طالبان تظاهرات زنان در حمایت از اعتراضات ایران را سرکوب کرد
۱۴۰۱ مهر ۷, پنجشنبه
گروهی از زنان افغان با تجمع مقابل سفارت جمهوری اسلامی در کابل شعار "زن، زندگی، آزادی" را سر داده و از اعتراضات سراسری در ایران حمایت کردند. طالبان با شلیک تیر هوایی تظاهرات را سرکوب و معترضان را متفرق کردند.
تبلیغات
نیروهای طالبان روز پنجشنبه هفتم مهر (۲۹ سپتامبر) با شلیک تیر هوایی از تظاهرات گروهی از زنان در کابل در حمایت از زنان ایرانی و اعتراض به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد جلوگیری کردند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه گروهی حدودا ۲۵ نفره از زنان افغان پیش از آنکه با شلیک تیرهوایی از سوی طالبان متفرق شوند، با تجمع مقابل سفارت ایران در کابل شعار "زن، زندگی، آزادی" سر دادند. زنان افغان پلاکاردهایی را به دست داشتند که روی آن شعارهایی نظیر "ایران برخاست، حالا نوبت ماست" و "از کابل تا ایران، نه بر دیکتاتوری" نوشته شده بود.
نیروهای طالبان سریعا پلاکاردها و بنرهای تظاهرکنندگان را جمعآوری و آنها را مقابل تظاهرکنندگان پاره کردند. آنها همچنین به برخی خبرنگاران دستور دادند تا فیلمهای ضبط شده از این تجمع را پاک کنند.
یکی از زنان معترض که به دلایل امنیتی نام خود را فاش نکرده به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما باید به دولتهای وحشت و ترور خاتمه دهیم.» به گفته این زن معترض افغان "مردم اینجا نیز از جنایات طالبان خستهشدهاند. ما مطمئنیم روزی مردم ما نیز مانند مردم ایران قیام خواهند کرد".
یکی از برگزارکنندگان این تظاهرات نیز که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری فرانسه گفت این اقدام اعتراضی "برای نشان دادن حمایت و همبستگی ما با مردم ایران و زنان قربانی طالبان در افغانستان بوده است".
طالبان از زمان به دستگیری دوباره قدرت محدودیتهای شدیدی را بر زنان افغان اعمال داشته و هر گونه حرکت و تجمع اعتراضی را سرکوب میکند.
پس از بازداشت چندین فعال مدنی زن در افغانستان در ابتدای سال جاری میلادی، تظاهرات اعتراضیزنان در این کشور به طور چشمگیری نادر شده است. بسیاری از زنان در افغانستان همچون ایران، به دلیل شرکت در تظاهرات در خطر دستگیری و خشونت قرار میگیرند. در آغاز روی کار آمدن طالبان چندین راهپیمایی توسط زنان در اعتراض به محدودیتهای جدید از جمله سلب حق تحصیل دختران در کابل صورت گرفت که با خشونت نیروهای طالبان سرکوب شدند.
گیسوبُران؛ نماد خشم و سوگواری
در اعتراض به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. این آیین از رسوم دیرینه ایرانیان در سوگواری است که حال به نمادی از خشم و اعتراض تبدیل شده است.
در اعتراض به مرگ مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد شماری از زنان ایرانی و حتی زنانی از دیگر کشورها در حرکتی نمادین گیسوان خود را بریدند. گیسو بریدن یا "زلف گشودن" بخشی از آیین دیرینه سوگواری در میان ایرانیان و همچنین ملتهای مختلف دیگر است.
به روایت معترضان، بریدن مو به نمادی از خشم تبدیل شده است. شهلا شفیق جامعه شناس، پژوهشگر و نویسنده ایرانی مقیم فرانسه در این باره مینویسد: «يکی از معناهای نمادين اقدام زنانی که برای اعتراض به حجاب اجباری گيسو میبرند اين است: شما هستی مرا با رشته مو و گيسوانم به بند کشيدهايد، پس من اين رشته را میبرم.»
عکس: Michael Kuenne/PRESSCOV/ZUMAPRESS.com/picture alliance
در اساطیر ایران باستان، ایزد بانوی مادر، سرور آسمان و طبیعت و همچنین نماد باران و باروری محسوب میشد. از همین رو است که گیسوبُران زنان اهمیت مییابد؛ زیرا به معنای قطع باروری و برکت تلقی میشود.
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
یکی از قدیمیترین آثار بازتاب آیین بریدن مو در "گیلگمش" به ثبت رسیده است. گیلگمش در سوگ یار نزدیک خود انکیدو موهایش را میبرد و میگوید: «دستور میدهم تا همه مردم اورک برتو بگریند و مویه مرگ سر دهند، مردم از اندوه سر خود را فرود خواهند آورد و آن هنگام که به زیر خاک روی، برای تو موهایم را بلند خواهم کرد.
عکس: Yiannis Kourtoglou/REUTERS
در شاهنامه فردوسی نیز فرنگیس همسر سیاوش در سوگ او او گیسوی خود را میبرد: همه بندگان موی کردند باز/ فرنگیس مشکین کمند دراز/ برید و میان را به گیسو ببست/ به فندق گل ارغوان را بخست
عکس: Ervin Shulku/ZUMAPRESS.com/picture alliance
حافط نیز در اشعار خود به این آیین اشاره کرده است و میگوید:« گیسوی چنگ بِبُرّید به مرگِ مِیِ ناب/ تا حریفان همه خون از مژهها بگشایند
عکس: Quinn Bender/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سلمان ساوجی از شاعران قرن هشتم هجری هم در اشعار خود به بریدن مو اشاره کرده و میگوید:« ای صبحدم، چه شد که گریبان دریدهای/ وی شب، چه حالت است که گیسو بریدهای/ ای پرچم، از برای چه مو باز کردهای/ وی سنجق، از عزای که گیسو بریدهای
عکس: Remon Haazen/ZUMAPRESS.com/picture alliance
سیمین دانشور هم در رمان "سووشون" از درخت گیسو نوشته است: « «درخت گیسو در تمام گرمسیر معروف است. اول بار که درخت گیسو را دیدم، از دور خیال کردم درخت مراد است. نزدیک که رفتم دیدم گیسهای بافته شده به درخت آویزان کردهاند؛ گیسهای زنهای جوانی که شوهرهایشان جوانمرگ شده بود.»
عکس: Mert Alper Dervis/AA/picture alliance
نجمالدین گیلانی و همکاران در کتاب "بررسی تحلیلی و تطبیقی سوگ آئینهای لری و کردی با سنت سوگواری در شاهنامه به "خراشیدن روی و برین گیسو" و پیچاندن آن به دور دست در میان اقوام ایرانی کرد و لر اشاره میکند. در آیین چمر که در میان مردم استانهای کرمانشاه، ایلام و لرستان رواج دارد، زنان به زاری پرداخته و گیسوی خود را پریشان میکنند.
عکس: Fredrik Persson/TT NYHETSBYRÃ N/picture alliance
بریدن مو تنها مختص فرهنگ ایران نیست. چهارم مهرماه، هزاران تن از زنان کرد شمال سوریه در همبستگی با زنان ایرانی تجمعی برپا کردند و شمار زیادی از آنان به نشانه اعتراض گیسوان خود را بریدند. ملک موسو، خواننده مشهور ترکیهای نیز در حمایت از جنبش اعتراضی زنان، هنگام اجرای کنسرت موهایش را چید.