به گزارش خبرگزاری فارس، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در روز ‌سه‌شنبه (۲۹ دی/۱۹ ژانویه) در یک نشست خبری اعلام کرد که ایران از دو روز پیش اجرای پروتکل الحاقی را آغاز کرده است.

صالحی تصریح کرد که ایران بر اساس توافق اتمی موظف است پروتکل الحاقی را اجرایی کند. او گفت: «طبق این تعهد از دو روز قبل که برجام اجرا شد، پروتکل الحاقی را نیز به اجر گذاشتیم.»

بیشتر بخوانید: پروتکل الحاقی؛ بایدها و نبایدها، موافقان و مخالفان

رئیس سازمان انرژی اتمی تصریح کرد که "نقشه راه" همکارهای آژانس بین‌المللی و ایران برای دوره پسابرجام "در زمینه اجرای برجام، پروتکل الحاقی و بازرسی‌ها" در مرحله نهایی خود قرار دارد.

مفاد کلی پروتکل الحاقی

پروتکل الحاقی از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای تقویت پادمان‌های آژانس در سال ۱۹۹۳ میلادی تدوین و در سال ۱۹۹۷ در شورای حکام آژانس تصویب شد.

بر اساس پروتکل الحاقی، آژانس اجازه دارد که از کشورهای عضو "پیمان عدم گسترش جنگ‌‌افزارهای اتمی" (معروف به ان‌پی‌تی) به‌طور سرزده بازرسی‌های گسترده انجام دهد.

پروتکل الحاقی به آژانس اتمی اجازه نصب دوربین‌ و نظارت از راه دور (تحت عنوان مانیتورینگ) را می‌دهد. بازرسان هم‌چنین مجاز به نمونه‌برداری از محل‌هایی هستند که به زعم آنان در آنجا "فعالیت‌هایی مشکوک" صورت گرفته است.

بیشتر بخوانید: پروتکل الحاقی؛ بایدها و نبایدها، موافقان و مخالفان

ایران در سال ۱۹۸۲، زمانی که حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی کشور بود، به منظور "اعتمادسازی" به طور "داوطلبانه" دست به اجرای پروتکل الحاقی زد. اما با شکست مذاکرات و ارسال پرونده ایران به شورای امنیت، ایران اجرای این پروتکل را متوقف کرد. در آن‌زمان مخالفان داخلی به شدت به اقدام روحانی در زمینه "اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی" اعتراض کردند.

عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه ایران، در جریان مذاکرات اخیر بارها اعلام کرد که اجرای پروتکل الحاقی در "گام نخست" نخواهد بود، بلکه در پایان کار موضوعیت می‌یابد. اما گروه ۵+۱ بارها بر اجرای پروتکل الحاقی به عنوان یکی موضوعات محوری و مهم در توافق اتمی تاکید کرده بود.

ظریف خطاب به منتقدان: تمام کنید

نمایندگان مجلس شورای اسلامی، به‌ویژه نمایندگان اصول‌گرا، بارها اعلام کرده‌اند که اجرای پروتکل الحاقی تنها پس از تصویب مجلس مجاز است.

علاء‌الدین بروجردی، رئیس ‌کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز پیشتر در این باره گفته بود: «ما در مجلس عدم پذیرش پروتکل را به تصویب رساندیم و چون این موضوع مصوبه مجلس است طبیعی است که برداشتن هر گامی در این زمینه از سوی دولت باید با مصوبه مجلس باشد.»

حال روشن نیست که پس از اجرای برجام واکنش نمایندگان منتقد چگونه خواهد بود، گرچه این موضوع با توجه به برگزاری انتخابات جدید مجلس در روز ۷ اسفند ۱۳۹۴ دیگر دغدغه‌‌ی اصلی دولت روحانی نیست.

محمد‌جواد ظریف، وزیر امورخارجه، در روز شنبه (۲۶ دی) در روز اجرای برجام خطاب به منتقدان گفت: «از برخی انتقادها خیلی خوشحال نیستم. فکر می‌کنم خیلی منصفانه نبوده است. یک عده‌ای از پستوها هر خبری را پیدا می‌کردند و تیتر می‌زدند و امروز به آن‌ها می‌گویم، تمام کنید. امروز وقت استفاده از برجام است.»

برنامه همکاری ایران و چین برای تاسیس نیروگاه اتمی کوچک

صالحی هم‌چنین گفت که ایران به کمک چین درصدد ساخت نیروگاه‌های اتمی صد مگاواتی است. رئیس سازمان انرژی اتمی افزود: «در نظر است که این نیروگاه‌های کوچک در سواحل مکران و مکان‌هایی مانند چابهار جانمایی شوند.»

به گفته صالحی مراحل عقد قرارداد با چین طی شده و قرار است که در سفر رئیس جمهور چین به تهران مورد بررسی قرار گیرد.

شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین، قرار است که هفته آینده به ایران سفر کند.

به گفته صالحی ایران هم‌چنین قصد ساخت دو نیروگاه اتمی هزارمگاواتی را دارد. وی تصریح کرد که این نیروگاه‌ها نیازمند دست‌کم "۳۰ هزار میلیارد تومان سرمایه" است و مدت "ساخت آنان نیز ۱۰ سال" است. صالحی تصریح کرد که ایران حمایت‌های روسیه در شرایط سخت را فراموش نمی‌کند و "مطمئنا" این کشور در دوران پسابرجام " امتیازهای بیشتری" خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: ایران خواستار بسته شدن پرونده خود در شورای حکام شد

صالحی بدون اشاره به خطرات انرژی اتمی تنها به دستاورهای مثبت آن اشاره کرد و دلیل ساخت نیروگاه‌های اتمی در ایران را"جلوگیری از آلودگی هوا" خواند و گفت: «هر نیروگاه هزار مگاواتی، هفت میلیون تن گازهای گلخانه‌ای در سال تولید می‌کند. هم اکنون حدود هفتاد هزار مگاوات توان نصب شده برق داریم که چنانچه همه اینها هسته‌ای بود، جلوی انتشار ۴۹۰ میلیون تن گازهای گلخانه‌ای را می‌گرفت.»