شیوع تب کریمه کنگو در ایران؛ شش قربانی و افزایش مبتلایان
۱۴۰۱ شهریور ۶, یکشنبه
در پنج ماه نخست سال ۱۴۰۱ تعداد ۶۷ ابتلا به تب کریمه کنگو شناسایی شده و شش بیمار درگذشتهاند. آخرین قربانی فردی ۳۸ ساله اهل بهبهان بوده است. یک مقام وزارت بهداشت نسبت به شیوع این بیماری در بیمارستانها هشدار داد.
بیماری تب کریمه کنگو از طریق گزش کنه و تماس انسان با دام آلوده منتقل میشودعکس: Marijan Murat/dpa/picture alliance
تبلیغات
بهزاد امیری، رئیس گروه "مدیریت بیماریهای قابل انتقال بین انسان و حیوان" وزارت بهداشت، اعلام کرده تا ابتدای امسال تا پنجم شهریور، ۶۷ مورد مبتلا به بیماری تب کریمه در ایران شناسایی شدهاند که از این تعداد تاکنون شش تن جان خود را از دست دادهاند.
او این بیماری را "یک تهدید جدی" برای کارکنان مراقبتهای بهداشتی توصیف کرده و نسبت به شیوع آن در بیمارستانها و افزایش موارد مرگ و میر هشدار داد.
تب خونریزیدهنده کریمه کنگو یک بیماری مشترک میان انسان و دام است که از طریق گزش کنه، تماس با خون، ترشحات یا لاشه دام و همچنین تماس با انسان آلوده منتقل میشود. این بیماری کشنده همچنین میتواند به واسطه مصرف گوشتهای آلوده حاصل از ذبح دامهای غیرمجاز به انسان منتقل شود. این بیماری در حیوانات اهلی بدون علائم مشهود است.
از آنجا که فرد مبتلا، طی مدت بستری بودن در بیمارستان میتواند با خون، ادرار، بزاق، مدفوع یا استفراغ خود بیماری را شدیدا و به سرعت به دیگران منتقل کند، توصیه میشود که اعضای خانواده بیمار و همچنین کادر پزشکی نکات بهداشتی را به دقت رعایت کنند.
علائم، توصیهها
این مقام وزارت بهداشت به خبرگزاری ایسنا گفته است افرادی که علائم را از خود نشان میدهند، در ابتدا دچار تب ناگهانی، لرز، سردرد، درد عضلانی، درد عضلات شکم و کمر، گیجی، حالت تهوع، استفراغ و پرخونی مخاط میشوند. در مراحل بعدی و با پیشرفت بیماری در بدن، خونریزی زیر پوستی، کبودی بدن، خونریزی داخل ملتحمه چشم، خونریزی مخاط، خونریزی از مجاری بدن و در نهایت درگیری چندین ارگان بدن مثل سیستم گوارشی، ادراری و تنفسی بروز میکنند. در صورتی که در این مرحله درمان مناسب آغاز نشود، بیمار با خطر مرگ روبرو میشود. دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
دوره نهفتگی این بیماری معمولا یک تا سه روز و حداکثر ۹ تا ۱۳ روز است. به گفته بهزاد امیری اگر گوشت و احشاء دام به شکل خام یا نیمه پخته مصرف شود، احتمال ابتلا به این بیماری شدت میگیرد. از همین رو توصیه میشود: «گوشت دام ذبح شده باید قبل از مصرف به مدت حداقل ۲۴ ساعت در دمای چهار درجه سانتیگراد در یخچال قرار داده شود و جگر و سایر امعاء و احشاء دام، پس از ۴۸ ساعت نگهداری در دمای چهار درجه سانتی گراد، مصرف شوند.»
کارشناسان بهداشتی همواره توصیه کردهاند که برای نذری دادن از ذبح دام به ویژه در معابر عمومی خودداری شود و گوشت و سایر فراوردههای آن از کشتارگاههای مجاز تهیه شوند.
یک بیمار ۳۸ ساله اهل بهبهان تازهترین قربانی این بیماری در ایران بوده است. رسانههای داخلی روز سوم شهریور به نقل از رئیس دانشکده علوم پزشکی بهبهان گزارش دادند این بیمار با علائم خونریزی از بینی، به بیمارستان مراجعه و عنوان کرده بود که در ماه گذشته به کرونا مبتلا شده است. پس از انجام اقدامات پزشکی و ترخیص، بیمار مجددا با علائم خونریزی بینی و علائم گوارشی به بیمارستان مراجعه کرده و در نهایت در بیمارستان اهواز ابتلای او به تب خونریزیدهنده کنگو تشخیص داده شد. اما به رغم رسیدگی پزشکی این فرد جان خود را از دست داد.
هیچواکسن معتبری برای پیشگیری از بیماری تب کریمه کنگو در دام و انسان وجود ندارد. تلاشهای علمی بینالمللی برای ساخت چنین واکسنی تا کنون بینتیجه بوده است. با این حال در صورت تشخیص و درمان سریع، خطر مرگ کاهش مییابد.
مراقب بیماریهایی که از حیوان به انسان منتقل میشوند باشید
مقامات نهادهای بهداشتی در آریزونای آمریکا دریافتهاند که ککها ناقلان بیماری طاعون هستند. اما تنها بیماری طاعون نیست که از حیوان به انسان منتقل میشود. نمونههایی چند در این باره را ببینید.
عکس: CC/BY/äquinoktium
ناقلان طاعون
مقامات نهادهای بهداشتی منطقه آریزونا در آمریکا دریافتهاند که ککها ناقلان باکتری "یرسینیا پستیس"هستند. این باسیل عامل بیماری طاعون که یک بیماری واگیر است. کک میتواند این باکتری را از جوندگان به انسان انتقال دهد. باکتری یرسینیا پستیس میتواند در محیطهای حاوی خون و در دمای ۳۰ درجه سانتیگراد به سرعت رشد کند.
عکس: picture-alliance/dpa
کاملا غیر معمول نیست
در ایالات متحده طاعون بسیار کمیاب است، اما به طور متوسط سالانه هفت نمونه از این بیماری در آمریکا دیده میشود. در ماه ژوئن سال جاری میلادی (۲۰۱۷) سه نفر در نیومکزیکو به طاعون مبتلا شدند. طاعون امروزه از نظر پزشکی در کشورهای توسعه یافته دیگر وحشتزا نیست و این بیماری را میتوان با استفاده از آنتیبیوتیک درمان کرد.
عکس: SGHT
زیبا، جذاب و خطرناک
در سال ۲۰۱۵ دو گردشگر در پارک ملی یوسمیت به طاعون مبتلا شدند. به احتمال زیاد باکتری این بیماری از طریق سمورهای راه راه به آنها منتقل شده بود، زیرا مقامات این پارک ملی بعدها دو سنجاب مرده یافتند که در بدن آنها باسیل "یرسینیا پستیس"، که عامل بیماری طاعون است وجود داشت.
عکس: Hamid Esmaeili
فقط طاعون خطرناک نیست
بیماریهای بسیار دیگری وجود دارند که میتوانند از حیوان به انسان منتقل شوند. این بیماریها که "زئونوز" نام دارند، بین حیوانات مهرهدار و انسان قابل انتقال هستند. بخصوص کودکان، انسانهای سالخورده و زنان باردار در خطر ابتلا به این بیماریها هستند. به همین دلیل است که حیوانات خانگی باید به طور منظم با داروهای مورد نیاز تحت نظر باشند.
عکس: Fotolia/pitrs
تب، التهاب و اسهال در پی همراهی با سگ و گربه
گربهها و سگها که بهترین دوستان انسان هستند، میتوانند باکتری "کامپیلوباکتر ژژونی" را که باعث اسهال میشود، انتقال دهند. گربهها نیز باکتریهای مختلف "بارتونلا" را به انسان منتقل میکنند که میتوانند باعث تب و التهاب شوند.
عکس: Fotolia/millaf
راههای ابتلا به بیماری از راه زنجیرهای از حیوانات
یک بیماری ویروسی دیگر که تنها در روستاها موجود است، آبله گاوی است. موشهایی که در روستاها نزدیک مدفوع گاو هستند، ویروسها را با خود همراه دارند. گربهها با خوردن موش به این ویروس دچار میشوند و همین گربهها در نزدیکی انسان میتوانند خراشی روی دست ایجاد و این بیماری را به انسان منتقل کنند.
عکس: picture-alliance/dpa/J. Stratenschulte
تب طوطی
تب طوطی بیماری مشترک انسان و دام است که میتواند به خصوص برای کودکان و افراد ناتوان خطرناک باشد. معمولا طوطی، مرغ عشق و پرندگان به این بیماری مبتلا میشوند و انسان در ارتباط با مدفوع این پرندگان به این بیماری دچار میشود. علائم بیماری بهصورت گسترده از جمله ضعف پنهان، ذات الریه، تب شدید، تورم مفصلی، اسهال، تورم ملتحمه چشم،سرفه خونآلود هستند.
عکس: Proaves
بیماری هاری
بیمای هاری به طور عمده از روباه به انسان منتقل میشود. این بیماری به خاطر واکسیناسیون وسیع در آلمان ریشه کن شده است. هاری بیماری کشنده ویروسی سیستم مرکزی است که راههای سرایت گوناگونی دارد از جمله گاز گرفتن حیوان، زخم و مخاط حیوان مبتلا است. بنابر این سگها و گربههای به ظاهر سالم میتوانند از طریق لیسیدن لب و چشم و بینی کودکانی که با آنها بازی میکنند صاحبان خود را به بیماری هاری مبتلا نمایند.
عکس: imago/blickwinkel
آبله گاوی
آبله گاوی بیشتر گاوها را مبتلا میکند. این بیماری اما برای بیشتر پستانداران خطرناک است و آنها در خطر ابتلا به این بیماری هستند. در آلمان واکسن آبله گاوی وجود ندارد. واکسن آبله عادی انسان را نسبت به آبله گاوی نیز محافظت میکند. در گذشته بیشتر افرادی که شیر گاو میدوشیدند به این بیماری دچار میشدند و بیماری از دستهای آنها آغاز میشد.
عکس: picture-alliance/Blickwinkel/F. Hecker
پشه ببری آسیایی
امروزه سفر از قاره ای به قاره دیگر بسیار آسان شده است. امکان سفر نه تنها برای انسان، که برای حیوانات نیز راحت شده است. پشه ببری آسیا یکی از این نمونه هاست. این حشره موذی و سمج که به علت وجود خطوط راه-راهی روی بدنش به پشه ببری معروف است، حتی از روی لباس نیز نیش میزند. پشه ببری آسیایی حامل ویروس نیل غربی و تب استخوان شکن است و میتواند قربانیان خود را از پا درآورد.
عکس: picture alliance/Mary Evans Picture Library
احتیاط بیشتر ضروری است
محققان بر این نکته تاکید دارند که برای افراد سالم، احتمال ابتلا به بیماری در پی ارتباط با حیوانات تا زمانی کم است که این حیوانات مایهکوبی شده و زیر نظر پزشک باشند. به رغم این نکته بهتر است که پس از نوازش حیوانات دستها کاملا شسته شوند یا برای تمیز کردن قفس حیوانات از دستکش استفاده شود.