکننده فیلم برتر اهدا میشود و مبلغ آن نیز میان این دو تقسیم میشود.
هیات داوران سه نفرهای نیز مسئول انتخاب فیلم برتر است. "فیلم نخستین" به فیلمهایی در برلیناله گفته میشود که اولین کار کارگردان به شمار میآیند. این فیلمها از بخشهای گوناگون جشنواره دستچین شده و در کنار هم مجموعهی ویژهای را تشکیل میدهد.
در امسال نیز ۱۸ فیلم از بخشهای رقابتها، چشمانداز (پانوراما)، مجمع (فروم)، چشمانداز فیلم آلمان و بخش کودکان و نوجوانان با یکدیگر بر سر این جایزه رقابت میکنند.
فیلم "والدراما"، ساخته عباس امینی از ایران یکی از فیلمهای این مجموعه است. مجید برزگر نیز تهیهکنندهی این فیلم است.
عنوان فیلم از نام فوتبالیست معروف کلمبیایی، "کارلوس والدرما" برگرفته شده است. این فیلم درباره جوانی از آبادان است که به خاطر موهای فر و بلند خود شباهت به "کارلوس والدراما" دارد و به این نام نیز خوانده میشود. او که دارای هیچ برگهی شناسایی نیست، آبادان را به مقصد تهران ترک میکند و بتدریج هویت خود در آنجا مییابد.
فیلم ۴۸۲ دقیقهای در بخش رقابتی
در برلیناله باید همیشه آماده فیلمهای استثنایی و شگفتآور بود. در بخش رقابتهای برلینالهی امسال فیلمی از لاو دیاز اکران میشود که عنوان آن "لالایی برای رازی غمانگیز" (A Lullaby to the Sorrowful Mystery ) است. این فیلم محصول مشترک کشورهای فیلیپین و سنگاپور است.
"آندره بونیفاسیو یی د کاسترو" یکی از معروفترین مبارزان جنبش رهاییبخش فیلیپین علیه قدرت استعماری اسپانیا در اواخر قرن ۱۹ به شمار میآید. او هنوز هم در فیلیپین به عنوان "پدر انقلاب" خوانده میشود.
لاو دیاز، کارگردان فیلم، با نگاهی به این اسطوره و کندوکاو در فرازهای مختلف زندگی بونیفاسیو میکوشد که تاریخ پر جنب وجوش کشورش را به نمایش گذارد.
حال به توجه به تمامی زحمتهایی که برای تهیه این فیلم کشیده شده، باید پرسید که نمایش این فیلم با تنفسی طولانی مدت چگونه میتواند دوستداران سینما را به مدت بیش از ۸ ساعت در سالن سینما نگه دارد.؟ بیشک دوستداران سینما که عشق و علاقی به موضوعات تاریخ معاصر دارند از این فیلم استثنایی استقبال خواهند کرد.
از مریل استریپ تا سینمای ایران؛ آنچه باید درباره برلیناله ۲۰۱۶ بدانید
جشنواره فیلم برلین یکی از مهمترین جشنوارههای سینمایی جهان محسوب میشود که هر سال دهها هزار نفر را به پایتخت آلمان میکشاند. مروری تصویری بر مهمترین نکاتی که در باره برلیناله ۲۰۱۶ باید بدانید.
عکس: Berlinale
تب فیلم
ماه فوریه در برلین ماه فیلم و سینماست. جشنواره برلین فرشهای قرمز خود را برای ستارگان سینما پهن میکند و فرصتی جذاب برای سینمادوستان در جهان پدید میآورد تا با تازهترین آثار سینمایی جهان آشنا شوند و ستارگان محبوب خود را از نزدیک ببینند. این جشنواره که به برلیناله شهرت دارد، مردمیترین فستیوال فیلم در جهان به شمار میرود. شصت و ششمین دورهی این جشنواره در روزهای ۱۱ تا ۲۱ فوریه برگزار میشود.
عکس: Berlinale
تلاش برای خرید بلیت
مجموعا ۷۰۰۴ فیلم برای حضور در برلیناله ارائه شدند که ۴۳۴ فیلم در نهایت موافقت شورای گزینش این جشنواره را جلب کردند. این فیلمها که محصول کشورهای گوناگون از جمله ایران هستند و در ژانرهای مختلف ساخته شدهاند، در ۹۸۱ نوبت و در بخشهای گوناگون به نمایش درمیآیند. در آخرین دوره از این جشنواره ۳۳۵ هزار بلیت به فروش رفت و این بار نیز فیلمدوستان شب را در مراکز فروش بلیت سر میکنند تا بلیت تهیه کنند.
عکس: Reuters/B. Pedersen
فیلم افتتاحیه
افتتاحگر شصت و ششمین دوره از جشنواره سینمایی برلین فیلم "درود بر سزار" خواهد بود. نویسندگی و کارگردانی این اثر کمدی را برادران کوئن (جوئل و اتان) برعهده داشتهاند. جاش برولین، جرج کلونی، رالف فاینس و تیلدا سوئینتن از جمله بازیگران این اثر سینمایی هستند. "درود بر سزار" با بودجهای بالغ بر ۲۲ میلیون دلار ساخته اشده است. نمایی از فیلم "درود بر سزار".
عکس: Universal Pictures
بخش رقابتی
جشنواره فیلم برلین بخشهای گوناگونی را دربرمیگیرد که مهمترین آن بخش رقابتی است. در برلیناله امسال ۲۳ فیلم از جمله فیلم "اژدها وارد میشود"، اثر مانی حقیقی به نمایش درمیآید. نام قبلی این فیلم "شن، جن، یی" بود، اما به دلایلی نام آن به "اژدها وارد میشود" تغییر یافت. فیلمبرداری این فیلم که داستان آن در دهه ۴۰ شمسی ایران میگذرد، در سکوت کامل خبری به اتمام رسید. نمایی از "اژدها وارد میشود".
عکس: picture-alliance/dpa/Berlinale
جوایز اصلی
خرس طلایی و خرسهای نقرهای جوایز اصلی جشنواره برلین هستند که برندگان آن شامگاه شنبه، ۲۰ فوریه اعلام خواهند شد. از ۲۳ فیلمی که در بخش رقابتی نشان داده میشوند، ۱۸ فیلم بر سر کسب جوایز رقابت دارند. خرس طلایی نصیب بهترین فیلم بخش رقابتی جشنواره خواهد شد. جایزههای خرس نقرهای نیز از جمله به بهترین کارگردان، بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین فیلمنامه تعلق میگیرد.
عکس: dapd
هیات داوران
برندگان "خرسهای برلیناله" را هیات داوران بخش رقابتی انتخاب میکند. ریاست هیات دواران این دوره را مریل استریپ (ردیف بالا چپ)، ستاره معروف هالیوود برعهده دارد. موگوشاتا شوموفسکا (کارگردان)، کلایو اوون (بازیگر فیلم)، لارس آیدینگر (بازیگر تئاتر و سینما)، ردیف بالا پس از استریپ و آلبا رورواخر (بازیگر فیلم)، بریژیت لاکومب (عکاس) و نیک جیمز (منتقد فیلم)، ردیف پایین از چپ دیگر اعضای این هیات هستند.
عکس: picture-alliance/dpa/Berlinale
خرس افتخاری
البته یکی از برندگان برلیناله ۲۰۱۶ پیشاپیش مشخص شده است. خرس افتخاری این دوره از جشنواره به میشائل بالهاوس، فیلمبردار برجسته آلمانی به پاس یک عمر تلاش هنری او اهدا خواهد شد. بالهاوس با سینماگران معروفی چون راینر ماریا فاسبیندر، رابرت ردفورد، ولفگانگ پترسن و مارتین اسکورسیزی همکاری داشته است. "رنگ پول" و "دار و دستههای نیویورکی" از جمله فیلمهایی است که بالهاوس فیلمبردار آنها بوده است.
عکس: picture allicance/dpa
"ارباب برلیناله"
مدیر جشنواره برلین از سال ۲۰۰۱ به این سو دیتر کاسلیک است. موفقیت برلیناله با سیاستهای عمومی او پیوندی تنگاتنگ دارد. از زمان ریاست وی، برلیناله به لحاظ کمی و کیفی گسترش یافته و استقبال تماشاگران از جشنواره تاییدی بر تلقی او از تلفیق هنر و صنعت در سینما است. وی ترکیبی از دو مولفهای است که در جوهر سینماست: بخش هنری و بخش اقتصادی.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Kalaene
برلیناله و پناهجویان
برلیناله همواره جشنوارهای سیاسی بوده است. موضوع پناهجویان و آوارگان که از موضوعات محوری جهان است، در جشنواره فیلم برلین نیز جایگاه ویژهای خواهد داشت. در این راستا آثار گوناگونی به نمایش در خواهند آمد که به سرنوشت پناهجویان میپردازند. یکی از این آثار "آتش در ساحل"، ساخته جیانفرانکو روسی، فیلمساز ایتالیایی است که برای ساختن فیلم خود مدت زیادی در جزیره لامپدوزا به سر برد. نمایی از "اتش در ساحل".
عکس: Berlinale
"چشمانداز"
دومین عرصه مهم برلیناله بخش پانوراما یا چشمانداز است که به نمایش فیلمهای سینمایی یا مستندی اختصاص دارد که از نظر موضوعی به مسایلی همانند جستجوی هویت، شیوه زندگی یا وقایع تاریخی میپردازند. این بخش در واقع مشابه پلی است میان سینمای هنری و سینمای تجاری و در واقع محفلی برای نمایش فیلمهایی که خطر غرق و ناپدید شدن در گرداب تجارت و فیلمهای تجاری آنها را تهدید میکند.
عکس: AFP/Getty Images
"لانتوری"
"لانتوری"، ساختهی رضا درمیشیان از فیلمهای شرکتکننده در بخش پانورامای برلیناله ۲۰۱۶ است. درمیشیان در دورههای قبل برلیناله با فیلم "من عصبانی نیستم" خوش درخشیده بود. لانتوری که سومین اثر او است، داستانی عاشقانه را در بستر شهر تهران روایت میکند و در آن از جمله باران کوثری، نوید محمدزاده، مهدی کوشکی، بهرام افشاری و مریم پالیزیان بازیگری کردهاند. تصویر: پالیزیان در نمایی از فیلم "لانتوری".
عکس: Berlinale
فرصتی برای سینماگران جوان
یکی از بخشهای پر اهمیت برلیناله بخش فوروم یا همایش است که به نمایش فیلمهای سینماگران جوان و عمدتاً نوپا اختصاص دارد. در این بخش است که چهرههای جدید هنری، چه بازیگر و چه کارگردان فرصت درخشیدن و به اصطلاح هنری، فرصت "کشف شدن" را دارند تا از این راه پا به دنیای سینمای حرفهای و بازارهای جهانی فیلم بگذارند. نمایی از "شهر یشم سبز"، ساخته "میدی زد"، فیلمساز جوان تایوانی که در بخش فوروم اکران میشود.
عکس: Seashore Image Productions
"نسل نو"
"نسل نو" نیز یکی از بخشهای مهم برلیناله است که به موضوعات کودکان، نوجوانان و نسل جوان میپردازد. سینمای ایران تا کنون چندین بار مهمان این بخش برلیناله بوده است. در برلینالهی ۲۰۱۶ دو فیلم از ایران در این بخش به نمایش درمیآیند، یکی "رویاهای دم صبح"، اثر مهرداد اسکویی و دیگری فیلم "والدراما" از عباس امینی. خرس بلورین جایزهای است که در پایان برلیناله به بهترین فیلم در این بخش تعلق میگیرد.
عکس: Berlinale
امیدهای سینمای ایران
مستند بنلد سینمایی "رویای دم صبح" که مهرداد اسکویی کارگردان و تهیهکننده آن است، داستان دختران زیر ۱۸ سالی را روایت میکند که در کانون اصلاح و تربیت شهر تهران زیر نظارت هستند. "والدراما"، اثر عباس امینی درباره نوجوانی در آبادان است که به دلیل موهای فرفریاش به والدراما، اسطوره فوتبال کلمبیا شباهت دارد و به نام این بازیکن نیز بر سر زبانها افتاده است. نمایی از فیلم "والدراما".
عکس: Berlinale
طولانیترین فیلم
اولریکه اوتینگر، فیلمساز، عکاس و نقاش آلمانی سفری از آلاسکا به شبهجزیره کامچاتکا انجام داد و مسیرهایی را که دانشمندان و دریانوردان مشهوری چون آدلبرت فون شامیسو و جیمز کوک طی کرده بودند، پشت سر گذاشت. حاصل این سفرها فیلمی ۷۰۹ دقیقهای (حدود ۱۲ ساعته) به نام "سایهی شامیسو" است که با چندین نوبت تنفس اکران خواهد شد. تصویر: نمایی از فیلم "سایهی شامیسو".
عکس: Ulrike Ottinger
فرش قرمز
در برلیناله ۲۰۱۶ نیز ستارگان زیادی پا به فرش قرمز جشنواره خواهند گذاشت. جود لاو، اما تامپسون، برادران کوئن، اسپایک لی، ایزابل هوپر، ژرار دپاردیو و جرج کلونی از جمله ستارگانی عالم سینما هستند که فیلمدوستان در پایتخت آلمان بیصبرانه مشتاق دیدن آنها هستند. گفته میشود که کلونی به همراه امل علمالدین، نامزد لبنانیتبار خود راهی برلین خواهد شد.
عکس: picture-alliance/epa/K. Ota
برلیناله در شبکههای اجتماعی
برلیناله تنها بر پردهی سینما برگزار نمیشود. برلیناله با حضور پررنگ و فعالی که در شبکههای گوناگون اجتماعی از جمله فیسبوک، توییتر، یوتیوب و اینستاگرام دارد، این امکان را به فیلمدوستان میدهد که به جزییات گوناگون این جشنواره و فیلمهای شرکتکننده دسترسی داشته باشند و در جریان آخرین اخبار جشنواره برلین قرار گیرد.