آیا حملات اسرائیل به ایران از منظر قوانین و حقوق بینالملل قابل توجیه است؟ فریدریش مرتس، صدراعظم آلمان در این باره موضعی صریح اتخاذ کرده و میگوید، حملات اسرائیل به ایران مطابق با قوانین و حقوق بینالملل بوده است.
فریدریش مرتس: حملات اسرائیل به ایران مطابق با قوانین بینالملل بود عکس: Michael Kappeler/dpa/picture alliance
او روز چهارشنبه ۱۸ تیر در پاسخ به پرسشی در پارلمان این کشور (بوندستاگ) ابراز داشت: «من امروز در مشروعیت و همچنین در قانونی بودن اقدامات اسرائیل از منظر قوانین و حقوق بینالملل تردیدی ندارم.»
مرتس با این سخنان موضع خود را نسبت به حمله اسرائیل به جمهوری اسلامی واضحتر از گذشته بیان کرده است.
صدراعظم تاکید کرد که حملات هوایی اسرائیل به مراکز جمهوری اسلامی که از ۲۳ خرداد آغاز شد و ۱۲ روز ادامه پیدا کرد لزوما نباید از نظر قانونی یک حمله پیشگیرانه تلقی شود. به گفته مرتس، این فقط "یکی از چندین برداشت ممکن" است.
صدراعظم آلمان: اسرائیل حق دارد از خود دفاع کند
فریدریش مرتس در ادامه به حملات مداومی اشاره کرد که اسرائيل دائما از سوی گروههای نیابتی ایران با آن روبروست.
او گفت: «میتوان به این نتیجه رسید که اسرائیل سالهاست بهطور روزانه مورد حمله قرار میگیرد و حق دارد که از خود به شکل نظامی دفاع کند.»
مرتس اشاره کرد که از زمان حملات حماس در هفتم اکتبر ۲۰۲۳ به خاک اسرائيل برای همه باید روشن شده باشد که اسرائیل با یک تهدید نظامی واقعی مواجه است.
"تردیدهای جدی" کارشناسان حقوقی
با این حال، بخش خدمات علمی پارلمان آلمان در گزارشی که در اوایل ژوئیه منتشر شد، تردیدهای جدی درباره قانونی بودن حملات اسرائیل و آمریکا به ایران مطرح کرده است.
در این گزارش ۵۴ صفحهای که به درخواست اولریش تودن، نماینده حزب چپ تنظیم شده، آمده است اکثریت قاطع کارشناسان حقوق بینالملل گفتهاند که اسرائیل باید اثبات میکرده که جمهوری اسلامی در آستانه ساخت بمب اتم بوده و قصد داشته از این سلاح علیه اسرائیل استفاده کند.
این کشور همچنین باید ثابت میکرده که عملیات نظامی اسرائيل به جمهوری اسلامی که "طلوع شیران" نام گرفت آخرین فرصت برای جلوگیری از ساخت این بمب بوده است.
در صورتی که طبق رأی تقریبا متفقالقول محققان حقوق بینالملل، همه این موارد به اندازه کافی انجام نشده بود.
بمباران یکی از ساختمانهای سپاه پاسداران در عملیات "طلوع شیران"عکس: Elyas/Middle East Images/picture alliance
در عین حال در این گزارش تصریح شده که ممکن است اطلاعاتی در اختیار سازمانهای امنیتی باشد که منتشر نشدهاند و این اطلاعات میتوانند دلایل واقعی را تغییر دهد.
حمایت قاطع مرتس از عملیات نظامی اسرائیل
تا پیش از این، دولت آلمان تنها بر این موضع تاکید داشت که اسرائیل همانند هر کشور دیگری حق دفاع از خود را دارد و این حق مشروع است.
مرتس پس از آنکه آمریکا نیز با حملات هوایی خود به سه مرکز کلیدی هستهای ایران به جنگ پیوست از این عملیات نظامی حمایت کرد، بدون آنکه به طور صریح به مسئله قانونی بودن آن بپردازد.
او گفت: «برای ما، و برای من شخصا، هیچ دلیلی وجود ندارد که اقدامات اسرائیل در هفته گذشته و اقدامات آمریکا در آخر هفته را مورد انتقاد قرار دهیم.»
صدراعظم آلمان قبلا در مورد اقدام اسرائیل در حمله به ایران گفته بود، این اقدام "کار کثیفی" بوده که اسرائيل "برای همه ما" انجام داده است.
در پی این اظهارات جنجال و بحث به پا شد و دهها شهروند ایرانی- آلمانی از صدراعظم به دادگاه فدرال شکایت کردند.
تبلیغات
فریدریش مرتس و جمهوری اسلامی ایران
فریدریش مرتس پیش از این که صدراعظم شود برای بسیاری از ایرانیان نامآشنا شده بود. نام این سیاستمدار حزب دموکراتمسیحی آلمان در پهنه سیاسی ایران زمانی پررنگتر شد که کفالت سیاسی جمشید شارمهد، زندانی سیاسی ایرانی-آلمانی که بعدها اعدام شد را پذیرفت.
شارمهد به موارد اتهامی نظیر "افساد فیالارض" و "محاربه" متهم شد. او پیش از این توسط ماموران وزارت اطلاعات ایران در دوبی ربوده و به ایران منتقل شده بود.
فردریش مرتس درباره انگیزهاش در قبول کفالت سیاسی شارمهد در آن زمان گفته بود: «من با کفالت خود میخواهم پیامی برای همه مردان و زنانی بفرستم که در ایران برای یک زندگی آزاد مبارزه میکنند و میخواهند خود تعیین آن را بر عهده بگیرند.»
تصویری از دیدار فریدریش مرتس با غزاله شارمهد، دختر جمشید شارمهدعکس: Bernd von Jutrczenka/dpa/picture alliance
مرتس خواستار سفر به ایران به منظور دیدار با شارمهد در زندان شده بود اما این درخواست از سوی جمهوری اسلامی رد شد.
او که اینک صدراعظم آلمان است در آن زمان رهبری اپوزیسیون این کشور را برعهده داشت. مرتس اعدام شارمهد را "جنایتی وحشتناک" دانست و خواهان اخراج سفیر جمهوری اسلامی از آلمان و تنزل سطح روابط دیپماتیک با تهران شد.
پس از اعدام شارمهد در ایران، مرتس در مجلس آلمان اعلام کرد که اعدام یک آلمانی-ایرانی برای حاکمان جمهوری اسلامی بدون مجازات نخواهد ماند.
او تاکید کرد که پس از اجرای حکم اعدام جمشید شارمهد برخورد شدیدی باید با جمهوری اسلامی ایران صورت بگیرد و اجرای این حکم نباید برای حاکمان ایران بدون عواقب باقی بماند.
سنت "گروگانگیری" در سیاست خارجی جمهوری اسلامی به روایت تصویر
گروگانگیری در ایران سال ۱۳۵۸ با حمله به سفارت آمریکا مرسوم شد و با زندانی کردن و پروندهسازی برای گردشگران، محققان و دو تابعیتیها و سپس معامله بر سر آنها ادامه یافت. شماری از پروندهها در این گزارش تصویری:
عکس: Fars
گروگانگیری دیپلماتهای آمریکایی
در روز ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ تعدادی "دانشجو" که بعدا بیشتر آنها دارای پست و مقام کلیدی در جمهوری اسلامی شدند، به سفارت آمریکا حمله کردند و دیپلماتهای این کشور را گروگان گرفتند. ۶۶ دیپلمات آمریکایی ۴۴۴ روز یعنی تا روز ۱۱ ژوئیه ۱۹۸۰ گروگان بودند. این اقدام "دانشجویان خط امام" مسیر سیاست ایران در عرصه داخلی و خارجی را کاملا تغییر داد.
عکس: Fars
جیسون رضاییان
جیسون رضاییان، خبرنگار ایرانی-آمریکایی و مدیر دفتر تهران روزنامهٔ واشنگتن پست بود. او به همراه همسرش یگانه صالحی در ۳۱ مرداد ۱۳۹۳ به اتهام جاسوسی دستگیر شدند. صالحی در ۱۴ مهر آزاد شد، ولی رضاییان در ۵ خرداد ۱۳۹۴ در دادگاهی به جاسوسی و فعالیت تبلیغی علیه نظام محکوم شد. رضاییان در ۲۶ دی ۱۳۹۴ به همراه سه آمریکایی دیگر در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شد.
عکس: picture-alliance/dpa
سیامک نمازی و باقر نمازی
سیامک نمازی، شهروند ایرانی- امریکایی، مدیر دفتر برنامهریزی استراتژیک شرکت نفتی "کرسنت" در امارات بود. او در تیرماه ۱۳۹۴ برای دیدار خانوادهاش به ایران سفر کرد و بازداشت شد. باقر نمازی ۸۳ ساله برای پیگیری وضعیت فرزند بازداشت شدهاش، در بهمن ۱۳۹۴ به ایران رفت اما او هم در تاریخ سوم اسفند همان سال بازداشت شد. این دو به اتهام "همکاری با دولت متخاصم آمریکا" به ۱۰ سال حبس محکوم شدهاند.
عکس: iran-emrooz
ژیو وانگ
ژیو وانگ، دارای ملیت چینی، ساکن آمریکا و دانشجوی دانشگاه پرینستون، به اتهام "جاسوسی" به ۱۰ سال زندان محکوم شد. وانگ دانشجوی دوره دکترای رشته تاریخ دانشگاه پرینستون و مسلط به زبان فارسی بود که پس از سفر به ایران برای کارهای تحقیقاتی پایاننامه دوره دکترایش، در تابستان ۱۳۹۵ بازداشت شد. وانگ بعدا با مسعود سلیمانی، پژوهشگر سلولهای بنیادی که در آمریکا بازداشت شده بود، مبادله شد.
کایلی مور گیلبرت، استاد دانشگاه استرالیایی در پاییز ۱۳۹۷ از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت و به اتهام جاسوسی حکم ۱۰ سال زندان دریافت کرد. او ۵ آذر ۱۳۹۹ در جریان مبادله با ۳ ایرانی که به اتهام بمبگذاری ناموفق علیه دیپلماتهای اسرائیلی در تایلند زندانی بودند، آزاد شد. جولی گینگ، گردشگر و مارک فیرکین وبلاگنویس استرالیایی نیز به دلایل نامشخصی در ایران بازداشت و آزاد شدند.
عکس: Department of Foreign Affairs and Trade of Australia/REUTERS
مایکل وایت
مایکل وایت، عضو سابق نیروی دریایی امریکا، در تابستان ۱۳۹۷ به ایران سفر کرد و در اوایل مرداد همان سال در مشهد بازداشت شد. دادگاه عمومی مشهد در اسفند ۱۳۹۷ او را برای دو اتهام "توهین به رهبری" و "پست عکسی در شبکههای اجتماعی" به ۱۰ سال حبس محکوم کرد. به گزارش سی ان ان مایکل وایت پس از تحمل دو سال زندان با مجید طاهری پزشک ایرانی که به نقض قوانین تحریم متهم و زندانی بود مبادله شد.
عکس: picture-alliance/AP Photo/White family
کامران قادری
کامران قادری، شهروند ایرانی اتریشی، در سفر به ایران، در ۱۲ دی ۱۳۹۴ بازداشت شد. قادری دارای دکترای برق و الکترونیک از دانشگاه وین، فعال در حوزه آیتی و مدیر شرکت آوانک در وین بود. او پیش از بازداشت، بارها برای شرکت در سمینارهای علمی و تحقیقی و معاملههای تجاری به تهران رفتوآمد داشت. قادری در دادگاه انقلاب به اتهام "همکاری با دول متخاصم" به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranhumanrights
ارس امیری
ارس امیری کارمند"بریتیش کانسیل" (شورای فرهنگی بریتانیا) و دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه کینگستون چند روز پس از بازگشت به ایران به قصد دیدن مادر بزرگ بیمارش، در ۲۳ اسفند ۱۳۹۶ از سوی ماموران وزارت اطلاعات به اتهام "تبانی و اجتماع علیه امنیت ملی" بازداشت اما با قرار وثیقه آزاد شد. او در شهریور ۱۳۹۷ به اتهام "اداره شبکه براندازی علیه امنیت داخلی کشور" بازداشت و به ۱۰ سال حبس محکوم شد.
عکس: iranianuk.com
کامیل احمدی
کامیل احمدی، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی، پژوهشگر اجتماعی و مردمشناس، از ۲۰ مرداد ۱۳۹۹ بازداشت شد. او در دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست ابوالقاسم صلواتی به ۹ سال و ۳ ماه حبس و پرداخت ۶۰۰ هزار یورو جریمه محکوم شد. جرم او تلاش برای "اعمال نفوذ در طرح افزایش سن ازدواج، ترویج و پشتیبانی از همجنسگرایی، سعی در تجزیه ایران بوسیله پژوهش و ارسال گزارش خلاف به سازمال ملل" عنوان شد.
عکس: didarnews
نازنین زاغری رتکلیف
نازنین زاغری رتکلیف، شهروند دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی و مدیر پروژههای "بنیاد خیریه تامسون رویترز" فروردین ۱۳۹۵ در فرودگاه "امام خمینی"، در حالی که قصد خروج از ایران را به همراه دختر نوزادش داشت، از سوی ماموران حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. دادگاه انقلاب او را بعد به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال حبس محکوم کرد. او در پایان این مدت محکومیت دوباره برای یک "پرونده جدید" به محاکمه کشیده شد.
عکس: Jamie Wiseman/picture alliance
ناهید تقوی
ناهید تقوی، ۶۶ ساله، زندانی دوتابعیتی ایرانی آلمانی است که روز ۲۵ مهر ۱۳۹۹ بازداشت شد. او معمار بازنشسته است که سالها با دو گذرنامه و بدون هیچ مشکلی میان آلمان و ایران در رفت و آمد بود. مریم کلارن، دختر او میگوید: «در ابتدا اتهامات او امنیتی اعلام شده بود؛ اما به دلیل دسترسی نداشتن به پرونده، اطلاع دقیقی از اتهامات وارد شده در دست نیست.»
عکس: Privat
احمد رضا جلالی
احمدرضا جلالی، پزشک، استاد و پٰژوهشگر مدیریت حوادث مترقبه است و با خانوادهش مقیم سوئد بوده است. او در سفری به ایران بازداشت و به اتهام «فساد فیالارض از طریق جاسوسی برای دولت متخاصم اسراییل» محکوم به اعدام شده است. او بارها تمام اتهامات را رد و اعلام کرده تحت شکنجه جسمی و روانی، وادار به اعتراف علیه خودش شده است.
فریبا عادلخواه و رولاند گابریل مارشال
فریبا عادلخواه، پژوهشگر دوتابعیتی ایرانی فرانسوی در ایران، خرداد ۱۳۹۸ از سوی حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام جاسوسی بازداشت و به ۵ سال حبس محکوم شد. رولاند گابریل مارشال شریک زندگی او نیز که برای دیدنش به ایران رفت بازداشت شد. مارشال در مارس ۲۰۲۰ با جلال روحالله نژاد مبادله و آزاد شد.
عکس: Sciences Po
مسعود مصاحب
مسعود مصاحب، زندانی دوتابعیتی ایرانی اتریشی ۷۳ ساله، تاجر و دبیر کل انجمن دوستی اتریش و ایران، در بهمن ۱۳۹۷ بازداشت شد. مصاحب از سال ۱۳۴۴ در اتریش زندگی میکند. تلویزیون دولتی ایران بریدههایی از مصاحبه با مصاحب را پخش و او را به انتقال اخبار و اطلاعات مربوط به "فناوری پهپادی، موشکی و اتمی ایران" به سازمان اطلاعات آلمان (BND) متهم نمود. او به ۱۰ سال حبس محکوم شده است.
عکس: Mehr
انوشه آشوری
انوشه آشوری مهندس ۶۵ ساله و نماینده شرکت تکنو خلاق در بریتانیا به اتهام "اتصال به موساد" به تحمل ۱۰ سال حبس، ۲ سال حبس بابت تحصیل نامشروع و استراد ۳۳ هزار یورو پولی که از او کشف شده به نفع جمهوری اسلامی محکوم شد. شهرزاد ایزدی همسر او گفته که انوشه آشوری هرگز فعالیت سیاسی یا مقام دولتی در زندگی نداشته و در ارتباط با اسراسر محرمانه دولتی نیز نبوده است.
عکس: Elika Ashoori
بنجامین بریر
شش اسفند ۱۳۹۹ اعلام شد که بنجامین بریر گردشگر فرانسوی از ۹ ماه پیش در مشهد به اتهام "جاسوسی و تبلیغ علیه نظام" در بازداشت به سر میبرد. بریر به خاطر پرواز یک پهپاد در دشتهای نزدیک مرز ایران و ترکمنستان بازداشت شد. او همچنین به دلیل طرح این سئوال که «چرا حجاب در جمهوری اسلامی اجباری ولی در سایر کشورهای اسلامی اختیاری است» با اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام نیز روبرو شده است.