ضربالاجل اپوزیسیون برای استعفای لوکاشنکو به پایان میرسد
۱۳۹۹ آبان ۴, یکشنبه
بیش از ۱۰۰ هزار نفر در مینسک علیه لوکاشنکو رئیس جمهور بلاروس اعتراض کردند. پلیس و نیروهای امنیتی مرکز شهر را مسدود کردند. ضربالاجل اپوزیسیون برای استعفای لوکاشنکو نیمهشب یکشنبه ۲۵ اکتبر به پایان میرسد.
تبلیغات
پایان یکشنبه ۴ آبان (۲۵ اکتبر) مهلتی است که سوتلانا تیخانوفسکایا، رهبر اپوزیسیون بلاروس برای استعفای لوکاشنکو تعیین کرده است. اگر رئیس جمهور مستبد بلاروس کنارهگیری نکند طبق فراخوان اپوزیسیون روز دوشنبه ۵ آبان (۲۶ اکتبر) اعتصاب عمومی و سراسری در بلاروس آغاز میشود.
تظاهرات مردم بلاروس روز یکشنبه ادامه داشت. پلیس و ماموران امنیتی پیش از شروع تظاهرات در محل مستقر شده بودند. مقامات بلاروس برای جلوگیری از برقراری ارتباط بین معترضان، اینترنت پرسرعت تلفن همراه را قطع کردند.
کانال "استرانا دلیا ژیزن"، سایت معروف اپوزیسیون بلاروس به صورت زنده از محل تظاهرات گزارش میداد. مردم از چهار گوشه به میدان "استیل" سرازیر شدند. پلیس و ارتش معترضان را محاصره کردند و برای پراکندن آنان گاز اشکآور شلیک کردند. تعدادی از روزنامهنگاران دستگیر شدند. رسانههای دولتی تصاویر تظاهرات مردم علیه لوکاشنکو را پخش نکردند.
بسیاری از مردم که فراخوان اپوزیسیون را از طریق سرویسهای پیامرسان دریافت کرده بودند برای اعتراض به خیابانها آمدند.
روز دوشنبه اعتصاب عمومی شروع میشود
در فراخوان جنبش دموکراسیخواهان بلاروس گفته میشود که وقت آن رسیده است که قانون، انتخابات آزاد و حقوق شهروندی حاکم شود. در بخشی از این فراخوان آمده است آخرین روز ضربالاجل اپوزیسیون برای استفعای لوکاشنکو فرا رسیده و او باید تا نیمهشب یکشنبه از قدرت کنارهگیری کند.
تیخانوفسکایا، رهبر اپوزیسیون که پس از انتخابات ریاست جمهوری اوت مجبور شد به لیتوانی برود از مردم خواست روز دوشنبه ۲۶ اکتبر در خانه بمانند و دست به اعتصاب عمومی بزنند. او نیروهای پلیس را فراخواند به مردم بپیوندند.
تیخانوفسکایا تاکید کرد تصمیم و سازماندهی برای اعتصاب عمومی با خود مردم است.
جنبش دموکراسیخواهی بلاروس در فراخوان خود خواستار پایان خشونت پلیس، آزادی کلیه زندانیان سیاسی، استعفای لوکاشنکو و همچنین برگزاری یک انتخابات جدید شده است.
در انتخابات ریاست جمهوری بلاروس در ۹ اوت، لوکاشنکو مدعی کسب ۸۰ درصد آرا شد. اپوزیسیون اما با تاکید بر تقلب انتخاباتی، تیخانوفسکایا را صاحب اکثریت آرا و برنده واقعی انتخابات دانست.
لوکاشنکو از ۲۶ سال پیش تا کنون بر مسند قدرت بلاروس تکیه زده است. اتحادیه اروپا نتیجه اعلام شده انتخابات این کشور را به رسمیت نشناخته و بر سر تحریم ۴۰ نفر از اعضای دولت و نیروهای امنیتی بلاروس به توافق رسیده است. وزیران خارجه اتحادیه، برای تحریم شخص لوکاشنکو هم بیانیهای صادر کردهاند.
لوکاشنکو که مناسبات تنگاتنگی با پوتین دارد، "آخرین دیکتاتور اروپا" خوانده میشود.
نقش گل در انقلابهای جهان
خواه گل رز، خواه میخک و خواه یاس؛ در بسیاری از کشورهای جهان گل نقش مهمی در جنبشهای مردمی بازی میکنند و نمادی برای اعتراضات مسالمنتآمیز هستند. معترضان در بلاروس نیز برای بیان صلحجویانه اعتراضها به گل متوسل شدهاند.
عکس: picture-alliance/dpa/TASS/N. Fedosenko
گل برای بلاروس جدید
اعتراضات شهروندان بلاروس علیه نتایج اعلامشده انتخابات ریاست جمهوری و انتخاب دوباره آلکساندر لوکاشنکو، با برخورد خشونتآمیز نیروهای دولتی روبرو شد. زنان بلاروس در واکنش به این سرکوب با پیراهنهای سفید و گل (بهویژه گلهای سفیدرنگ) به شکل مسالمتآمیز به اعتراضات خود ادامه دادند.
عکس: picture-alliance/dpa/V. Sharifulin
"گل بهتر از گلوله است"
در لهستان نیز هزاران نفر در همبستگی با جنبش اعتراضی در بلاروس دست به تظاهرات زدند. لهستانیها خواستهای معترضان در بلاروس برای آزادی بیشتر را به خوبی درک میکنند. لهستان از سال ۲۰۰۸ میلادی مجوزی تحت عنوان Karta Polka برای شهروندان بلاروس صادر میکند تا به آنها اجازه دهد برای سفر و کار به این کشور بیایند. "گل بهتر از گلوله است" از جمله شعارهایی بود که در تظاهرات لهستانیها دیده میشد.
عکس: picture-alliance/Russian Look/C. Lisitsyn
انتقلاب میخک در پرتغال
پرتغال نزدیک به نیم قرن در دیکتاتوری نظامی به سر برد. تحت حکومت ژنرال کارمونا و بعدها ژنرال سالازار که تا سال ۱۹۷۴ ادامه داشت، شکنجه، سانسور و سرکوب حاکم بود تا اینکه ارتش توانست قدیمیترین دیکتاتوری اروپا را سرنگون کند. در آن زمان شهروندان لیسبون در لولههای مسلسلها و تفنگهای سربازان گل میخک فرو میکردند تا شادی خود از انقلابی بدون خونریزی را ابراز کنند. این انقلاب به "انقلاب میخک" شهرت دارد.
عکس: Herve Gloaguen/Gamma-Rapho/Getty Images
انقلاب یاس در تونس
یکی دیگر از انقلابهای مشهوری که گل در آن نقشی مهم بازی کرد، انقلاب تونس بود که به انقلاب یاس معروف شد. یاس گل ملی تونسیها محسوب میشود و از این رو نیز انقلابی که در راستای اعتراضات مردمی در سالهای ۲۰۱۰ و ۲۰۱۱ به سرنگونی زینالعابدین بن علی انجامید، به انقلاب یاس شهرت یافته است. بن علی که ۲۰ سال قدرت در تونس را در دست داشت، در پی سرنگونی به عربستان سعودی پناه برد. او در سپتامبر ۲۰۱۹ درگذشت.
عکس: AFP/Getty Images/F. Belaid
شکوفایی "بهار عربی"
اعتراضات مردمی در تونس سرآغاز جنبشهایی متعددی بود که در آن زمان در بخشهایی از جهان عرب به جریان افتاد و به "بهار عربی" مشهور شد. مصر، لیبی و بسیاری از کشورهای عربی دستخوش دگرگونیهای عمیقی شدند. میتوان گفت انقلاب یاس در تونس تنها نمونه موفق تلاش مردم در کشورهای عربی برای دستیابی به عدالت و آزادی بیشتربود. اگر چه تونس هنوز هم گاهی شاهد اعتراضات پراکنده است، اما از ثباتی نسبی برخوردار شده است.
عکس: C. Furlong/Getty Images
سوریه همچنان در انتظار صلح
در سوریه "بهار عربی" در سال ۲۰۱۱ با سرکوب بیرحمانه تظاهرات توسط دولت اسد، به جنگی داخلی تمامعیار تبدیل شد که تا کنون صدها هزار قربانی و میلیونها آواره به جای گذاشته است. این عکس که در ماه مه سال ۲۰۱۳ گرفته شده است، یکی از شورشگران کرد در حلب را نشان میدهد که در مسلسل خود یک شاخه گل گذاشته است. با گذشت ۷ سال سوریه هنوز هم در انتظار صلحی است که بعید به نظر میرسد به این زودیها برقرار شود.
عکس: AFP/Getty Images
یاسمن در چین
بهار عربی سبب شد که در چین نیز در سال ۲۰۱۱ اعتراضاتی به جریان افتد. شرکتکنندگان تظاهرات در چنین نیز از "انقلاب یاس" سخن میگفتند، اگر چه به ندرت در دست آنان گلهای یاسمن دیده میشد. برخیها نیز نوعی گل رازقی در دست داشتند، اما برای حکومت چین مشخص بود که منظور معترضان چیست. مقامات چین به سرعت واکنش نشان داده و در اینترنت واژه "یاس" را سانسور کردند.
عکس: picture-alliance/dpa/How Hwee Young
انقلاب گل رز در گرجستان
یکی از انقلابهایی که سالهای زیادی از آن میگذرد، انقلاب گل رز در گرجستان بود که در سال ۲۰۰۳ میلادی روی داد و کنارهگیری ادوارد شواردنادزه، رئیس جمهوری وقت این کشور را به دنبال داشت. آنان یکی از سخنان او را کاملا جدی گرفته و اساس اعتراضات خود قرار دادند. شواردنادزه زمانی گفته بود، "ما به جای گلوله گل بر سر دشمنان خود خواهیم ریخت".
عکس: picture-alliance/AP Photo/S. Aivazov
انقلاب گل لاله در قرقیزستان
در پی انتخابات پارلمانی در قرقیزستان در فوریه سال ۲۰۰۵ اعتراضات گسترده مردمی به جریان افتاد که در نهایت به سرنگونی عسکر آقایف، رئیس جمهوری این کشور انجامید. در آن زمان مخالفان و معترضان از گل لاله کوهی به عنوان سمبل استفاده میکردند. قرقیزستان اگر چه در سال ۲۰۱۰ سرانجام به یک جمهوری پارلمانی تبدیل شده است، اما نهادهای حقوق بشری هنوز از محدودیتهای آزادی عقیده و بیان در این کشور ناخشنود هستند.
عکس: picture-alliance/dpa/Itar-Tass
جهت معکوس
دولت تایلند در جریان اعتراضات مردمی در این کشور در سال ۲۰۱۳ به این فکر افتاد که ورق را برگرداند و به مأموران پلیس دستور دهد، میان تظاهرکنندگان گل پخش کنند. پس از جنگ قدرت چندین ماهه میان پیراهنقرمزهای هوادار دولت و زردپوشهای اپوزیسیون سرانجام در سال ۲۰۱۴ کودتایی نظامی در تایلند روی داد و اکنون رسما در این کشور "حکومتی نظامی" برقرار داست.
عکس: C. Archambault/AFP/Getty Images
از گل تا رنگ
گل در عرصههای سیاسی و حزبی نیز نقش ایفا میکند؛ برای نمونه گل سرخ که یکی از نمادهای سوسیالدموکراتهای آلمان است یا جنبش نسل جوان در سال ۱۹۶۸ میلادی که با گل دست به اعتراض علیه جنگ ویتنام میزدند. افزون بر گل، رنگهای متفاوت نیز در جنبشهای و انقلابهای گوناگون در سراسر جهان نقش بازی کردهاند؛ از جمله انقلاب نارنجی در اوکراین یا جنبش سبز در ایران.