صادرات فولاد؛ روسیه این بازار را هم از ایران گرفت
۱۴۰۱ اردیبهشت ۲۹, پنجشنبه
در پی جنگ اوکراین و تحریم‌های آمریکا علیه روسیه، این کشور خسارات ناشی از پیامدهای این جنگ‌را بر "بازار نیمه‌جان ایران" آوار کرده است.
رضا شهرستانی، عضو هیئت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد در این باره به روزنامه شرق گفته است که روسیه با دادن تخفیف‌های ۱۵ تا ۲۰ درصدی برای فولاد خود، توانسته مشتریان بزرگ فولاد ایران را از چنگ این کشور درآورد. اشاره او به کشورهایی مانند چین، افغانستان، تایلند و کره جنوبی است.
با توجه به وضع عوارض سنگین بر صادرات فولاد ایران، قیمت فولاد صادراتی روسیه نسبت به ایران به مراتب ارزان‌تر تمام می‌شود و این کشورها اکنون فولاد مورد نیاز خود را به روسیه سفارش داده‌اند. به گفته عضو هیئت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران اکنون درآمد ارزی شش میلیارد‌دلاری ایران به خطر افتاده است.
وضع عوارض بالا برای فولاد برای افزایش درآمدهای مالیاتی
سیاست افزایش عوارض فولاد با انتقاد شدید فعالان این بازار روبرو شده است. شرق به نقل از صادرکنندگان فولاد نوشته است که «سالانه بیشتر از ۳۰ میلیون تن فولاد در ایران تولید می‌شود و مصرف داخلی فقط حدود ۱۵ تا ۱۶ میلیون تن است؛ بنابراین نگرانی برای بازار داخلی هیچ توجیهی ندارد و دولت با این کار دغدغه بازار داخلی را نداشته و به دنبال افزایش درآمدهای مالیاتی خود بوده است.»
احمد دنیانور، عضو انجمن تولیدکنندگان فولاد به شرق گفته است که صنعت فولاد ایران "با سختی فراوان" توانسته بود بازارهایی را در سال‌های اخیر در نقاط مختلف دنیا به دست آورد و سالانه بین ۹ تا ۱۱ میلیون تن فولاد صادر کند. به گفته او این صادرات در سال گذشته شش میلیارد دلار درآمد ارزی برای ایران ایجاد کرد، «اما حالا روسیه بازارهای ایران را یکی‌یکی تصاحب کرده» و با افزایش عوارض صادرات فولاد در ایران، صادرات این کالا "تقریبا متوقف" شده است.
به گفته او بازپس‌گرفتن این بازار نیز مانند سایر بازارهایی که ایران از دست داده "بسیار دشوار است" و صنعت فولاد ایران "شرایط وحشتناکی" را سپری می‌کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
فعالان اقتصادی می‌گویند صادرات به بازاریابی، بازارسازی، جلب اعتماد مشتریان و ثبات قانون در کشور صادرکننده نیاز دارد تا صادرکنندگان بتوانند به تعهدات خود عمل کنند. اما آنها بدون داشتن این ملزومات با مشتریانی روبرو هستند که می‌گویند: «وضعیت کشور شما معلوم نیست و ممکن است شما نتوانید به تعهدات‌تان عمل کنید.»
رضا شهرستانی، یک عضو دیگر هیئت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از کاهش شدید تولید شرکت‌های فولاد خبر داده و گفته است که صادرات دو‌ماهه فولاد تقریبا به صفر رسیده است.
"فرصتی" که تهدید شد
به دنبال تجاوز روسیه به اوکراین و تهدیدهایی که این جنگ می‌توانست برای بازارهای انرژی روسیه به وجود آورد، برخی مسئولان و کارشناسان جمهوری اسلامی بر این تصور بودند که این جنگ "فرصتی" برای ایران است تا جای روسیه را در بازار نفت و گاز جهان بگیرد. اما همه چیز خلاف این پیش‌بینی جلو رفت.
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
شرق با اشاره به جنگ اوکراین نوشته است که این جنگ « برخلاف ادعای برخی رسانه‌های داخلی نه‌تنها فرصتی برای اقتصاد ایران ایجاد نکرد بلکه حالا بازارهای نیمه‌جان و تحریم‌زده کشور را یکی‌یکی به خطر انداخته است.»
علاوه بر این نه کشورهای اروپایی توانستند به هماهنگی بر سر تحریم نفت روسیه برسند. نه اوپک حاضر به همکاری با اروپا برای افزایش تولید شد و نه کشورهایی مانند چین و هند حاضر شدند از میزان خرید نفت از روسیه بکاهند که هیچ، تصمیم گرفتند آن را افزایش نیز بدهند. ایران به خاطر تحریم‌ها، سیاست‌های منطقه‌ای خود و نگاه به شرق شریکی قابل اطمینان برای سرمایه‌های اروپایی به شمار نمی‌رود. از این گذشته این کشور به خاطر زیرساخت‌های فرسوده، أساسا توانایی آن را ندارد که نقش تعیین‌کننده‌ای در بازارهای انرژی بازی کند.
روسیه یکی از بزرگ‌ترین کشورهای صادر کننده گاز، نفت، فولاد، سنگ‌آهن، کود و غلات جهان است. جنگ اوکراین می‌تواند میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را با مرگ بر اثر گرسنگی مواجه کند. اما ترکش‌های این جنگ به سایر بازارها نیز اصابت کرده است.
اقتصاد بیمار و ناتوان ایران که با فروش "پنهان" و "ارزان" نفت تلاش می‌کند تحریم‌های آمریکا را دور بزند، حال با "شوکی" روبرو شده که روسیه به منابع درآمد ارزی آن تحمیل کرده است.
گزارش مؤسسات بین‌المللی، از جمله "کپلر" که کشتی‌ها را ردیابی می‌کند، صادرات نفت ایران در ماه آوریل ۳۴ درصد کاهش پیدا کرده است. در مقابل صادرات نفت روسیه به هند که رقم پایین در حد ۲۰ هزار بشکه بوده، در حال حاضر به ۶۰۰ هزار بشکه افزایش یافته است. حمید حسینی ،رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت و گاز و پتروشیمی نیز کاهش صادرات نفت ایران به چین و افزایش واردات نفت ارزان‌تر روسیه به چین را تأیید کرده است.