خبرها و تصویرهای مربوط به درگیری خونین میان نیروهای انتظامی و اویغورهای مسلمان شین جیانگ در شمال‌غربی چین، تا بامداد امروز تنها از طریق یوتوب، تویتر و برخی از خبرگزاری‌ها به آگاهی افکار عمومی می‌رسید. به همین دلیل، خبرهای مربوط به تعداد کشته‌شدگان و زخمی‌ها قابل اعتماد نبود.

اوضاعی شبیه ایران

خبرگزاری فرانسه در گزارش خود اوضاع شین‌جیانگ را یادآور اعتراضات ایرانیان علیه نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری دانست و نوشت: «در ایران هم سرویس‌های آنلاین اغلب تنها وسیله انتقال اطلاعات به جهان بودند، زیرا دولت از فعالیت خبرنگاران خارجی جلوگیری می‌کرد. در مورد ایران هم این مشکل وجود داشت که گزارش‌های مستقل ارائه شده در شبکه‌جهانی اینترنت قابل کنترل نبود».

پیش از ظهر امروز خبرگزاری‌های رسمی به نقل از منابع محلی اعلام کردند که دست کم ۱۴۰ نفر کشته شده‌اند و در عین حال خود مقامات چینی گفته‌اند که ممکن است گروهی دیگر از مجروحان نیز در بیمارستان‌ها جان خود را از دست بدهند. تعداد زخمیان ۸۰۰ نفر و تعداد دستگیرشدگان بیش از هزار نفر اعلام شده است.

سانسور اینترنت

بامداد دوشنبه (ششم ژوئیه) کنترل کنندگان دولتی اطلاعات، تویتر و یتوب را در سراسر چین فیلتر کردند. پایتخت ایالت شین چیانگ "اورومگی" نام دارد. خبرنگارانی که قصد داشتند از راه‌های دور در جریان تازه‌ترین تحولات این منطقه قرار گیرند، هنگامی که واژه اورومگی را به ماشین‌های جست‌وجوی اینترنت دادند، نتیجه‌ای دریافت نکردند.

در مقابل، تلویزیون دولتی نزدیک به نیمروز تصویرهایی از نبردهای خیابانی را پخش کرد: جسد زنی در میان خیابان، تظاهرکنندگان خشمگینی که به سوی پلیس سنگ پرتاب می‌کنند و دو دختر جوان که با دست‌های خونین در آغوش یکدیگر افتاده‌‌اند. تصویرهای دیگر از حمله پلیس، متفرق شدن جمعیت و سیل دستگیری‌ها خبر می‌داد.

خبرگزاری فرانسه نوشت که شبکه‌های اینترنتی ناشناسی مثل WWW.drop.io/urumugi می‌کوشند خبرها را با کنترل و دقت بیشتری در اختیار جهانیان قرار دهند، اما این شبکه‌ها نیز از سانسور دولتی برکنار نیستند.

ایغورها کیستند؟

اویغورهای مسلمان دارای اصالت ترکی و مغولی هستند و در دره فرغانه سکونت دارند که بخشی از آن در جنوب ایالت شین‌جوانگ در شمال غربی چین واقع است. ۹۰ درصد ساکنان این منطقه را اویغورها تشکیل می‌دهند. جمعیت اویغورها، ۱۰ میلیون نفر تخمین زده می‌شود که دو سوم آن‌ها در چین زندگی می‌کنند. زبان این مردم ایغوری و خط آنان عربی/ فارسی است.

درگیری‌های شین‌جیانگ با اعتراض اویغورها به مرگ دو کارگر اویغوری در روز یکشنبه آغاز شد. مردم در آغاز تنها دست به راه‌پیمائی زدند، اما هنگامی که نیروهای انتظامی برای متفرق کردن آن‌ها وارد عمل شد، کار به خشونت و تیراندازی پلیس انجامید. "والتر کولبو" معاون فراکسیون حزب سوسیال دموکرات در مجلس فدرال آلمان به خبرگزاری آلمان گفت: « نیروهای امنیتی چین با اعمال خشونت شدید علیه تظاهرکنندگان، تمام مرزهای مجاز را زیر پا نهادند.»

JT/SA