صدها هزار مرگ بر اثر مقاومت در برابر آنتیبیوتیک در سال ۲۰۱۹
۱۴۰۰ دی ۳۰, پنجشنبه
طبق یک برآورد، بیش از یکمیلیون و ۲۰۰هزار نفر در جهان در سال ۲۰۱۹ به طور مستقیم جان خود را بر اثر عفونی شدن بدنشان و مقاومت عامل بیماریزای وابسته به آن در برابر آنتیبیوتیک از دست دادهاند.
تبلیغات
نتایج تحقیقات یک گروه بینالمللی از کارشناسان که مجله تخصصی لانست اقدام به انتشار آن کرده نشان میدهد که مقاومت یک عامل بیماریزا به آنتیبوتیک یکی از عوامل تقریبا پنج میلیون مورد مرگ و میر در سال ۲۰۱۹ بوده است.
در یکمیلیون و ۲۰۰ هزار مورد مرگ و میز نیز این مقاومت، عامل مستقیم مرگ بوده است.
بر اساس نتایج این مطالعه تحقیقاتی که در مجله تخصصی لانست منتشر شده، مقاومت در برابر داروهای آنتیبیوتیک یکی از عوامل رایج مرگ و میر در سطح بینالمللی است.
در این مطالعه دادههایی از منابع تخصصی، بیمارستانها، سیستمهای نظارتی و سایر منابع جمعآوری و تجزیه و تحلیل شده است.
در این مطالعه، پژوهشگرانی از ۲۰۴ کشور و منطقه، ۲۳ باکتری بیماریزا و ۸۸ ترکیب باکتری و آنتیبیوتک را مورد بررسی قرار دادهاند.
این تیم تحقیقاتی میگوید، نقطه ضعف تحقیقاتش محدودیت دسترسی به دادهها در برخی مناطق جهان و مختلف بودن منابع دادهها بوده است.
پزشکان معمولا زمانی از مقاومت در برابر آنتیبیوتیک سخن میگویند که بدن بیمار به این دارو پاسخ نداده و عامل بیماریزا همچنان بیماری میزاید و از بین نمیرود.
آنتیبیوتیک؛ باید و نبایدهای ضروری
مصرف بیرویه آنتیبیوتیک در جهان نگرانیهایی جدی را در رابطه با مقاوم شدن میکروبهای بیماریزا در برابر این دارو به وجود آورده است. ایران از جمله کشورهایی است که سرانه مصرف آنتیبیوتیک در آن هشداردهنده است.
عکس: picture-alliance/dpa/F. May
x
آنتیبیوتیک هنوز هم سلاحی قوی برای مبارزه با عفونتهای کشنده به شمار میرود، هر چند تجویز بیرویه این دارو موجب نگرانیهای وسیعی در رابطه با افزایش مقاومت نسبت به آن در جهان شده است. تداوم روند مصرف خودسرانه و غیرمنطقی آنتیبیوتیک این خطر را به همراه دارد که نسلهای جدیدی از میکروبهای بیماریزا به وجود بیایند که نتوان با آنتیبیوتیکهای فعلی با آنها مقابله کرد.
عکس: picture-alliance/dpa/F. May
آنتیبیوتیکها در اصل برای مبارزه با باکتریها خلق شدهاند. این بدین معناست که با آنتیبیوتیک نمیتوان به جنگ ویروسها رفت. دانستن این نکته به ویژه برای درمان بیماری رایجی نظیر سرماخوردگی اهمیت بسیاری دارد. بسیاری از انواع سرماخوردگیها به واسطه ورود ویروس به بدن شکل میگیرد و از همین رو تجویز آنتیبیوتیک برای سرماخوردگیهای ویروسی ضرورتی ندارد.
عکس: Fotolia
آنتیبیوتیک را باید تنها با آب مصرف کرد. نوشیدن شیر و برخی مواد غذایی نظیر لبنیات میتوانند تأثیر آنتیبیوتیک را کاهش داده و در روند جذب آن توسط بدن اختلال ایجاد کنند. پزشکان توصیه میکنند همراه با آنتیبیوتیک یک لیوان پر آب بنوشید. میان مصرف آنتیبیوتیک و مواد لبنی دستکم دو ساعت فاصله توصیه میشود.
عکس: picture-alliance/dpa/K.Remmers
یک نکته مهم در درمان با آنتیبیوتیک مصرف کامل دارو است. به عبارت دیگر مصرف آنتیبیوتیک نباید خودسرانه متوقف شود. بهبود بیمار در چند روز ابتدایی دوره درمانی با آنتیبیوتیک نشاندهنده تأثیر دارو بر بدن است. قطع دارو به محض مشاهده نخستین علائم بهبودی موجب میشود تا مقابله کامل با باکتریها صورت نگیرد و مقاومت میکروبها بالا رود.
عکس: DW
تا مدت زمانی طولانی آنتیبیوتیک دارویی برای درمان تمامی عفونتها به شمار میرفت. اما مصرف بیرویه آن توسط انسان و حیوانات موجب ایجاد مقاومت آنتیبیوتیکی شده است. انجمن "رویال فارماسیوتیکال" بریتانیا دو سال پیش در همین رابطه هشدار داده و اعلام کرد که اگر آنتیبیوتیکهای جدید کشف و تولید نشوند، احتمال قوی وجود دارد که عفونتهای ساده همانند گذشته جان بسیاری از انسانها را به خطر بیندازند.
عکس: picture-alliance/ZB/H. Wiedl
از عسل به عنوان یکی از جایگزینهای طبیعی آنتیبیوتیک یاد میشود؛ البته نه عسلهای رایج صبحانه بلکه ترکیب نوعی عسل استرالیایی و نیوزیلندی بدست آمده از گیاه "لپتسپرمم اسکپاریوم". این گیاه از تیره "مورد" (یا مورت) است که در دوران باستان نیز اهمیت فراوان داشته است. عسل بدست آمده از این گیاه صد برابر بیشتر از عسلهای معمولی اثر ضدعفونی دارد.
عکس: Colourbox
برای درمان بسیاری از سرماخوردگیها نیازی به آنتیبیوتیک نیست و میتوان با استفاده از داروهای گیاهی و نوشیدن مایعات فراوان نظیر چای بابونه یا زنجفیل به سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با ویروس کمک کرد. البته باید توجه داشت چنانچه سرماخوردگی عوارض چرکی داشت، به درمان با آنتیبیوتیک نیاز است که تشخیص این موضوع نه بر عهده بیمار بلکه بر عهده پزشک است.
عکس: picture-alliance/dpa/P. Pleul
از دیگر درمانهای گیاهی جایگزین برای مقابله با عفونتهای مقاوم، مصرف مرزنگوش (مرزنجوش یا آویشن کوهی) برای مبارزه با تکیاختههای انگلی است.
عکس: picture alliance/Klaus Nowottnick
شیر مادر برای نوزادان خواص ضدعفونی داشته و موجب تقویت سیستم ایمنی بدنشان میشود.
عکس: Fotolia/evgenyatamanenko
سالانه ۷۰۰ هزار نفر به دلیل عفونتهای میکروبی مقاوم آنتیبیوتیک جان خود را از دست میدهند. طبق پژوهشی در بریتانیا این رقم تا سال ۲۰۵۰ به ده میلیون تن خواهد رسید. رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیردار وزارت بهداشت شهریور امسال نسبت به بالا بودن سرانه مصرف آنتیبیوتیک در ایران هشدار داد و خواستار محدود کردن تجویز این دارو توسط پزشکان و نیز دسترسی مردم به آن شد.
عکس: picture-alliance/dpa
تحقیقات انجام شده در ایران نشان میدهند که داروهای مسکن و آنتیبیوتیکها بیشترین میزان مصرف خودسرانه داروها در کشور را تشکیل میدهند. بر اساس آمارهای رسمی سرانه مصرف دارو در ایران سه برابر استاندارد جهانی است.