رمان "دراکولا" برام استوکر، برای نخستین بار در سال ۱۸۹۷ به بازار آمد؛ این رمان از رشته داستان‌هایی درباره‌ی خون‌آشامی "کنت دراکولا" و انگیزه‌های او تشکیل می‌شد. این اشراف‌زاده‌ی مرموز، در کتاب ساکن قصری دورافتاده بود.

جاناتان هارکر، یکی از شخصیت‌های داستان، پس از آشنایی با این ضدقهرمان عجیب، در یادداشت‌های خود در باره‌ی او می‌نویسد «کنت دراکولا مردی مودب و قابل احترام است که علاقه‌ی شدیدی به خواندن کتاب دارد.». هارکر کتاب‌خانه‌ی عظیم کنت را، "گنجینه‌ی غنی‌ای از آثار قدیمی و با‌ارزش" ارزیابی می‌کند. او در نگاه اول، متوجه‌ی دو دندان بلند نیش کنت و لب‌های به غایت سرخ او نمی‌شود. این که کنت دراکولا روزها به خواب می‌رود و شب‌ها برای شکار قربانی‌های خود و نوشیدن خون آن‌ها در شهر پرسه می‌زند، هم از دید او مخفی می‌ماند. از ویژگی‌های دیگر کنت دراکولا در کتاب استوکر این‌ست که چهره‌‌ مهتابی‌اش، بازتابی در آینه ندارد. این اشراف‌زاده‌ی خون‌آشام، ولی قادر است خود را به شکل حیوانات مختلف از جمله سگ، گرگ و خفاش درآورد.

اسطوره‌ی دراکولا

پیش از آن که برام استوکر، کنت دراکولا را بیافریند، بیش از هفت سال در باره‌ی ویژ‌گی‌ها و عادات خفاش و شهرت اسطوره‌ای این "پرنده" در ادبیات تحقیق کرده بود. برخی تبار این "موجود افسانه‌ای" را در باورهای مردم کشورهای اروپای جنوب شرقی جستجو می‌کنند و بعضی بر این عقیده‌اند که کنت دراکولا، فرمانروای خشن و سنگدل سرزمینی بوده که در حال حاضر بخش جنوبی کشور رومانی را تشکیل می‌دهد.

این که برام استوکر، چنین شخصیت ادبی ترسناکی را آفریده نیز مورد بحث و جدل منقدان است. برخی معتقدند که او با خلق دراکولا، تجربه‌های تلخ و تاریک دوران کودکی خود را بازآفرینی کرده است: استوکر تا هفت سالگی به بیماری مرموزی مبتلا بود و توانایی راه‌رفتن و تکلم نداشت. پزشکان در درمان او ناتوان بودند و بهبودی ناگهانی برام را، چیزی شبیه معجزه می‌دانستند. این منقدان، "نیاز شدید دراکولا به خواب" را و نیز این که هر شب می‌میرد و دوباره زنده می‌شود، به تصاویری از دوران بیماری نویسنده نسبت داده‌اند.

ولی برخی از منقدان ادبی بر آن‌اند که استوکر از "مد روز" گرایش‌های ادبی آغاز قرن نوزده پیروی کرده است. دستمایه‌ی اغلب رمان‌های پرفروش آن دوره را موضوع‌های ترسناک و شخصیت‌های بدسرشت می‌ساختند.

دراکولا در فیلم

ضد قهرمان دراکولا، پس از مرگ نویسنده‌ی او به سرشناس‌ترین خون‌آشام ادبیات و سینما بدل شد. با الهام از کتاب استوکر، طی سال‌ها و در دوره‌های گوناگون آثار هنری و فیلم‌های زیادی به بازار آمد: مشهورترین فیلم‌های دراکولایی سال‌های دهه‌ی ۳۰، با شرکت بلا لوگوسی (۱۸۸۲ ـ ۱۹۵۹) بازیگر سرشناس رومانی و در سال‌های دهه‌ی ۵۰، با شرکت هنرپیشه‌ی معروف انگلیسی کریستوفر لی ساخته شد. فیلم "دراکولا"، به کارگردانی فرانسیس فورد کاپولا که در سال ۱۹۹۲ به روی پرده آمد، نیز بر اساس همین رمان تهیه شده است.

FF/BM