شیوع کوتاهی قد و لاغری کودکان در استان‌های محروم ایران
۱۴۰۱ آبان ۲۳, دوشنبه
دولت سیزدهم در ابتدای سال جاری دست به "جراحی اقتصادی" زد و اقدام به حذف "ارز ترجیحی" کرد. گامی که تأثیرش را به ویژه در قیمت مواد خوراکی نشان داد.
در یکسال گذشته عمده تورم گزارش شده در ایران متأثر از افزایش بهای مواد خوراکی بوده است.
افزایش بی‌سابقه قیمت مواد خوراکی اصلی در ایران باعث شده که این مواد در سبد تغذیه بسیاری از خانوارهای ایرانی کمرنگ شده یا از آن حذف شوند.
برنج ایرانی و گوشت مرغ از جمله این خوراکی‌ها هستند که در یکسال گذشته با تورم نقطه‌ای بالای ۱۲۰ درصد، افزایش قیمت شدیدی را به خود دیده‌اند. خاطره گوشت قرمز هم که مدت‌هاست به دلیل قیمت بالا، می‌رود که از حافظه سبد غذایی بسیاری خانواده‌های ایرانی پاک شود.
با کاهش قدرت خرید مردم و حذف یا کاهش مصرف خوراکی‌های اساسی حاوی پروتئین، کلسیم یا ریزمغذی‌های لازم برای رشد، عجیب نیست که کارشناسان از سوءتغذیه در کودکان و در پی آن اختلال رشد در این گروه سنی خبر می‌دهند.
شیوع کوتاهی قد و لاغری کودکان در استان‌های محروم
مشخص‌ترین نمود سوءتغذیه را به گفته کارشناسان می‌توان در کم‌وزنی، لاغری و کوتاهی قد کودکان دید.
حسینی طباطبایی، دبیر علمی هجدهمین همایش اورژانس‌ها و بیماری‌های شایع طب کودکان در مصاحبه با "توسعه ایرانی" از شیوع کوتاهی قد و لاغری در چهار استان ایران خبر می‌دهد؛ استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد. یعنی در استان‌های محروم!
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه اعلام شده در ماه مهر مربوط به استان سیستان و بلوچستان با /۸ ۵۷ درصد بوده است. در نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به مهرماه۱۴۰۱ برای خانوارهای ایرانی، بیشترین نرخ تورم ۱۲ ماهه با ۴۸/۲ درصد مربوط به کهگیلویه و بویراحمد است. لرستان، ایلام، آذربایجان غربی و مازندران هم با تورم بالای ۴۷ درصد پس از این استان قرار گرفته‌اند.
با استناد به این آمارها می‌توان دید که فشار تورم در استان‌های محروم از استان‌های برخوردار بیشتر و در مناظق کمتربرخوردار از امنیت غذایی، شیوع عوارض مربوط به سوءتغذیه هم بیشتر است.
بیشتر بخوانید:تورم شدید فقیران ایران را به شدت فقیر می‌کند
دبیر همایش بیماری‌های شایع طب کودکان، سوءتغذیه در کودکان در این استان‌ها را از آنجا که "رشد مغزی کودکان در ۶ سالگی اتفاق می‌افتد" به دلیل تأثیری که تغذیه می‌تواند بر این رشد بگذارد، "نگران‌کننده" خوانده است.
به گفته کارشناسان تغذیه یکی از شدیدترین کمبودها در ریزمغذی‌ها، کمبود آهن است. آهن از جمله از طریق مصرف گوشت به بدن می‌رسد. حذف این ماده غذایی بدون جایگزین مناسب، باعث کمبود آهن و سپس کم‌خونی می‌شود. کم‌خونی عوارض شدیدی برای کودکان و همچنین برای دیگر گروه‌های سنی به همراه می‌آورد.
سوء تغذیه در مادران باردار و خطر پوکی استخوان در آینده
در گزارش‌های منتشرشده در رابطه با سوءتغذیه در ایران همچنین آمده است که در حال حاضر کمبود آهن و ویتامین "آ" در کودکان و هم در زنان باردار بسیار شایع است.
یک متخصص زنان و زایمان در این رابطه در مصاحبه‌ای با روزنامه "تعادل" می‌گوید: «سوء تغذیه شدید موجب عوارض بارداری نظیر زایمان زودرس و عقب‌ماندگی رشد جنین خواهد شد که هر دو عوارض شدیدی در دوره نوزادی را به همراه دارند.» این متخصص بر ضرورت استفاده مادران شیرده و بارداری که از لبنیات، گوشت و تخم‌مرغ تأکید کرده است.
اما عوارض ناشی از سوء تغذیه تنها دامنگیر کودکان و زنان باردار نیست یا تنها در سنین کودکی بروز نمی‌کند. رئیس بخش علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران چندی پیش نسبت به شیوع پوکی استخوان در جمعیت بالای ۶۰ سال کشور هشدار داده بود.
از آنجا که زمینه ایجاد پوکی استخوان که به آن بیماری دوران سالمندی می‌گویند، به تغذیه در دوران کودکی و نوجوانی بازمی‌گردد، کارشناسان می‌گویند گرانی شیر و مواد لبنی می‌تواند در آینده موجب بیماری پوکی استخوان در درصد زیادی از جمعیت شود.
تشویق به فرزندآوری؛ فرزندانی که قرار است از سوءتغذیه رنج ببرند؟
با توجه به افزایش سرعت سالمند شدن جمعیت در ایران و تأکید حکومت بر تشویق به فرزندآوری و افزایش جمعیت، کارشناسان بر این باورند که تنها با در نظر گرفتن موضوع تغذیه، بدون سیاستگذاری مناسب در این زمینه و بهبود وضعیت تغذیه، بهداشتی و درمانی مردم، افزایش جمعیت پیامدهای نامطلوبی به دنبال خواهد داشت.
در همین زمینه چندی پیش خبری در مورد استقرار "گشت‌های بارداری" در برخی بیمارستان‌ها منتشر شد؛ به منظور تشویق زنانی که در سن باروری هستند به فرزندآوری و منع زنان زایایی که در پی عمل جراحی زنانه، برای نمونه جراحی رحم هستند.
بیشتر بخوانید: راه‌اندازی سامانه برای رهگیری زنان باردار
مسولان اما این نکته را نادیده می‌گیرند که چاره درمان معضل پیری جمعیت، به دنیا آوردن فرزندانی نیست که نه مادرانشان تغذیه سالم داشته‌اند و نه خود از امنیت غذایی برخوردارند.
مهاجرت پزشکان و کادر درمان و آینده‌ی در انتظار فرزندان ایران
از سوی دیگر دبیر همایش اورژانس‌ها و بیماری‌های شایع طب کودکان، در رابطه با بهره‌مندی از پزشکان برجسته و پیشرفت‌های درمانی در ایران می‌گوید: «این موارد اکنون در شرایط مناسبی قرار دارد، اما به دلیل وجود مشکلات، مهاجرت دانش‌آموختگان رشته‌های پزشکی و پرستاری نگران‌کننده و ممکن است در سال‌های آینده با مشکلاتی مواجه شویم.»
گفته‌های این متخصص به این معناست که کودکانی که امروز به دنیا می‌آیند، در صورت ادامه شرایط اجتماعی کنونی و فرار سرمایه‌ها به تبع شرایط سیاسی، در آینده در بخش بهداشت و درمان با مشکل جدی روبرو خواهند بود.
دویچه وله را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید
رئیس شورای عالی نظام پزشکی ایران چندی پیش نسبت به مهاجرت گسترده پزشکان و متخصصان حوزه بهداشت و سلامت هشدار داد. این مقام مسئول گفته بود. شهریور ماه امسال هم روزنامه دنیای اقتصاد از آماری گزارش داد که با استناد به آن ظرف یکسال گذشته ۱۶۰ متخصص قلب از ایران مهاجرت کرده‌اند.
بر پایه این گزارش در این بازه زمانی ۳۰ هزار کادر درمان از دانشکده‌های علوم پزشکی که مقصدشان عمان بوده، درخواست "نداشتنِ سوءپیشینه" کرده‌اند. آمارها نشان می‌دهند که ظرف چهار سال گذشته ۱۶ هزار پزشک عمومی از کشور مهاجرت کرده‌اند.